Op zaterdag 3 september 2016 werden de vijftien deelnemers aan de leesclub Schuim der aarde van Roxane van Iperen bekendgemaakt. Een paar dagen later meldde iedereen dat het boek ontvangen was. Sommige deelnemers begonnen er nog dezelfde dag aan, anderen wachtten een paar dagen omdat ze eerst nog een ander boek wilden uitlezen. Een aantal van hen heeft al vaker aan een leesclub meegedaan, voor sommige anderen is dit de eerste keer. In ieder geval is iedereen erg nieuwsgierig naar het boek van deze voor iedereen onbekende schrijfster.

Het verhaal
Op de sertão in het noordoosten van Brazilië leeft Anjo. Hij woont daar in een oude schuur samen met vijf andere verweesde kinderen. Omdat er amper iets te eten is, proberen ze iedere dag te overleven. Dat wordt hen bemoeilijkt omdat ze ook nog overgeleverd zijn aan de harteloze nukken van twee naar de vlakte gevluchte mannen, maar ook aan die van de truckers die regelmatig langskomen.

Een flink eind bij de sertão vandaan ligt een wereldstad met haar sloppenwijken. In een van deze wijken wonen de twee jonge prostituees Lucy en Angelica. Ze proberen wat van hun leven te maken, maar ondertussen hopen en dromen ze wel van een betere toekomst. Als Lucy zwanger wordt, verandert haar leven.

Elizabet is agente, getrouwd met de hoofdcommissaris van politie, en woont in de stad zelf. Hun huwelijk is goed, ze hebben een mooi huis en een toegewijde huishoudster. Toch ontbreekt er iets in Elizabet's leven. Ze wil namelijk dolgraag een kind.

Ontvangst en verwachting
Zodra de namen van de deelnemers aan de leesclub waren bekendgemaakt, stelt iedereen zich voor een de meeste van hen geven aan erg benieuwd te zijn naar het boek. Marja Legius vermoedt dat ze, nadat ze de tekst op de omslag had gelezen, tot op haar ziel ontroerd zal raken. Deze tekst zorgde ook bij de meeste andere deelnemers voor duidelijke verwachtingen, vooral om een boek te lezen over hoe mensen, maar vooral kinderen, zich staande kunnen houden in de meest moeilijke omstandigheden.

Tijdens het lezen
De reacties die, na het lezen van de eerste hoofdstukken geplaatst worden, zijn ronduit positief. Woorden als hallucinerend, aangrijpend, indringend, fascinerend en heftig geven aan hoe iedereen het boek beleeft. Tea, en daarin staat ze niet alleen, voelt zich bijna getuige van de gebeurtenissen in het verhaal. Jessika Hendriks realiseert zich tijdens het lezen steeds meer wat een geluk ze heeft dat ze in Nederland geboren is. Voor Aukje Leermakers, en eigenlijk geldt dit voor zo goed als alle deelnemers, waren er momenten dat ze het boek af en toe moest wegleggen om even bij te komen of om het verhaal te laten bezinken. De beeldende schrijfstijl van Roxane, maar ook het soms mooie taalgebruik is iets dat niet onopgemerkt blijft. Enkele voorbeelden hiervan zijn 'Als ik ’s middags mijn ronde loop, brandt de zon zo fel dat alles vloeibaar lijkt. De beelden voor mijn ogen golven en mijn maag is gevuld met lucht.' (blz 71) en 'Zwarte lakens hebben de hemel boven hen afgesloten en langzaam beginnen de sterren zich erdoorheen te duwen. Voor de kinderen van de berg is dit het vertrouwde plafond van hun jeugd.' (blz 109). Wietske Boonstra merkt daarbij op dat Roxane de vreselijkste dingen op schilderachtige wijze beschrijft. Iedereen is het er over eens dat het verhaal erg goed opgebouwd is en doordat boven de hoofdstukken wordt vermeld waar het zich op dat moment afspeelt (sertão, berg, stad of strand), wordt het nergens verwarrend. Over het belangrijkste thema van het boek is iedereen het eens: overleven. Herman Nieuwenhuis verwoordt dat als volgt: 'Pijn, verlies en het gemis van dingen (Elizabeth) zorgen ervoor dat iedere persoon bezig is te overleven op zijn eigen manier.'. Mariëlle ziet ook nog een ander thema: verlies. Ze geeft daarbij een aantal voorbeelden. Want Anjo heeft zijn moeder, maar ook Alma verloren, Chico verliest Negro en Elizabet haar man en bijna haar zoon. Het laatste hoofdstuk, en dan in het bijzonder de laatste twee bladzijden, zorgen aanvankelijk voor wat onduidelijkheid. Volgens Goldie gaat het hierbij om nieuwe karakters, maar daar is niet iedereen het mee eens. Roxane geeft over deze twee bladzijden duidelijkheid bij de vragen die aan haar gesteld kunnen worden. Het komt er in feite op neer dat alles 'gewoon' doorgaat. Ongeacht wat er allemaal is gebeurd. Elsofie vindt dat het boek een inhoudelijke bespreking verdient en geeft daarbij aan dat de standaardvragen daarvoor niet toereikend zijn. Omdat ze bijvoorbeeld graag weten wat de andere deelnemers over de rol en het einde van Gus vinden, maar ook wat de rol van de zusters volgens hen is, zijn in het topic leesclubdiscussie enkele extra vragen gesteld.

Vragen aan de auteur
In deze leesclub konden ook vragen aan Roxane van Iperen worden gesteld. Hier werd goed gebruik van gemaakt en Roxane was er blij om dat er in deze leesclub zoveel tweede en derde betekenissen uit het verhaal worden gehaald. Vooral omdat er over het algemeen vaak overheen gelezen wordt. De gestelde vragen werden door Roxane uitgebreid beantwoord, wat door iedereen werd gewaardeerd. Een aantal vragen is hieronder uitgelicht:
Veravb vindt dat de Tupperware-dozen eigenlijk niet op de berg thuishoren dus vraagt ze wat de betekenis daarvan is. Roxane geeft aan dat de dozen een verschillend doel dienen. Een daarvan is dat het iets praktisch is dat de lezer dichter bij huis brengt. Daarnaast is het een goed voorbeeld van de wat naïeve hulp die vaak, goedbedoeld, gegeven wordt.

Kees van Duyn vraagt of Roxane bepaalde verwachtingen van Schuim der aarde had en of deze zijn uitgekomen. Ondanks dat ze het een moeilijke vraag vindt, geeft Roxane als antwoord dat ze niet zozeer verwachtingen had, maar wel hoop. Hoop dat wat ze geschreven heeft niet middelmatig is, maar waarvan de lezer denkt: fijn dat het geschreven is. De dagelijkse mailtjes die ze krijgt bevestigen dat in feite wel.

Hoewel het voor het verhaal niets uitmaakt, wil Marco graag weten of Roxane een bepaalde stad in gedachten had. Roxane antwoordt dat ze in eerste instantie een verhaal geschreven heeft zonder stad of land in gedachten, maar dat ze er later een Brazilië-laag aan gegeven heeft met inderdaad specifieke Rio-details.

Eindoordeel
Marjon vindt dat de subtiele woorden en beschrijvingen de kracht van Schuim der aarde zijn, waarbij ze aangeeft dat de auteur nergens zó ver gaat dat het te gruwelijk is om te lezen. Jessika Hendriks geeft aan dat het boek je laat nadenken over maatschappelijke thema's en over de vraag of het een luxe is om goede moralen te kunnen naleven. 

Alle actieve deelnemers zijn het er unaniem over eens dat Roxane van Iperen een bijzonder en prachtig boek geschreven heeft. Dat wijst de waardering die aan het boek gegeven is wel uit. Maar liefst tien keer kreeg het het maximale aantal van vijf sterren. Twee keer werd een waardering van 4,5 ster gegeven en eveneens twee keer vier sterren. Het gemiddelde komt daardoor neer op 4,79, afgerond 4,8 ster. En dat is een buitengewoon hoge waardering. Zeker als je in ogenschouw neemt dat dit een debuut is.