In oktober 2023 werd op Hebban een nieuwe leesclub aangekondigd met het boek Nevels van Marceline de Waard. De korte samenvatting en een korte preview trokken belangstellende lezers over de streep om zich in te schrijven. Voor vijftien lezers kwam er goed nieuws, de gefeliciteerd e-mail zat in de inbox en de voorpret kon beginnen.

Nevels - Marceline de Waard

Wat als achter de nevels herinneringen tevoorschijn komen die een nieuw licht werpen op het verleden?

Fay groeide op in een landhuis op het Drentse platteland, waar de nevels zich hechten aan het veen. In de Randstad bouwde zij daarna een ogenschijnlijk perfect leven op met haar grote liefde Frank. Dit komt onder druk als ze na een ongeval van haar moeder besluit tijdelijk bij haar in te trekken. Tot ongenoegen van Frank.

Een oude schoolvriend van Fay komt ook terug naar het dorp. Hij is op zoek naar de raadsels uit zijn jeugd. Zijn vragen en aanwezigheid confronteren Fay met haar meisjesdromen. En wat probeert haar moeder haar tussen de nevelsprookjes door nu eigenlijk te vertellen?

Terwijl het perfecte leven van Fay langzaam uit elkaar valt, trekken de nevels van het verleden op. Een geheim wordt ontrafeld.

Het leesclubcafé

Het café opende en de deelnemers en auteur Marceline de Waard stelden zich voor, het was direct gezellig. En we hoefden niet lang op de boeken te wachten, al binnen een paar dagen lagen ze op de mat, gesigneerd nog wel!

Een eerste vraag over de verwachtingen en de eerste indruk werd online gezet. Leuk om te zien hoe de lezers naar een boek kijken en handig achteraf om de verwachtingen met de werkelijke leeservaring te kunnen vergelijken.

Verwachtingen

Door het lezen van de preview is er een vermoeden dat de moeder tekenen van dementie vertoont. Het is niet zo gek dat de verwachtingen van het boek die kant uitgaan. Daarnaast zijn het de familierelaties en de geheimen die zullen worden ontrafeld waar de lezers nieuwsgierig naar zijn.

Wendy: Mijn verwachtingen zijn een verhaal dat je langzaam mee neemt in een rugzak vol geheimen en waar langzaam (om de titel te gebruiken) de nevel optrekt, misschien hier en daar met een psychologisch kantje.
Daisy: Ik verwacht een verhaal over familie-intriges en relaties. Het boek heet ‘Nevels’ en ik denk dat dit duidt op het feit dat de hoofdpersoon van dit boek alles wat er om hem/haar heen is gebeurd of nog steeds gebeurd binnen zijn/haar familie niet helder heeft gezien of ziet.
Ina: Ik verwacht een verhaal over familieverhoudingen, ouder worden en dementie, en de tegenstellingen tussen stad en platteland.
Stefanie: De korte inhoud doet je echt verlangen om het volledige verhaal te lezen. 

Voor het lezen wordt twee weken tijd ingeroosterd. Voor de ene lezer te lang (een paar boeken gaan heel snel uit), de ander precies de juiste leestijd. De negen vragen worden voor het begin van de discussie online gezet, zodat iedereen weet wat er gaat komen. Handig nu het boek nog vers in het geheugen zit.

De personages

We starten met een vraag over het hoofdpersonage Fay. Het verhaal wordt verteld vanuit haar perspectief. Maar ze is niet alleen, Frank, Astrid, Martje, Olaf en Rodney, Neeltje, Ben Bijker, Jeroen en natuurlijk mama spelen een grote of kleinere rol in het geheel.

We zien Fay een ontwikkeling doormaken gedurende het boek. Door haar hernieuwde contact met haar moeder en broer komt ze los van haar dominante man. Waar de ene lezer begrip voor haar kan opbrengen, roept ze bij de andere lezer irritatie op.

Ingrid: Fay snap ik heel goed. In het begin wordt er continue aan haar getrokken. Ze wil naar haar moeder, maar ze wil ook haar man tevreden stellen. Langzaam maar zeker komt ze er achter wat ze zelf wil, in plaats van dat ze dingen doet die van haar verwacht worden. In mijn ogen maakt ze een duidelijke en belangrijke ontwikkeling door. Ik vind dit karakter dan ook erg goed uitgewerkt.
Stefanie: Ik heb ook wel medelijden met haar, haar relatie met Frank, ze zit daar zo in gevangen. En het is pas door deze gebeurtenis dat ze dit beseft. Eigenlijk verliest ze haar mama, maar heeft ze wel haar vrijheid terug.
Gea: [..] Ik had niet zo heel veel met Fay.[..]  Ik weet dat er mensen als Fay zijn, maar ik begrijp ze niet altijd. In mijn ogen heeft ze niet zoveel ontwikkeling doorgemaakt.
Heidi: Fay is een lieverd maar ze is ook gruwelijk naïef en laat zich compleet overvleugelen door haar Grote Liefde. Dat werkte behoorlijk op mijn zenuwen en vond ik niet altijd even geloofwaardig.

Als we kijken naar de andere personages, komen we uit op personages die onze sympathie hebben in Martje en Rodney, maar Frank kan rekenen op een grote dosis kritiek. En opvallend was Jeroen, die een man bleek te zijn met twee gezichten. Ook Olaf viel op door de verandering die hij doormaakte.

Margot: Favoriet personage, Rodney, wat een schat!
Veronique: Ik had het enorm voor Martje en Rodney. Daarmee heeft Marceline de schattigheid uit het boek laten spatten.
Tineke: Olaf heeft mij het meest verrast. Vanaf het moment dat hij Fay belde om te zeggen dat hun moeder aan dementie lijdt en moet worden opgenomen, zag ik hem als een geldwolf. Pas tegen het eind van het boek, [..] kreeg ik meer begrip voor hem.
Tessa: Jeroen heeft mij wel verrast. Ik kon niet echt hoogte van hem krijgen en dacht dat het in eerste instantie om zijn liefde voor Fay ging, maar ik denk dat zijn bedoelingen juist waren om erachter te komen wat er met zijn vader is gebeurd.

Na de personages kijken we in de vragen naar de schrijfstijl en de opbouw en daarbij verzamelen we nog mooie zinnen en bijzondere scènes. Het is elke keer weer leuk om op die manier het boek opnieuw te beleven en Nevels blijkt vele mooie quote’s op te leveren.

De schrijfwijze wordt positief beoordeeld, mooi, veel beeldspraak, beeldend, vlot met veel dialoog, prettig, makkelijk en snel zijn de termen die naar voren komen in de discussie. Waar meerdere leesclublezers over vielen was het lettertype van de dagboekfragmenten. Met extra licht en een zwaardere leesbril moesten die teksten soms ontcijferd worden. Omdat de auteur meeleest in deze leesclub is dat gelijk opgepakt en zal worden aangepast in een nieuwe druk.

Joketje: Ik heb genoten van de vlotte schrijfpen die Marceline hanteert. De beeldspraak zorgde ervoor dat de emoties nog krachtiger werden voor mij, als lezer.
Heidi: De beeldspraak vond ik prachtig: véél natuur-vergelijkingen, heerlijk!
Sijbout: Ik heb de schrijfwijze als heel ontspannen en meenemend ervaren. Je wordt goed meegenomen in het verhaal. Details worden mooi uitgediept, zoals het huis in Drenthe er uit ziet, de omgevingen worden mooi uitgediept etc. Prima geschreven

Veronique: De dagboekfragmenten zorgden voor flashbacks naar het verleden, maar het cursieve lettertype vond ik wat moeilijk leesbaar.
Margot: Ik deel wel met anderen dat ik de schrijfstijl, en ook het lettertype, vd dagboekfragmenten wat lastiger vond. Het idee vond ik trouwens wel erg leuk.

Over de opbouw zijn de lezers eveneens positief.

Silvia: Ik vind de opbouw heel mooi gedaan.[..]  steeds kwam er meer bij en iedereen verborg iets. Heel interessant en vanaf het begin moeilijk weg te leggen.
Wendy: Ik vind de opbouw heel mooi gedaan, af en toe krijg je een inkijk naar het verleden toch blijft alles duidelijk. Wat me vooral opviel was de spanning die Marceline door haar boek kon verweven, waardoor je verder wil lezen.
Heleen: Een mooi verhaal met een goede opbouw. Als je denk te weten hoe het gaat wordt je weer aan het twijfelen gebracht. Het houdt je tot het einde in zijn greep.

Thema's

Een terugkerende vraag in leesclubs is die over thema’s. In Nevels zijn voldoende thema’s terug te vinden, dementie, geheimen, (magie van de) nevels, het maken van keuzes, losmaken, verlies, ouder-kind verhouding, ontwikkeling, rouw, zorg, liefde, natuur en onderlinge verhoudingen.

Foxlake: Voor mij was de beginnende dementie één van de redenen om mij in te schrijven voor deze leesclub. Ik was namelijk benieuwd hoe Marcelina dit onderwerp benaderde.
Heleen: De magie van de nevel vond ik ook mooi beschreven. De sprookjes die moeder verteld over de nevel en de natuur.
Silvia: Beginnende dementie: Omdat volgens mij de moeder van Fay hieraan lijdt. Ze weet heel veel nog goed maar kan ook ineens heel ver weg en afwezig zijn.
Geheimen/nevels: Door het hele boek heen worden er dingen verzwegen, een groot geheim dat onder het tapijt is geveegd.

Het boek in tien woorden

Tegen het einde van de leesclub komt de vraag om het boek in maximaal tien woorden te beschrijven. “Moeilijk’ en ‘lastig’ wordt er geroepen, maar uiteindelijk zijn er prachtige zinnen gemaakt (hoewel de max van tien niet voor iedereen haalbaar is).

• Silvia: Een mooie nevelige roman rondom een groot mysterie.
• Foxlake: Roman over een schimmig verleden van een niet alledaagse moeder met een zichzelf wegcijferende dochter met een narcistische man.
• Marieke: Een prachtige roman vol emoties in nevelen gehuld
• Heleen: Nevel omhuld emotionele geheimen van een bijzonder gezin en omstanders.
• Wendy: Een bijzondere roman die de lezer in de ban houdt.
• Ina: Een vrouw is zichzelf kwijtgeraakt: moeder of dochter?
• Tessa: Emotioneel, meelevend, verwarrend met veel liefde en verdriet.
• Heidi: Nevels trekken op rond Fay's leven, haar moeder en hun verleden.
• Sijbout: Traditie, Witte Wieven, Onder het tapijt, makkelijk ergens afscheid van nemen, afsluiten en vooruit gaan, emotie, leven met geheimen.
• Tineke: Een familie, een geheim en onderlinge relaties in nevelen gehuld
• Joketje: Mysterieus familiegeheim komt aan het licht in spannende, meeslepende topper.
• Margot: Terwijl nevels rondom heden en verleden optrekken, bepaalt vrouw nieuwe koers.
• Veronique: Roman die nevels rond de familie aan het licht brengt.
• Stefanie: Hartverwarmende, mysterieuze roman waarin de nevels stilaan oplossen.
• Gea: Een nevelige zoektocht naar waarheid en eigenheid.
• Ingrid: Fay die met hernieuwde blikken naar haar relaties kijkt.

De verwachtingen

Tot slot kijken we terug naar de verwachtingen die we vooraf bij het boek hadden en of die overeenkomen met de ervaringen van het lezen. Dan blijkt in de antwoorden dat het deels overeenkomt, maar dat het toch anders verloopt dan gedacht. Het deel over dementie pakte anders uit, maar familiebanden en mysterie zat er voldoende in.

Joketje: Het eerste deel van mijn verwachting werd volledig ingelost. Ik dacht wel dat het meer over dementeren zou gaan. Maar ik vind het niet erg dat het boek anders liep dan gedacht!
Ingrid: Ik heb me ingeschreven voor dit boek voor het dementie gedeelte. Daar had ik veel meer van verwacht, maar hier stoorde het me niet, dat het verhaal niet aan mijn verwachtingen voldeed.
Tessa: Ik had eigenlijk geen verwachtingen en ben er blanco ingegaan. Ik vond het leuk om eens een roman te lezen en ik zou dat op basis van dit boek wel vaker willen doen.

Conclusie

Het boek is over het algemeen goed bevallen en is met plezier gelezen. Met 1 x vijf sterren, 9 x vier sterren en 5 x drie sterren is deze leesclub afgesloten met een gemiddelde van 3,7 sterren

Met dank aan Marceline de Waard voor het beantwoorden van alle vragen die we nog hadden, en dank aan de leesclubdeelnemers: Daisy, Foxlake, Gea, Heidi, Heleen, Ina, Ingrid, Joketje, Margot, Sijbout, Silvia, Stefanie, Tessa, Tineke, Veronique en Wendy.

Graag tot een volgende keer,

Marieke Scheers, Leesclubcoordinator