Tsjip/De Leeuwentemmer is het zevende exemplaar van de boeken van Elsschot dat opnieuw is uitgegeven door uitgeverij Polis en waarvan hier op Hebban een leesclub is georganiseerd. Een aantal echte Elsschot kenners maar ook lezers die minder bekend waren met deze schrijver, begonnen enthousiast aan het boek. Meteen al in het leesclubcafé werden interessante weetjes en andere tips gegeven over dit boek en de andere boeken van Elsschot.

Tsjip verscheen in 1934 als eerste boek. In dit boek vertelt Frans Laarmans, de bekende hoofdpersonage uit eerdere boeken van Elsschot, over de familieperikelen rondom de verloving en trouwerij van zijn oudste dochter Adèle met de uit Polen afkomstige student Bennek Maniewski. Om uiteindelijke dit boek te eindigen met de eerste kennismaking van grootvader Frans Laarmans met zijn kleinzoon die de bijnaam Tsjip krijgt.

Willem Elsschot benadrukte bij het uitkomen van het boek Tsjip in 1934 dat hij een boek zonder inhoud heeft willen schrijven.

 "Mijn bedoeling is geweest een zeer alledaagse, zoo terre à terre mogelijke gebeurtenis door intensiteit lezenswaard te maken. Met andere woorden, van niets iets te maken. Zonder inhoud een boek te schrijven."

Vele lezers waren het hier toch niet mee eens, Tsjip was zeker geen boek zonder inhoud.

Tess: “Kan Elsschot een boek zonder inhoud schrijven? Ik denk het niet! Het boek heeft misschien een onderwerp wat hij van heel dichtbij kon beleven en waarvan hij dacht dat het de grondvesten van de wereld niet zou laten schudden, maar dit boek heeft wel degelijk een pakkende inhoud.”

Marianne: “Als er nou gestaan had dat hij een boek over alledaagse gebeurtenissen, die elk gezin zouden kunnen overkomen, wilde schrijven, zou het antwoord "ja" zijn. Maar een boek over mensen en wat ze overkomt, wat ze denken, wat ze doen, welke keuzen ze maken, enz. heeft altijd inhoud.”

 Het boek De Leeuwentemmer verscheen in 1940. Kleinzoon Jan is inmiddels een peuter en de oogappel van zijn opa Frans Laarmans. Het huwelijk van dochter Adèle en Bennek loopt echter op de klippen en Jan komt terug naar België. Als Jan na een bezoek aan zijn vader niet terugkeert uit Polen wordt alles in het werk gesteld om Jan terug te laten keren.

 Metaforen

Willem Elsschot is bekend om zijn (creatieve) taalgebruik, vooral zijn gebruik van vergelijkingen en metaforen. Tijdens de leesclub bespraken we welke er zoal in de beide boeken te vinden waren. In Tsjip werden vele militaire, oorlogs- en strijdmetaforen gevonden en in De Leeuwentemmer gebruikt Elsschot er vele uit de zeevaart.

Tea: “Op de eerste de beste bladzijde komt Elsschot met één van zijn bekende motieven op de proppen, de Pool klapt zijn hakken tegen elkaar bij het begroeten, dat is een van de vele martiale termen die gebruikt worden als motief of als metafoor.”

Elsschot de zakelijke schrijver, een schrijver zonder verbeelding en buitenstaander in het literaire leven. Drie clichébeelden. In de leesclub hebben we het erover gehad in hoeverre dit opgaat na het lezen van dit boek.

Marijke over de zakelijke schrijver: “De zakelijke schrijver:"Dat vind ik niet terecht als je leest met hoeveel emotie hij schrijft over zijn kleinzoon. Eigenlijk daarvoor al hoe zij afreizen, gezamenlijk, naar de kust om te trouwen. Met veel humor wordt beschreven hoe de ambtenaar narekent of de leeftijd van grootvader wel klopt.”

IrisDB over de schrijver zonder verbeelding:” Zonder verbeelding? Hoe kan je zonder verbeelding een fictietekst, een roman schrijven? Hij gebruikt dan wel autobiografische elementen als uitgangspunt, maar daar zijn fictie-elementen aan toegevoegd. Dus Elsschot heeft zeker wel verbeelding!”

Guido over een buitenstaander in het literaire leven: “Het is ons ondertussen al bekend: Elsschot liep niet zo hoog op met zijn schrijverscarrière, hij was een reclameman en dat beroep wilde hij zo goed mogelijk uitoefenen om zijn kroost van de nodige ‘ levensmiddelen ‘ te voorzien. Als je zijn ‘ Verzameld werk ‘ kan vatten in één, nog niet al te dik, volume, ... dan weet je onmiddellijk dat hij niet veel ( graag ) schreef. Dat hij zich niet zo mengde in de hoogste literaire kringen is een andere vaststelling.”

Ons oordeel over Tsjip/ De Leeuwentemmer.

Het is was voor vrijwel alle lezers van de leesclub weer een waar genoegen om dit boek van Elsschot te lezen.

Inge gaf het boek 5 sterren maar als ze tien sterren had kunnen geven dat had ze er ook tien gegeven.

Rita: “ode aan de Leeuwentemmer.”

Gigi: “Zoals altijd raakt Elsschot een gevoelige snaar bij de lezer en als je zijn stijl kent en herkent, weet hij te boeien tot de laatste bladzijde. Het herlezen van sommige passages maken duidelijk dat de stijl eenvoudig lijkt maar juist zeer zorgvuldig gecomponeerd is van de eerste tot de laatste zin.”.

Tommy: “De Leeuwentemmer is zeker het spannendste boek van Willem Elsschot dat door zijn actuele thema's nog steeds brandend actueel is.”.

Marjolein: “Een unieke inkijk in een gezin aan het begin van de 20e eeuw.”

Nathalie: “Tsjip/De leeuwentemmer is opnieuw kenmerkend voor Elsschots werk en tegelijkertijd een gevoelig boek dat menige snaar zal raken.”

In totaal werd er 9 keer 5 sterren gegeven, 3 keer 4 sterren en 1 keer 3 sterren. Dit maakt dat Tsjip/De Leeuwentemmer gemiddeld 4,6 sterren kreeg.