Verslag - Ochtendkoorts zorgt voor verdeeldheid
op 25 februari 2016
door
Ochtendkoorts
+2
Péter Gárdos brengt in 2016 Ochtendkoorts uit. Een verhaal dat gebaseerd is op de brieven van zijn vader aan zijn moeder. Ruim twintig lezers van Hebban bogen zich de afgelopen weken over dit boek. Konden de lezers de afwisseling tussen verhaalvorm en briefvorm waarderen? Gaf dit boek een nieuwe blik op de wereld?
Ochtendkoorts gaat over de ouders van Gárdos. Miklós, Gárdos’ vader komt direct na de Tweede Wereldoorlog in een opvangkamp in Zweden terecht, waar hij verzorgd wordt. Zijn grootste wens: een vrouw waarmee hij een gezin kan opbouwen, is uiteraard nog niet vervuld en hij besluit diverse vrouwen, afkomstig uit zijn geboortegebied en die ook in een kamp gezeten hebben, een brief te schrijven. Lili reageert op zijn brief en er ontstaat een vorm van correspondentie. Na niet al te lange tijd ontstaan bij zowel Miklós als Lili gevoelens voor elkaar. Er is nog maar één mogelijkheid: ze moeten elkaar ontmoeten. Helaas gaat dit, ondanks de vrijheid waarin ze leven, niet gemakkelijk.
De schrijfstijl
Heel opvallend is de schrijfstijl in Ochtendkoorts. Vrijwel direct maken diverse lezers opmerkingen over de manier waarop Gárdos zijn verhaal vormgeeft. De meningen over de schrijfstijl zijn wel heel verdeeld. Angela geeft aan dat ze de teksten uit de brieven ouderwets aan vindt doen, waardoor het boek lastig te lezen wordt. Ook Marloes verwondert zich over de schrijfstijl: “Gárdos schrijft zo luchtig en statig over de nare gebeurtenissen die zijn vader en Lili meemaken. Alsof het niets is. Er spreekt wel heel veel hoop uit.” Irene de Keijzer ziet in de schrijfstijl een teken van hoop. Ze onderschrijft de ouderwetse schrijfstijl die Angela noemt, maar zij benoemt de schrijfstijl juist als heel mooi. Ook Pierre waardeert de schrijfstijl van het boek: “…het taalgebruik was anders dan nu, maar heel inspirerend en met passie geschreven.”
Prachtige zinnen en beeldspraak
Diverse lezers geven aan dat er in Ochtendkoorts prachtige zinnen vol beeldspraak gebruikt worden. Pierre merkt op dat de auteur heel prozaïsch kan schrijven en dat zijn beeldspraak bijwijlen subliem is. De vormen van beeldspraak geven het boek, volgens Pierre, iets humoristisch. Liane onderstreept dit compleet. Geertje noemt een zin uit het boek: “Mijn vader zat in de met zilverfolie beklede bus als een overgebleven chocolaatje in een doos bonbons” en verschillende lezers beamen de pracht van het beeldspraak. Hanne en Myra Smit zijn louter positief over de beeldspraak. Janet geeft aan dat ze meer houdt van korte zinnen, zonder veel franje.
Fictie en non-fictie
Gárdos laat in het boek duidelijk zien dat hij het verhaal van zijn vader vertelt, maar dat hij er niet bij was. Hij hangt als een soort ‘kijker’ boven het verhaal. Eva geeft aan dat ze dit wel kan waarderen in het boek, terwijl Marloes liever had gehad dat de schrijver de band met ‘zijn vader’ eruit had gelaten, omdat het dan meer een verhaal van Miklós en Lili zou zijn. Liane en Isa merken op dat de overlappingen tussen het verhaal en de brieven iets extra's toevoegen aan het verhaal. Isa: “Het hoort ook bij het verhaal. Het perspectief wisselt steeds tussen Miklós en Lili en dan is het logisch dat je soms twee stappen vooruit doet en dan weer eentje terug.”
Geraakt?
Tijdens het lezen speelde natuurlijk de vraag of de auteur de lezer heeft kunnen raken. Hier werd heel verdeeld op gereageerd door de diverse lezers. Marloes schrijft: “Nee, eigenlijk niet. Gek genoeg staat de schrijfstijl, en vooral de beschrijvende en afstandelijke stijl van meer dan de eerste helft van het boek, dat in de weg.” Angela sluit zich aan bij de mening over de afstandelijkheid. Gárdos heeft Irene de Keijzer wel kunnen raken door de passage waarin Lili aangeeft geen joodse meer te willen zijn. Xaviera geeft ook aan dat de schrijver haar heeft kunnen raken, evenals Isolde. Janet noemt het fragment waarin besef van ziekte naar voren komt als hét fragment dat haar heeft geraakt. Als laatste wordt ook de levenskracht van de protagonisten genoemd als iets waarmee de schrijver diverse lezers heeft geraakt. Zowel Ruud als Hanne noemen dit als argument.
De boodschap van Gárdos
Over de boodschap van Gárdos zijn veel lezers het eens. Marloes schrijft dat de boodschap wel eens ‘geluk/hoop, moed houden’ zou kunnen zijn en Anja voegt hier ‘geloof’ aan toe. Melanie en Monique spreken over de lichtpuntjes die de toekomst kan brengen en Liane voegt ‘liefde’ toe. Eva sluit zich niet bij de andere lezers aan. Zij geeft aan dat de schrijver waarschijnlijk het verhaal van zijn ouders op papier wilde zetten. Pierre vat de gedachten van de lezers eigenlijk samen door alles te noemen. Toch lijkt het boek van Gárdos vooral hoop, moed en geloof uit te willen stralen.
EINDOORDEEL
Ochtendkoorts wordt heel wisselend ontvangen. Waar de ene lezer het boek met 2 sterren waardeert, krijgt het boek van de andere lezer maar liefst vier sterren. Met een gemiddelde van 3,5 uit 5 sterren scoort het boek Ochtendkoorts toch een ruime voldoende. Isolde geeft aan dat ze – ondanks de afstandelijke schrijfstijl – toch geraakt is door het boek. Ze geeft het boek vier sterren: “Samen met optimisme en herstel is liefde een van de hoofdingrediënten van dit boek.” Ook Ruud is overwegend positief en geeft aan dat hij de schrijfstijl waardeerde: “Péter Gárdos beschrijft het allemaal met veel gevoel, een vleug humor en in een fijn leesbare stijl.” Marloes benoemt ook de schrijfstijl in haar eindoordeel, maar is negatiever: “Helaas is het verhaal te beschrijvend, te afstandelijk en te onwerkelijk.” Myra sluit zich hier helemaal bij aan. Ook Eva laat weten dat het boek haar niet heeft kunnen raken.
Pierre geeft aan dat het boek meer is dan alleen een liefdesverhaal: “De brieffragmenten kleuren het boek. Het boek is echter meer dan een liefdesverhaal. Het is ook een oproep naar slachtoffers – allerhande – om steeds te blijven geloven in geluk en liefde. Nooit de moed laten zakken en te blijven vechten ondanks angst, verdriet en de jaloezie die dit kan veroorzaken.” Monique schrijft dat ze Ochtendkoorts beschouwt als een boek waarin alle facetten van een verhaal zitten: emotie en humor. Liane gebruikt als afsluiter dat ze heeft genoten van het boek en dat ze het boek gewaardeerd heeft met 4 sterren: “Het is een verhaal van hoop, liefde, een nieuw begin voor mensen die beschadigd uit de oorlog zijn gekomen. Gárdos heeft een prachtige schrijfstijl. Er staan juweeltjes van zinnen in het boek.”
Gárdos schreef met Ochtendkoorts een boek over zijn ouders. Hij verwerkte de brieven van zijn vader en maakte een verhaal over de twee geliefden. Met 3,5 uit 5 sterren lijkt het concept te werken. Ochtendkoorts wordt over het algemeen gewaardeerd, maar roept verdeeldheid op als het gaat om de schrijfstijl. Het lijkt daarmee duidelijk een boek te zijn dat niet iedereen bedient.
