Spinning Silver

Met 17 deelnemers (waarvan twee met een eigen exemplaar) begonnen we Spinning Silver te lezen. Spinning Silver is het nieuwe boek van Naomi Novik en ligt een beetje in de lijn van haar eerdere werk Uprooted. De meeste deelnemers lazen eerder al Uprooted en waren erg benieuwd of het verhaal gelijkaardig zou verlopen.

Samenvatting

Miryem komt uit een familie vol geldschieters... Haar vader heeft de familietraditie verder gezet, maar jammer genoeg is hij niet zo goed in zijn beroep. Te zachtaardig, te snel medelijden... Het gezin van Miryem leeft in armoede omdat haar vader het familiefortuin volledig heeft uitgeleend en het geld niet terug gaat innen. Op een dag heeft Miryem er echter schoon genoeg van en neemt ze de touwtjes zelf in handen. Vastberaden gaat ze op pad om het geld op te halen dat de dorpelingen haar familie verschuldigd zijn. Miryem weet hoe de wereld draait en al gauw stroomt het geld binnen. Dat gaat echter niet ongemerkt voorbij. De mysterieuze Staryk merken Miryems talent om van zilver goud te maken ook op en algauw kloppen ze bij haar aan met een niet misverstaanbare eis... Miryems leven zal nooit meer hetzelfde zijn.

Niemand weet, niemand weet, dat ik Repelsteeltje heet.

Voor het verhaal van Spinning Silver haalde Naomi Novik de mosterd bij het sprookje Repelsteeltje. Een minder bekend sprookje, hoewel de meeste deelnemers Repelsteeltje wel kende van van het succesvolle tv programma Once Upon A Time. Elke:" Ik ken het voornamelijk nog van Once Upon A Time, en dat Repelsteeltje garen spint tot goud... maar ik kan me niet veel meer herinneren." Maar de meeste kenden de basis van het verhaaltje nog wel van vroeger of omdat ze het zelf recent nog aan hun kinderen hadden voorgelezen. Marlijn: "Natuurlijk ken ik het sprookje, hij staat ergens in een dik sprookjesboek dat ergens op mijn kamer verstopt ligt... wel lang geleden dat ik het gelezen heb." Bij een hervertalling horen natuurlijk ook verwachtingen, want het verhaal is natuurlijk al een beetje gekend. De deelnemers van de leesclub zaten toch wel over het algemeen op dezelfde lijn wat betreft verwachtingen. Een happy ending was voor de meeste deelnemers een must. Tau: "Het happy end. Hoewel sprookjes van oorsprong erg bruut waren en dus helemaal anders dan wat we nu (meestal) onder de term 'sprookje' verwachten, hou ik er wel van dat verhalen in boeken (en/of films) goed eindigen. Het leven is al zwaar genoeg, dus bij een fictief verhaal droom ik graag eens weg." 

Na het lezen van het verhaal was de algemene consesus toch vooral dat Spinning Silver geen hervertelling is. Er komen zeker aspecten van Repelsteeltje in naar boven, maar Naomi Novik doet er helemaal haar eigen ding mee. Merel:"Ik zag er wel een aantal dingen van terug, zoals het in goud veranderen, de drie kamers met munten en de geheime naam van de Staryk-koning. Maar verder vind ik het niet echt een hervertelling. Ja, er zitten elementen in, maar het is een geheel eigen verhaal geworden." Dorien:"Ik denk dan ook eerder dat ik dit een boek gebaseerd/geïnspireerd op het sprookje zou noemen, dan echt een hervertelling." Tijdens het lezen van het verhaal weet je ook nooit helemaal zeker wie nu Repelsteeltje moet voorstellen binnen het verhaal. Dit leverde een boeiende discussie op tussen de leden. Want afhankelijk van je interpretatie verschoof repelsteeltje van personage! Petra: " Ik vond het op zich wel boeiend dat je die rol, afhankelijk van je gezichtspunt, kunt verschuiven... Repelsteeltje werd meer een soort concept - misschien zelfs wel uitgedrukt door het geloof van verschillende personages in wat kon of niet kon."

Verschillende perspectieven

In het boeken volgen we zes verschillende personages met elk hun eigen vertel perspectief. Maar wat vonden de lezers er van om door de ogen van zoveel verschillende personages te kijken? Merel:"Ik was ook even in de war! En nog steeds heb ik wel even moeite om te schakelen. Ik herken wel wat Silke zegt, de personages hebben gelukkig wel echt een eigen stem, waardoor je snel weer oppakt wie wie is. Maar wat mij betreft had dit wel iets duidelijker aangegeven mogen worden." Dorien: "Zijn er meer mensen die moeite hebben met het wisselen van perspectief midden in die hoofdstukken? Het duurt bij mij soms wel een alinea voordat ik doorheb dat er ineens vanuit een ander personage kijken." Lezeres Tau had echter haar research op voorhand gedaan, waardoor ze zelf minder problemen ondervond met de personage wissels. Tau: "Eigenlijk heb ik niet echt veel problemen met die persoonswissels. Maar ik had op voorhand al gelezen welke personages een eigen stem kregen in dit boek.Die info heeft het mij ongetwijfeld makkelijker gemaakt om onmiddellijk de juiste switch te maken" 

We stonden ook even stil bij het aantal perspectieven, want zes is toch best wel veel. Had dit ook effectief een meerwaarde? Hier waren de meningen best verdeeld over. De meeste leden waren het wel eens dat meerdere perspectieven bijdraagt tot meer inzicht in het verhaal zelf. Ook de manier waarop de verschillende perspectieven geintroduceerd werden vormde een meerwaarde. Lotte:"Ik vond het ook heel indrukwekkend hoe de verschillende perspectieven in het verhaal verweven werden. Vaak vind ik een wisselend perspectief geforceerd als het altijd om de beurt is. Hier kwamen de personages pas aan bod wanneer ze echt iets aan het verhaal toe te voegen hadden." Petra:"e zetten telkens weer een nieuwe deur of een raampje open om door naar het verhaal te kijken. Voor mij droegen ze bij aan de sprookjesachtige sfeer van het verhaal, sprookjesachtig in de zin van 'een verhaal dat wijsheid voor iedereen bevat'. Door de wissels werd het perspectief vergroot, werden er meer kanttekeningen gezet."

De lezers waren het niet meteen eens over de belangrijkheid van alle perspectieve. Een aantal lezers vond alle perspectieven nodig. Sabrina: "Ik denk dat alle karakters in dit verhaal nodig zijn omdat als je er 1 weg zou halen je een incompleet verhaal hebt aangezien deze op verschillende plaatsen tegelijk afspelen." Het merendeel van de groep vond echter dat twee perspectieven niet echt veel bijdroegen aan het verhaal. Marlijn: "Stephon en Margreta waren voor mij te veel. Het is niet dat ik ze onnodig vond, maar voor mij voegde hun perspectieven niet heel veel toe."

Magie of Religie

Een aantal van ons begonnen in Spinning Silver met de verwachting dat er een portie magie aanwezig zou zijn. Achteraf bekeken is de aanwezigheid van magie behoorlijk klein en ontwikkeld het zich zeer traag om dan heel plots tot een hoogtepunt te komen. Hoe ervoeren de lezers dit? Annette: "Ik vond het plotseling verschijnen vreemd maar daarna vond ik het goed bij het boek passen." ManonvB: "Door de langzame opbouw leer je eerst de personages en de wereld waarin het verhaal zich afspeelt kennen. Je wordt niet meteen ondergedompeld in een onbekende magische wereld, maar in een 'gewone' wereld die grenst aan een magische.
Erg goed gedaan en de magische aspecten werden ook mooi uitgelegd."

Wat wel een grote rol speelde binnen het verhaal was religie en dan met name het Joodse geloof. De lezers waren het erover eens dat dit niet meteen voor een echte meerwaarde in het verhaal zorgde. Tau: "Bij ‘een sprookje’ denk ik aan een verhaal dat universeel is waardoor iedereen er zich wel in kan herkennen en dat niet probeert bepaalde (geloofs)overtuigingen prominent op de voorgrond te duwen. Voor mij persoonlijk hoort (eender welke) religie daar dan ook niet in thuis." Elke:"Om eerlijk te zijn vond ik het echt niets toevoegen. Hier en daar werd er dan gezegd dat ze aan het bidden waren, of dat er een speciale feestdag aan kwam... maar dat was het dan ook. Ik snapte niet echt waarom het jodendom zo hevig aanwezig was in het boek, omdat het niet echt een rol speelde."

Een beetje romantiek kan nooit kwaad toch?

Romantiek is maar in geringde maten aanwezig in Spinning Silver. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat we er niet even extra bij konden stilstaan. Een van onze verwachtingen voor het boek was tenslotte een happy ending. Marjolein was in elk geval erg blij over de aanpak van romantiek binnen het boek. "Ik ben een sucker voor happy endings dus ik was er heel blij mee. Het was ook geen love at first sight, maar de liefde groeide doordat Myriam en Irena zich niet klein liet maken. Zij toonden juist wie ze waren en waar ze voor stonden en dat zorgde er uiteindelijk voor dat het liefde werd." Een aantal lezers waren het er echter over eens dat de romantiek wat beter uitgewerkt had kunnen worden en niet als snel goedmakertje op het einde had moeten dienen. Tau bracht dit prachtig onder woorden: "Van een boek waarin de ‘actie’ over meer dan 400 bladzijden uitgespreid wordt en er sprake is van ‘round characters’, vind ik dat je mag verwachten dat er in verhouding op de romantische gevoelens van die personages meer ingegaan wordt (als die er zijn tenminste en dat is toch wat de schrijfster met het slot suggereert). Als het einde dan even snel afgehaspeld wordt als in een gewoon kort sprookje, dan voelt dat heel onevenwichtig aan."

Eindconclusie

Na de discussie was het tijd voor recensie en eindbeoordeling. Wat vonden de deelnemers nu eigenlijk van het boek en wat was hun beoordeling?

Vanessa: "Kortom een heerlijk winters sprookje om in weg te dromen."

Yonina: "Een hervertelling van Repelsteeltje, alleen nu met een sterke onafhankelijke vrouw in de hoofdrol."

Petra: "De winterse wereld van de Staryk is betoverend, en de sterke vrouwelijke personages zijn inspirerend"

Elke: "Spinning Silver is een magisch doch zeer traag verhaal, dat je nét niet helemaal inpakt en dat je nét niet helemaal laat stuiteren van enthousiasme."

Lotte: "Iedereen heeft wel een beetje Repelsteeltje, molenaarsdochter of koning in zich."

Demi: "Spinning Silver is een prachtig boek met sterke vrouwelijke personages en een goed opgebouwd verhaal waarin de verhaallijnen uiteindelijk mooi verweven raken met elkaar."

Het boek kreeg een gemiddelde score van 3,7, wat afgerond een erg mooie 4 sterren is.