DE AUTEUR

Reina Crispijn is succesvol auteur van verschillende romans, zowel met haar zus Margreet Crispijn als zelfstandig. In 2016 won ze de Valentijnprijs voor haar boek Dochter van de sterren. 
Haar nieuwste boek Thuiskomst is het derde, zelfstandig te lezen deel in de serie Trellingerland.

HET BOEK

Na het overlijden van haar vader is Nadja Laméris niet langer welkom in het huis van haar stiefmoeder. Een paar oude brieven voeren haar naar Trellingerland, een eiland tussen Nederland en Denemarken. Nadja voelt zich al snel thuis op het eiland en met hulp van haar net hervonden familie én nieuwe vrienden probeert zij er een nieuw bestaan op te bouwen. De oude handpoppen van haar overleden moeder spelen daarbij een belangrijke rol. Houtkunstenaar Barthold Roozendaal herkent het vakmanschap waarmee de handpoppen zijn gemaakt, maar het zijn niet alleen de poppen waarin hij interesse heeft. Zal het Nadja en Barthold lukken om nog meer familie op te sporen en mogen zij gaan denken aan een nieuwe, gezamenlijke toekomst?

DE LEESCLUB

In de drukke decembermaand inschrijven voor een leesclub? Genoeg lezers die daar wel oren naar hadden. Een Feelgood boek en feestdagen passen immers prima bij elkaar. De uitnodigende cover én een veelbelovend leesfragment uit het derde deel van de serie ‘Trellingerland’ trokken velen over de streep. Maar zo vlak voor Kerstmis was de tijdige bezorging van het boek nog wel een punt van zorg. Gelukkig had ook de laatste van vijftien deelnemers net op tijd het boek in handen om tijdens de feestdagen heerlijk te kunnen lezen.

Door het boeiende leesfragment waren de verwachtingen hooggespannen. Sommige deelnemers hadden al eerder een boek van auteur Reina Crispijn gelezen, zoals Yvonne, die zich afvroeg of zo’n derde deel uit de serie wel los te lezen was. Een vraag waar meerdere deelnemers mee worstelden, maar dat was onnodig. Er was vooraf vastgesteld dat weliswaar het (fictieve) eiland hetzelfde is, en dat er een paar personages in meedere delen voorkomen, maar het verhaal is op een dusdanige manier geschreven dat alle delen afzonderlijk te lezen zijn.
Voor Theo, de enige man tussen veertien vrouwen, was het boek van ondergeschikt belang. Hij was vooral nieuwsgierig naar de werking van een online leesclub en deed voor het eerst mee, net als Aletta en Shana.

DE DISCUSSIE

Cover en titel

De cover past helemaal in de serie met eenzelfde kleurstelling en een subtitel. Met het beeld van een knus eiland en gezellige huisjes herkent Lea meteen het verhaal. Toch had Anneke graag op de cover iets meer gezien van de handpoppen of de winkel ‘De Poppenkraam’, want beide spelen wel een hele belangrijke rol. Of het dorp, daarmee zou Elly ook al dik tevreden zijn.
De titel is helemaal in de roos, want voor Nadja voelt Trellingerland als thuiskomen en het wordt daadwerkelijk haar nieuwe thuis, zegt Jajansen. Van de subtitel is zij minder gecharmeerd. Die suggereert wat haar betreft meer dan in het boek naar voren komt. Hilde is het daarmee eens en zag die informatie liever op de achterflap. Helaas bleek daar al zoveel informatie te staan dat er tijdens het lezen weinig meer te raden overbleef en het verhaal een zekere voorspelbaarheid kreeg. En al zo vroeg in de discussie op tafel gelegd, werd ‘voorspelbaarheid’ het sleutelwoord in deze Leesclub.

Schrijfstijl

De schrijfstijl past bij een Feelgood roman, meent Suze. Makkelijke woorden en heldere zinnen maken het boek vlot leesbaar. Alles vloeit in elkaar over, zonder overgangen waar je bij na hoeft te denken, zoals terug- en vooruitblikken. Dat is heerlijk lezen, maar niet voor iedereen. Zo omschreef Anneke de woordkeuze en zinsbouw als weinig uitdagend om te lezen. En Theo vatte het kort en bondig samen: “In een woord te gemakkelijk.”
Aan de andere kant is de schrijfstijl ook beeldend en gedetailleerd en munt deze uit in het neerzetten van sfeer. Met als direct gevolg dat Shana al snel op een stoel zat in de herberg en de personages bijna aan kon raken.

Opbouw en scènes

Het verhaal, dat grofweg een jaar beslaat waarin het hoofdpersonage Nadja een hoop te verwerken krijgt en keuzes moet maken, is mooi chronologisch opgebouwd. Maar, zegt Yvonne, het gaat erg snel en de gebeurtenissen zijn te toevallig om realistisch te zijn. Voor Jacqueje bleef het verhaal daardoor wat vlak en miste het diepgang. Erg vond Ingrid dat niet, want er gebeurde genoeg om de aandacht vast te houden.
Het verloop kon Ans niet echt verrassen. Zij vond het verhaal af en toe zelfs oppervlakkig en, hoewel heel romantisch geschreven, had zij liever een verrassende ontknoping gezien. Toch hoort dat volgens Tina bij een Feelgood: “Dit verhaal was zo knus en gezellig dat de voorspelbaarheid me niet stoorde maar ik zou niet enkel dat soort boeken lezen. Het was puur ontspannen maar in het echte leven komt niet alles zomaar snel op zijn plooi.”
Mooie scènes waren er ook te vinden. Aletta’s creatieve hart werd helemaal blij van Barthold, die poppengezichten boetseerde, waarna Nadja ze vervolgens schilderde en met zorg aankleedde. En Elly werd geraakt door de slotscène, waarin Nadja’s tante onverwachts op bezoek komt. Haar uitspraak “De pijper in de wind gaat voorbij ....”  is voor Elly dan ook tevens de meest typerende voor het verhaal.
Aan Theo was het allemaal niet besteed. Hij miste spanning in een verder veel te gemakkelijk verhaal.

Nadja en andere personages

In de ogen van Jacqueje is Nadja is een aardige en sociale persoonlijkheid. Ze komt wat lief en onzeker over, maar ze weet desondanks wat ze wil en zet daardoor ook stappen in de ontwikkeling naar zelfstandige, jonge vrouw. Maar omdat het allemaal wat vlak is, komt het wat onecht over. Ook Jajansen is deze mening toegedaan.
Nadja’s creatieve kant weet Aletta en Elly aangenaam te verrassen.

Er zaten heel wat personages in het verhaal, die allemaal hun eigen rol vervulden. Het meest interessant vonden we toch wel Hetty, die samen met Klaas zorgt voor een warm welkom op Trellingerland. De prijs voor het meest negatieve personage was voor Eddy, die nipt won van Camiel. Toch vonden we Eddy een personage met twee kanten, want waarom was hij eigenlijk zo geworden? Jammer genoeg kregen we daar geen antwoorden op. Die kregen we ook niet op zoek naar informatie over Nadja’s overleden moeder, wiens personage als een wegwijzer voor Nadja’s toekomst boven het verhaal bleef hangen, maar nergens echt tastbaar werd.
Gelukkig konden diegenen die meer wilden lezen over Hetty (en Klaas), Holly, Taco en Ronya meteen terecht bij de eerdere delen uit de serie Trellingerland.

Thema's en Sprookjes

Er zijn verschillende thema’s verwerkt in het boek. Voor Suze springt er het thema ‘verbinding’ uit: “Voor Nadja is het heel belangrijk dat zij zich verbonden voelt met anderen. Zij doet ook heel erg haar best om relaties met vrienden en vriendinnen levend te houden en de relatie met haar familie te herstellen.” Ingrid zoekt het in dezelfde hoek: “Familie spreekt eigenlijk voor zich, de familie van Nadja, maar ook de familie van Barthold en dan vooral de relatie met zijn vader en broer komt uitgebreid aan bod.” Tina ziet ‘een nieuwe start’ als rode draad door het verhaal lopen: “.... zowel de verhuis, de 'nieuwe' familie, de nieuwe job, het nieuwe huis, de relatie met Barthold, allemaal zorgden ze voor een complete verandering in Nadja's leven. Het was letterlijk alles achterlaten en volledig opnieuw beginnen.”

Het verhaal van Nadja mag dan soms als een sprookje lezen, ook een echt sprookje kreeg een functionele rol in het verhaal. Vanaf het maken van de handpoppen tot en met de uiteindelijke opvoering, leerden we het minder bekende Chinese sprookje van de keizer en de nachtegaal kennen. Aletta zag een overeenkomst met het leven van Nadja: “De nep nachtegaal gaf uiteindelijk toch niet wat de keizer bij de echte nachtegaal vond. Zo voelde Nadja geen verbondenheid met haar (nep) stieffamilie maar wel bij haar echte familie (Klaas en Hetty) op Trellingerland.” Maar auteur Reina Crispijn, inmiddels aangeschoven om onze vragen te beantwoorden, legde uit dat zij het sprookje had uitgekozen vooral vanwege de mooie kleding en de speciale effecten en versieringen in een poppenkast. Een puur functionele keuze dus, die volgens Tina helemaal past in dit Feelgood boek.

Wat zou jij doen?

De handpoppen van haar overleden moeder geven Nadja houvast bij het vinden van een toekomst. Het is niet het eerste wat bij je opkomt als je aan speelgoed denkt. Wat zou je ermee doen wanneer je in het bezit zou komen van een set goedbewaarde handpoppen? Toeval bestaat niet maar Hilde overkwam het: “Het grappige is dat ik enkele maanden geleden verhuisd ben, en bij het inpakken werkelijk handpoppen heb gevonden! Ze zijn absoluut niet van zulke goede kwaliteit als deze van Nadja, maar toch heb ik ze bewaard. Ik weet niet met welk doel, want ik heb geen kinderen, maar toch kon ik ze niet wegdoen.” Ook Ans zou ze wel bewaren maar er verder niets mee doen. De emotionele band met een vorige eigenaar blijkt het zwaarst te wegen. Elly vat het samen: "Als er een emotie en herinneringen aan zitten zou ik ze bewaren. Een tastbare herinnering vind ik wel waardevol.” 

Trellingerland

Thuiskomst speelt zich voornamelijk af op Trellingerland, gelegen tussen Nederland en Denemarken. Shana zocht het voor de zekerheid nog even uit voor zij begon te lezen, en kwam na enig speurwerk tot een conclusie: “... dju het is een fictief eiland!” Uiteindelijk, zo zei ze, maakt het niet uit want het doet niets af aan het verhaal van Nadja. Yvonne is het daar mee eens, maar vindt het wel iets toevoegen als een verhaal zich afspeelt op een plek waar zij geweest is.

"Reina Crispijn beschrijft het eiland Trellingerland op zo’n prachtige manier dat iedereen ervan droomt om ernaartoe te gaan"

Deze quote van Chicklit.nl op de achterflap van Thuiskomst kan eigenlijk iedereen wel onderschrijven. Het eiland wordt uitgelegd op een manier waardoor het onderdeel van het verhaal werd. Met een stukje historie en zo veel gedetailleerde beschrijvingen, dat het fictieve eiland al snel vertrouwd en bijna als echt aanvoelde. Jacqueje voelt wel wat voor een complete rondreis over Trellingerland, dat zij als warm, knus en gezellig heeft leren kennen. Ook Tina zou het liefst meteen het hele eiland willen verkennen, en had graag wat meer over de natuur van het eiland willen lezen. Lea en Aletta beginnen met een uitgebreid bezoek aan De Poppenkraam. Eigenlijk heeft iedereen wel een favoriet startpunt voor een verkenning van het eiland. Hopelijk hebben Hetty en Klaas voldoende kamers vrij, want daarna willen wij natuurlijk wel even proeven van de geroemde gastvrijheid.
Ans gaat niet mee naar Trellingerland. Want hoewel zij vindt dat het eiland zo mooi omschreven is dat het bijna echt lijkt, kan zij zich niet voorstellen dat er iemand naar een niet bestaand eiland zou willen gaan.

Het boek in tien woorden

Dat schrijven nog niet zo makkelijk is, ondervonden we zelf bij het maken van een samenvatting van het boek in maximaal tien woorden. Maar we kwamen er toch uit:

• Yvonne: Nadja vertrekt naar Trellingerland voor een zoektocht naar familie, vriendschap
• Ingrid: Nadja zoekt familie en bloeit op in Trellingerland
• Elly: Nadja reist naar familie en een nieuw leven, op Trellingerland
• Tina: Thuiskomst: een bijzonder sfeervol, gezellig en zeer beeldend geschreven feelgoodverhaal
• Hilde: Een verhaal over familie verliezen en weer vinden
• Suze: Nadja's zoektocht naar liefde, vriendschap, familie en een veilig thuis!
• Jajansen: Makkelijk lezend boek om een paar uurtjes weg te dromen
• Aletta: Nadja zoekt haar familie en vindt een thuis op Trellingerland
• Lea: Een eenvoudig boek over vriendschappen, liefde en tot bloei komen
• Ronny: Op Trellingerland vindt Nadja familie, vrienden en een nieuw leven
• Anneke: Waar een deur dicht gaat, opent altijd een andere deur
• Jacqueje: Tegenvallend verhaal over je weg vinden op een nieuwe plek
• Ans: Nadja vertrekt naar Trellingerland waar ze een nieuw leven wil beginnen
• Shana: De zoektocht naar familie, warmte, liefde en ergens thuis voelen 

Nog even terugkijken

Jajansen zag haar verwachtingen niet uitkomen: “Ik had meer diepgang verwacht en dat met name de brieven een belangrijke rol hierin zouden spelen. Ook was het allemaal erg voorspelbaar. Het bleef allemaal erg oppervlakkig. De kracht van lezen is dat de lezer een eigen invulling kan maken en zijn verbeelding kan gebruiken. In dit boek werd voor mij alles zo gedetailleerd beschreven, dat het te weinig aan de verbeelding overliet.”
Ook Lea’s verwachtingen kwamen niet uit: “Ik hou van feelgood-boeken, maar dit boek vond ik niet zo goed. Er waren wat verhaallijnen die erg abrupt eindigden (zoals het vinden van Nadja's familie) en het taalgebruik was wel erg simpel.”
Suze verwachtte romantiek, geschiedenis en eilandsfeer: “Romantiek en eilandsfeer genoeg, geschiedenis iets minder, maar al met al is het prima!”
Anneke miste de diepgang: “Het boek vertelt wel een romantisch verhaal in een mooie setting, maar toch had ik iets meer diepgang in het verhaal verwacht.”
Leesclubdebutant Shana tenslotte had vooraf weinig verwachtingen: “... Ik dacht dat het zo een boek ging zijn zoals 12 in een dozijn. Maar door haar schrijfstijl en beschrijving van een aantal dingen zoals de herberg, de poppenwinkel...had ik het gevoel dat ik rond liep in die plaatsen en zo het boek volgde...Dus heb ik toch mijn mening moeten herzien en vond het uiteindelijk nog een leuk boek.”

Het is duidelijk dat het lezen van Thuiskomst gemengde gevoelens opriep. Dat liep eigenlijk ook als een rode draad door deze Leesclub. Enerzijds was er teleurstelling omdat het taalgebruik en de opbouw als te makkelijk werd ervaren, anderzijds was de schrijfstijl zo beeldend en gedetailleerd dat je niet kon stoppen met lezen. En in ieder geval is één conclusie wel te trekken: Feelgood en feestdagen zijn inderdaad een fijne combinatie.

DE WAARDERING

“Reina weet je door haar beeldende schrijfstijl vanaf de eerste zin bij het boek te betrekken waardoor je wilt blijven lezen.” (Ingrid) 

"Wie zin heeft in een makkelijk boek waar hij niet veel moet bij nadenken, is bij Thuiskomst aan het juiste adres. De meerwaardezoeker zal echter op zijn honger blijven zitten." (Hilde)

Deze twee uitersten illustreren hoe moeilijk het is om aan Thuiskomst een passende waardering te geven. Afhankelijk van of men de eenvoud en voorspelbaarheid het zwaarst liet wegen, of juist het leesplezier voorop stelde, werden de sterren uitgedeeld: 2x 4 sterren, 10x 3 sterren en 3x 2 sterren. Met een gemiddelde van 2,9 sterren en veertien afrondende recensies sluiten we deze Feelgood leesclub af.

Met dank aan alle deelnemers, die het nieuwe jaar voortvarend van start gingen met een veelheid aan vragen en subvragen. Er is niet veel onbesproken gebleven.

En natuurlijk dank aan Reina Crispijn, die tijd vrijmaakte om op al onze vragen uitgebreid te antwoorden.

Ronny van Erp, 28 januari 2024