Gedurende de Hebban Leesclub zijn wij benieuwd naar jouw mening over het boek. Om het boek inhoudelijk goed te kunnen bespreken, vind je hieronder een set leesclubvragen. We gaan de vragen een voor een samen bespreken, waarbij de leesclubcoördinator het tempo aangeeft. Elke vraag krijgt een eigen artikel.

Let op: Wil je antwoorden op iemand, klik dan op de grijze button 'Reageer' rechtsonder die opmerking. Gebruik de roze 'Plaats een nieuwe opmerking'-button helemaal onderaan alleen als je een losse opmerking wilt plaatsen.

LEESCLUBVRAGEN Stof tot zwijgen

Vraag 1 Verwachtingen en eerste indruk (20/12)

De boeken staan aangekondigd in de postapp en zullen vandaag of morgen bezorgd worden zodat we kunnen gaan lezen. Maar jullie hebben ongetwijfeld bepaalde verwachtingen van dit boek. Omdat we daar aan het einde van de leesclub op terug gaan kijken, is hier de eerste vraag.

1 A. Wat zijn jouw verwachtingen van Stof tot zwijgen. (We komen hier in de laatste vraag nog op terug)

Nu je het boek in de handen hebt:

1 B. Wat is je eerste indruk van het boek. Voelt het lekker aan, hoe zijn de letters enz enz. Er komt nog een vraag over de cover en de titel en hoeverre die bij het boek passen, maar de eerste indruk mag je hier kwijt

Vraag 2: De cover en de titel (9/1)

2 a. In vraag 1 hebben we het al gehad over hoe het boek eruit ziet. Nu is de vraag: Wat vind je van de cover en past deze bij het verhaal? 

2 b. Wat vind je van de titel van het boek? Past deze bij het verhaal?

2 c. Op de cover is ook deze zin geplaatst: Het verhaal van drie generaties, een onmogelijke liefde en een familiegeheim.
Wat vind je van deze toevoeging?

Vraag 3: Motto en extra info (11/1)

Voorafgaand aan het verhaal staan er als motto twee quotes die betrekking hebben op het boek:

Ik heb geen geschiedenis, alleen maar een verleden

Thomas Cromwell, in De spiegel & het licht (Hilary Mantel)

‘En wie zijn verleden niet kent, is niet zozeer gedoemd het te herhalen, als wel is hij gedoemd niet te weten wie hij is.’

Arnon Grunberg, 4 mei-lezing, 2020

3 a. Kan je begrijpen waarom de schrijfster voor deze citaten heeft gekozen? En zie je nu je het verhaal uit hebt een hebt een link tussen deze citaten en het verhaal? Leg uit.

3 b. Wat vind je in het algemeen van een dergelijk motto in een boek? Lees je ze altijd? Neem je het voor kennisgeving aan of zet het je direct aan het denken? 

Achterin het boek is een stamboom opgenomen van de personages en de families zoals die in het boek voorkomen.

3 c Wat vind je van de stambo0m in de boek? Heb je ze bekeken? Was het nuttig voor het verhaal?

Vraag 4: Personages I (13/1)

In Stof tot zwijgen zijn er een paar hoofdpersonages. In het historische deel gaat het voornamelijk over Jan, Sara en Sam, en in de latere tijdlijn vullen Julia en Jan de belangrijkste rollen in.

4 a Wat vind je van de uitwerking van de personages. Denk hierbij in hoeverre ze ontwikkelingen doormaken, emoties weten op te roepen en of ze tot leven kwamen tijdens het lezen.

4 b Welke van de personages sprak jou het meeste aan, en welke het minste? En waarom?

4 c Is er nog een personage die geen grote rol had, maar toch indruk op je heeft gemaakt. Dat kan positief of negatief zijn geweest. Leg uit waarom.

Vraag 5: Personages II (15/1)

5 a. Julia speelt een belangrijke rol in het boek en vormt de brug van heden naar verleden. Wat vond je van haar als persoon en haar rol in het boek?

5 b. Sara speelt in het historische deel een belangrijke rol en vormt een brug tussen de verschillende klassen. Wat vond je van haar als persoon en haar rol in het boek? Kwam het aspect van klassenverschil goed tot uiting?

5 c. Jan speelt in het hele boek een grote rol. Zijn er verschillen op te merken tussen Jan in het historische deel en Jan in het latere deel? Heb je een voorkeur voor de jonge of de oudere Jan?

4 c. Sam is in het latere deel een bozige man en vader. Pas laat in het boek wordt duidelijk waarom. Heb je begrip voor zijn manier van doen?

Vraag 6: Opbouw (17/1)

Het boek is opgebouwd in korte hoofdstuk als begin (proloog) en vijf delen: Draden, Stof, Rafels, Scheuren en Rijgdraad.

6 a Wat vind je van deze indeling?

6 b Kan je in de namen van de delen een connectie met het verhaal vinden? Leg uit.

6 c. Het boek speelt in twee tijdlijnen, begin jaren 1907 - 1950 en 1991/1992. Hoe is deze wisseling bevallen? Was het duidelijk wanneer wat speelde?

6 d. Wat vind je van het einde van het verhaal?

6 e. Mariska Tjoelker sluit het verhaal af met een hoofdstuk 'verantwoording', waarin ze achterliggende informatie geeft over de geschiedenis die ze heeft verwerkt in haar boek. Wat vind jij van deze afsluiting?

Vraag 7: Schrijfwijze (19/1)

In het leesclubcafé werden al verschillende opmerkingen over de schrijfwijze gemaakt. Zo valt het vloeken op, vaak in de weergave van taalgebruik in de verschillende klassen, worden de dialogen genoemd en de voelbare tijdsgeest en sfeer, maar vooral dat het lekker leest.

7 a. Wat vind jij van de schrijfwijze van Mariska Tjoelker? 

7 b. Zijn er bepaalde scènes bijgebleven. Dat kan zijn omdat het je raakte, of omdat het op een andere wijze bijzonder was? 

7 c. Heb je mooie zinnen gemarkeerd die je wilt delen? 

Vraag 8: Setting historische roman (21/1)

Stof tot zwijgen is deels een historische roman die speelt begin en eerste helft van de 20e eeuw en laat de verschillen zien tussen arbeiders en fabriekseigenaren. Het klassenverschil was groot en er speelde veel op het gebied van stakingen en macht.

8 a. Hoe heeft Tjoelker deze setting uitgewerkt? Kon je er een goede voorstelling van maken? 

8 b. Het boek is een vermenging van feit en fictie. Hoe is dat bevallen? Las je het als fictie of was je je bewust van de vermenging met ware gebeurtenissen?

8 c. Op de achterflap wordt een melding gemaakt van de feitelijke gebeurtenis waarbij een Joodse textielfabrikant werd gedwongen om de stof met Jodensterren te maken. In het boek is deze gebeurtenis opgenomen, maar is slechts een klein onderdeel van het verhaal, met grote gevolgen. Hoe heb je dit tijdens het lezen ervaren?

8 d. Heb je nog iets kunnen leren van de geschiedenis in het boek, was er iets wat je niet wist? Of heb je nog dingen opgezocht op google? Zo ja wat?

Vraag 9: Een quote en het boek in tien woorden (23/1)

9 a. Op de achterzijde van het omslag staan twee quote’s van Adriaan van Dis en Martin Olde Benneker, boekhandelaar. Wat doen dit soort uitspraken met je in betrekking tot het boek dat je gaat lezen? En ben je het eens met de uitspraken die ze doen?

Mariska Tjoeker heeft een humane blik en weet zich meestelijk in andere te verplaatsen - Adriaan van Dis

Tjoelker schrijft virtuoos en levert met Stof tot zwijgen een overuigende en doorvoelde roman af - Martin Olde Benneker, boekhandel Broekhuis, Enschede

9 b. Als jij dit boek zou moeten omschrijven, hoe zou dat dan zijn (maximaal 10 woorden).

Vraag 10: Verwachtingen en vragen (25/1)

10 a. Bij vraag 1 werd gevraagd naar de verwachtingen over dit boek. Zijn de verwachtingen die je toen had uitgekomen of niet? Leg uit.

10 b. We hebben inmiddels veel besproken over het boek. Mis je nog een vraag, of wil je nog iets anders weten van je leesclubgenoten, dan mag je hier je vraag stellen. 

Schrijf je recensie van minimaal 150 woorden op de boekpagina van het leesclubboek en plaats een quote uit je recensie plus je sterrenwaardering in 'Schrijf je recensie'.