Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

Eindoordeel

op 24 december 2016 door

De deelnemers van The sellout-leesclub maakten deel uit van een primeur: de eerste Engelstalige Hebbanleesclub. 

Over The sellout en Paul Beatty

The sellout speelt zich voornamelijk af in Dickens, een 'agrarische' wijk in het zuiden van Los Angeles waar vrijwel uitsluitend Afro-Amerikanen wonen. Een daarvan is de hoofdpersoon, die aangesproken wordt met ofwel Bonbon ofwel Sellout, en de achternaam Me heeft. Hij groeit op op een boerderij onder de hoede van zijn vader die een gerespecteerd 'nigger whisperer' is en zijn zoon regelmatig als proefpersoon gebruikt in allerlei psychologische experimenten.
In de proloog van The sellout blijkt Me verwikkeld te zijn in een rechtszaak vanwege slavernij. Nee, hij is geen slaaf, Me is slaveneigenaar en Homeny, een oude vriend van Bonbons vader en één van The little rascals is zijn slaaf. Bovendien is Bonbon er met de hulp van anderen in geslaagd om Dickens grotendeels te 'resegregeren'. Hij wordt echter gearresteerd op het moment dat er een groepje blanke leerlingen onder leiding van Foye, een andere vriend/tegenstander van zijn vader, de geresegregeerde school van Dickens proberen te betreden.

The sellout is een satire die bol staat van de kritiek op het dagelijkse, doodgewone racisme, hoewel het voor een deel lijkt te worden ingehaald door de werkelijkheid. Althans, volgens een vooral 'rechts' deel van de nieuwsbrengers: Is U-M’s Students4Justice Demanding a Segregated Space on Campus? En hoe blind velen nog zijn voor (de gevolgen van) racisme is te zien aan dit persbericht van de U.S. Department of Education, nadat Betsy DeVos een bijeenkomst met vertegenwoordigers van Historically Black Colleges and Universities had bijgewoond. Paul Beatty had het niet beter kunnen verwoorden dan Juanitas Tuck... 

Paul Beatty schrijft tegenwoordig vrijwel alleen proza, maar is begonnen als (slam)dichter. Door The sellout werd hij in 2016 de eerste Amerikaan die de Man Booker Prize mocht ontvangen

Leesclub

Titel 

"Volgens mij valt voor de eerste keer het woord Sellout op blz. 95 in de allerlaatste regel. Waar Me vertelt dat tijdens de aanwezigheidsopname van de Dum Dum Donut Intellectuals Foy hem nooit bij zijn naam noemt maar schreeuwt: The Sellout", schrijft Miranda op een reactie van Angele, die de titel als bijnaam op pagina 139 was tegengekomen als Marpessa de hoofdpersoon het volgende voor de voeten werpt: "You're a fucking sellout . That's why I fucking dumped your ass." The sellout als titel is daarmee voldoende verklaard, maar over waarom de hoofdpersoon dit als bijnaam heeft en wie hem die bijnaam heeft 'gegund' wordt nog tijdje gepraat. Bianca somt allerlei redenen op waarom Me de bijnaam zou verdienen maar eindigt met: "Maar aan de andere kant verraadt hij zichzelf juist niet, hij bepaalt zijn eigen idealen en streeft ernaar deze uit te voeren, los van zijn opvoeding en achtergrond". 

En dan roept Jan ineens "Adriaan van Dis gebruikte zojuist in DWDD de term sellout voor Mandela, 'de man met een wit hartje' . Nu zouden de zwarten in Zuid Afrika hem als een sellout zien. Niet een van hen". Poeh.

Ontwikkeling hoofdperso(o)n(en)

Eline schrijft dat haar "niet echt meteen een duidelijke ontwikkeling in de personages [is] opgevallen", maar dat ze daar ook niet echt opgelet heeft. De vader van Me vond ze het meest interessante personage: "Hij is niet erg goed voor zijn zoon, maar ik denk dat het wel interessant kan zijn om te kijken naar waarom hij zijn zoon als proefkonijn gebruikt". Ze is er niet van overtuigd dat de wijze waarop Me's vader de klassieke psychologisch proefnemingen toepast op zijn zoon, (haar) goedkeuring kan wegdragen. Marpessa wordt door diverse deelnemers genoemd als een aansprekend personage, Violette vindt haar bijvoorbeeld "best lollig!" en ook Hominy is een geliefd personage. Aard noemt niet alleen Me als interessante hoofdpersoon: "Hoe langer hoe beter begin je zijn optreden te begrijpen en met hem mee te voelen", maar trekt dit direct door naar alle hiervoor genoemde personages omdat dit ook geldt "voor de drie mensen die hem het naaste staan, zijn “slaaf”, Hominy, zijn geliefde, Marpessa en ja zelfs zijn vreemde, brute en onbegrijpelijke vader met zijn verwerpelijke opvoedingsmethoden".
Jan meldt echter "Ik zie geen echte ontwikkeling in het verhaal. Er is ook geen persoon, behalve de verteller, die er voor mij uitspringt."

Schrijfstijl

Angele beschrijft de stijl als muzikaal, waar ze vooral doelt op "de afwisseling van de zinslengte waarmee hij een ritme, een beat en een rap in de tekst brengt". Aard raakt gefrustreerd en vraagt zich bijna op elke pagina af waarom hij "dat" nou niet snapt, maar meldt tegelijkertijd: "De satire en de humor kon ik zeer waarderen, hoewel ik me steeds maar weer afvroeg of zelfs de meest hilarische dingen niet een wrange ondertoon hadden". Mirjam vergelijkt Beatty met Nabokov en is erg enthousiast over de vele expliciete en impliciete muzikale verwijzingen, zoals "I met interesting people and tried to convince them that no matter how much heroin and R. Kelly they had in their systems, they absolutely could not fly." 

Opbouw verhaal

Raywoman vindt de opbouw net "een kronkelweg, met allemaal zijweggetjes die weer op het hoofdweggetje uitkomen. Je weet alleen nog niet waar het kronkelweggetje naartoe gaat. Staat straks Dickens weer op de kaart?", en Violette stelt het erg op prijs "dat op momenten dat je denkt...hoe komt hij daar bij?!?! Je dan even de verdieping krijgt en dat er even een achtergrond geschetst wordt". Ook Bianca verdwaalt, ondanks de kronkelingen, nooit: "De vele voorbeelden, verwijzingen en zijwegen zorgen er niet voor dat ik de weg kwijt raak in het verhaal. Ik word er juist in meegezogen door de zijsprongen en begrijp steeds beter waarom het belangrijk is voor Me en Hominy dat de apartheid weer ingevoerd wordt". Eus vergelijkt de opbouw met een ui en merkt op dat "[z]elfs gruwelijke gebeurtenissen met droge humor [worden] gebracht, zoals bijvoorbeeld de wijze waarop de vader van de verteller experimenteert met zijn eigen zoon".

Raywoman: citaten om te lachen

  • "When people feel the need to adorn a building or a compound with an "Arbeit Macht Frei," a "Biggest Little City in the World," or "The Happiest Place on Earth," it's a sign of insecurity, a contrived excuse for taking up out finite space and time. Ever been to Reno, Nevada? It's the Shittiest Little City in the World, and if Disneyland was indeed the Happiest Place on Earth, you'd either keep it a secret or the price of admission would be free and not equivalent to the yearly per capita income of a small sub-Saharan African nation like Detroit." (Violette)
  • Miranda vindt vooral de kleine subtiele woordspelingen leuk, zoals "Empowerpoint" en "On a cold, dark ghetto-morning".
  • "If New York is the City That Never Sleeps, then Los Angeles is the City That's Always Passed Out on the Couch." (Eline)
  • Mirjam moest bij de eerste zin al lachen: "This may be hard to believe, coming from a black man, but I've never stolen anything."
  • "But not to worry, Lost City of White Male Privilege, real or imagined, me and Hominy had your backs and were proud to make you a sister city of Dickens, aka the Last Bastion of Blackness." (Bianca) 
  • " Just because racism is dead don't mean they still don' shoot niggers on sight" (Aard)
  • Eus barstte door de eerste halve pagina van het boek in schaterlachen uit. Over de tweede zin, "Never cheated on my taxes or at cards" zegt hij dat hij vooral geniet van het deel laatste deel "at cards".
  • "This may be hard to believe, coming from a black man, but I've never stolen anything. Never cheated on my taxes or at cards." (STvdD)
  • Angele geniet van deze uitleg: "Black people pop. "Pop" being Hollywood slang for having a dynamic camera presenc, for being almost too photogenic. Hominy says it's why they rarely shoot black and white buddy movies anymore; the bigger stars get washed out. Tony Curtis. Nick Nolty etc. "
  • Jan sluit zich bij Mirjam, Eus (en anderen) aan, omdat die eerste zinnen van het boek direct de humor van het de schrijver duidelijk maakten.
  • “What does that mean, I’m offended!“ .. It’s not even an emotion. What does being offended say about how you feel? No great theater director ever said to an actor, “Okay, this scene calls for some real emotions. now go out there and give me lots of offendedness!” (Raywoman)

En meer....

Aard: werkt 'reverse racism' en hoe zit het eigenlijk 'bij ons' ?

Deze geweldige (veel uitgebreidere) vraag van Aard roept ontboezemingen en oproepen op, zoals die van Eus: "En Trump is een griezel die een gevaar voor de wereld is. Maar wij, Europeanen? Wij Nederlanders? Waar ligt een grens voor opname van vluchtelingen? Bij 20, bij 1000, bij 100.000? Ook wij zouden ons moeten schamen, een van de rijkste landen ter wereld waar geroepen wordt dat we 'vol' zitten" en eindigt met "The sellout heeft me er ook toe aangezet nog eens kritisch naar mijn eigen omgeving te kijken, me te schamen over de politiek die hier wordt gevoerd, over een maatschappij waar als enige het economisch belang regeert. Pas als dat is veiliggesteld, zelfs ten koste van democratische principes, dan komen normen en waarden in beeld". Eline bekent dat ze aan het denken is gezet "over hoe het is om van een andere huidskleur te zijn, maar ik voel me hierin toch nog steeds een buitenstaander aangezien ik in mijn omgeving en bij mijn leeftijdsgenoten nog zeer weinig racisme tegenover mensen van een andere huidskleur zie." Aard stelt: "[w]ij hebben hier denk ik meer te maken met discriminatie dan met puur racisme, of ben ik dan te optimistisch? 

Iedereen is er wel van overtuigd dat ook wij, hier in Nederland, discrimineren, maar dat daarbij 'ras' (in de context van het boek zijn dat altijd mensen met een donkere huidskleur afkomstig (ooit) uit Afrika) slechts een van de redenen is. Miranda meent dat "[n]a het lezen van o.a. dit boek, maar ook door het volgen van het nieuws en het kijken van documentaires, denk ik dat het in de VS meer aanwezig is en ook veel openlijker vormen aanneemt" en Violette's tijdlijn staat vol voorbeelden van racisme en vertelt over een situatie waaruit blijkt hoe stom dat is.

Verwachtingen 

Eline had hoge verwachtingen en "[d]eze verwachtingen zijn allemaal ingelost. Alleen las het boek soms iets moeilijker dan verwacht door alle verwijzingen, die ik soms niet helemaal begreep", en ook Bianca vertelt dat het lezen langer duurde dan ze had verwacht. Maar "de humor heeft mijn verwachtingen overtroffen" voegt ze daaraan toe. Raywoman had dezelfde ervaringen. Violette had wel verwacht dat het geen simpel boek zou zijn. Zij vond het lezen "erg leuk, uitdagend soms vanwege de vele verwijzingen, wat een extra dimensie geeft aan het lezen zelf. Het houdt je scherp". Angele was nieuwsgierig naar het boek, maar weet niet meer of en zo ja, wat ze ervan verwachtte. Ze "vond het een fantastisch boek. Niet eenvoudig te lezen maar met interessant metaforen, rake observaties, hilarische scenes en personages". Mirjam verwoordt het kort en krachtig: "Het leek me een humoristisch boek en dat is wel uitgekomen, maar het boek is heel anders dan de meeste andere boeken die ik in mijn leven heb gelezen, dus ik ben blij verrast". StvdD had hoge, misschien wel te hoge verwachtingen, maar is desalniettemin zeer te spreken over de manier waarop Beatty "een zwaar onderwrp met de nodige satire, humor en zelfspot bespreekbaar maakt heel goed gedaan". Die hoge verwachtingen had ook Aard, en hij was erop voorbereid dat het boek geen niemandalletje zou blijken. Terecht, zo blijkt: "Nou, dat blijkt wel als je gaat lezen. Je hersens worden danig op de proef gesteld, de stijl is uniek en de inhoud is bepaald geen makkie". Miranda's verwachtingen waren hoog, al was het maar omdat het boek de Man Booker Prize heeft gewonnnen. Net als (bijna?) alle anderen heeft zij langer over het lezen gedaan dan vooraf ingeschat, maar het was het waard en ze heeft "genoten van de absurde situaties, de scherpe humor en de karikaturen die toch menselijk waren. Daarbij had het boek ook nog iets te melden". Door slechte ervaringen bij een andere leesclub had Jan zich voorgenomen onbevangen aan The sellout te beginnen. Of het nu daardoor kwam of door de kwaliteit van het boek of door een combinatie van beide, zullen we nooit weten, maar wel dat hij "direct al zeer enthousiast" werd.

Beoordeling

De gemiddelde sterrenwaardering van de leesclubdeelnemers is niet verrassend gezien de commentaren en geheel terecht ruim boven de vier sterren uitgekomen: 4,2
De recensies van de leesclubdeelnemers zijn te vinden op de boekpagina van The sellout

Tot slot

Het onderwerp levert een geweldige satire op die je zonder enig probleem nog drie, vier keer kunt lezen en iedere keer weer nieuwe dingen laat ontdekken, maar het levert ook deze verzuchting op:

What if the Court in the Loving Case Had Declared Race a False Idea?
Bron: The New York Times, dd 6 maart 2017



Reacties op: Eindoordeel

Meer informatie

Gerelateerd

Over