Eindverslag: tegenstrijdige meningen     

De leesclub

Dankzij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar werden niet alleen 20 exemplaren van Pussy Album ter beschikking gesteld, maar kregen nog eens 15 lezers het ebook cadeau. Dat leverde een uitgebreide leesclub met nieuwsgierige lezers op. Dat Pussy Album geen alledaagse roman is, bleek uit de korte inhoud en het leesfragment. Verschillende deelnemers gaven toe dat het boek uit hun comfortzone ligt, maar zagen de leesclub als een ideale manier om kennis te maken met de auteur en het boek.

De eerste opmerkingen in het leesclubcafé zetten meteen de toon: de meningen over het boek zijn erg verdeeld en naarmate meer lezers het boek uitlezen worden de tegenstellingen nog groter.

De auteur

Stella Bergsma is onder meer dichter, zangeres en uitvindster van het woord ‘sletvrees’ (dat in 2014 werd opgenomen in Van Daele). Een aantal deelnemers kenden haar van haar deelname aan De Slimste Mens, maar voor de meesten was Stella Bergsma een nieuwe naam.

Het boek

In Pussy Album zien we het leven door de ogen van Eva van Liere, een 37-jarige vrouw wiens leven totaal ontspoort nadat haar relatie stukloopt en ze ontslagen wordt. Is ze op zoek naar liefde of zijn seks en alcohol voldoende voor haar? De deelnemers van de leesclub kwamen niet tot een unaniem antwoord.

Anti-held, anti-burgerlijk, dronkenlap, feministe

De deelnemers zijn het er niet over eens of Eva al dan niet een anti-held is, of ze strijdend ten onder gaat of net zwelgt in zelfmedelijden, of ze vrijgevochten is of toch een slachtoffer, maar één ding is duidelijk: het hoofdpersonage laat niemand koud. Hoe verder ze afzakt in haar dronkenschap hoe meer walging, maar ook verdriet en medelijden ze oproept.

De meeste deelnemers hadden graag meer geweten over haar verleden en vinden dat het hoofdpersonage diepgang mist. De flashbacks zijn te beperkt om helemaal te kunnen begrijpen waarom Eva zich volledig laat gaan, maar wekken hier en daar wel sympathie voor haar op. Dat het hoofdpersonage haar leven ondanks de kansen die haar aangeboden worden niet op de rails krijgt, frustreert een aantal deelnemers, maar wekt ook bewondering op voor de gedurfde keuzes die de auteur gemaakt heeft.

Woordenstroom

Chaos is niet alleen bij het hoofdpersonage te vinden, maar ook in de schrijfstijl die de escalerende dronkenschap van Eva weerspiegelt. Alle lezers zijn het erover eens dat van zodra je het boek openslaat, je bedolven wordt onder een krachtige woordenstroom. De vele wissels in stijl maken het verhaal overweldigend. Hierdoor werd het voor velen moeilijk om het boek in één ruk uit te lezen. De meesten lazen in kleine stukjes, zodat ze zowel de heftigheid van Eva als het hoge ritme van de zinnen konden verwerken.

Voor sommigen is de tekst toch zeer grofgebekt en te expliciet, anderen beklemtonen dan weer de poëtische stukken en de vele zelf-uitgevonden woorden die het verhaal humoristisch maken. Ook wie zich minder aangesproken voelt door de inhoud van het boek, heeft bewondering voor de creativiteit van de auteur.

Stella Bergsma gaat associatief te werk, waardoor de verhaallijn allerminst regelrecht van A naar B loopt. Sommige deelnemers vinden de opbouw naar het einde toe te onsamenhangend of rommelig. Anderen geven aan dat de opbouw uniek en knap bedacht is.

Vragen aan de auteur

Stella Bergsma gaf meer uitleg bij de structuur en bij de keuze voor een personage als Eva. De fans zullen graag weten dat ze van plan is om nog een boek te schrijven.

Eindoordeel

De tegenstrijdige gevoelens van de deelnemers van deze leesclub zijn ook zichtbaar in de recensies. De woorden ‘afgrijselijk’ en ‘nooit meer’, maar ook ‘woordenkunstenaar’ en ‘aanrader’ komen her en der terug.

De gemiddelde evaluatie is 3,1.

• 5 sterren: 2 deelnemers
• 4 sterren: 8 deelnemers
• 3 sterren: 5 deelnemers
• 2 sterren: 4 deelnemers
• 1 ster: 2 deelnemers

Een greep uit de recensies:

***** Anna Hussons: Je kan veel goede dingen zeggen over Pussy Album van Stella Bergsma. Het is grof en brutaal, maar met Bergsma’s scherpe observaties over de maatschappij en haar vrouwelijke antiheld Eva (die we volgens mij nog nooit op zo’n manier in de Nederlandse literatuur hebben gezien) wordt de roman omgetoverd tot een literair hoogstandje. Pussy Album is dus gewaagd en eerlijk, raakt de lezer diep en is bovenal taboedoorbrekend.

**** Eveline: Door het Pussy album heen heb ik een scala van emoties ervaren. Het is geen boek wat ik in een ruk kon uitlezen. Daarvoor was het te heftig. De verhaalstijl is poëtisch, staccato en creatief. Stella Bergsma is een ware woordenkunstenaar….Zal ik het boek aanraden aan anderen? Ja! Het is echt wat anders en dat maakt het heerlijk verfrissend.

*** Ish: De kracht van de woorden is in het boek duidelijk aanwezig, alhoewel het soms ook gebrabbel is van een dronken vrouw. Je moet van poëzie houden om te genieten van dit boek. Als je op zoek bent naar een boek met een goed uitgewerkte verhaallijn, is dit boek wellicht niet iets voor jou.

** Caat: Het opvallendste element in dit boek is dat het net-niet is. Het is net geen goed boek, net niet lekker om te lezen, net niet om over na te denken. Of dit komt doordat de schrijfster niet wilde schrappen weet ik niet maar er staan bepaalde overbodige dingen in en het boek mist een aantal noodzakelijke dingen waardoor het blijft hangen in net-niet.

* Marleen: De schrijfstijl van Stella Bergsma vond ik niet perse vervelend, maar de stem van de destructieve Eva overschaduwde de poëtische schrijfstijl teveel. Ik kon helaas geen sympathie opbrengen voor de hoofdpersoon en dit heb ik wel nodig om een beetje van een boek te kunnen genieten.