Dit jaar was het voor de 86e keer Boekenweek. Net als zoveel dingen het afgelopen jaar, ging ook de Boekenweek anders dan anders. Was maart normaliter de maand van de Boekenweek, dit jaar vond deze plaats in juni. Reden te meer om een keer extra aandacht te schenken aan het Boekenweekgeschenk van Hannah Bervoets en het Boekenweekessay geschreven door Roxane van Iperen. De hele maand juni kreeg je het Boekenweekgeschenk bij aankoop van een boek kado en was ook het Boekenweekessay te koop. Op Hebban startte twee leesclubs waar iedereen, gedurende de maand juni, aan mee kon doen.

Wat wij zagen

Financiële problemen zorgen er voor dat Kayleigh een baan aanneemt al ‘content moderator’ voor een online platvorm. De hele dag ziet ze filmpje, foto’s en teksten voorbijkomen waarvan ze moet beoordelen welke online mogen blijven staan en welke moeten worden verwijderd. Geen gemakkelijk werk, aangezien er gruwelijke dingen langskomen. Samen met haar collega’s proberen ze er het beste van te maken, maar ondertussen wordt wel duidelijk dat de impact, van wat zij zien, op hun wereldbeeld groot is.

De leesclub

Met zo’n 14 deelnemers starten we de leesclub meteen de eerste dag van de Boekenweek met de vraag: ‘Welk boek heb je gekocht of ga je nog kopen tijdens de Boekenweek om het geschenk te krijgen?’ Het is altijd leuk om te lezen welke boeken er zijn aangeschaft. De meeste deelnemers lieten het niet bij één boek, maar kochten meerdere boeken. Al snel ging de discussie van start.

Verwachtingen

Katja van Neer: 'Ik ga er blanco in. Ik heb nog nooit iets gelezen van Hanna Bervoets. Het onderwerp spreekt me aan.'

Marjolein: ‘Ik heb niet bijzondere verwachtingen, het onderwerp is actueel, dus ik ben vooral nieuwsgierig naar hoe Bervoets het verhaal uitgewerkt heeft’

Nanniebe: 'Ik las tot nu toe drie boeken van Hanna Bervoets, die me alledrie erg bevielen (Lieve Celine, Ivanov, In het rijk der zieken). Dus ik verwacht wel iets dat de moeite waard is, ook gezien het onderwerp. Al is mijn ervaring met boekenweekgeschenken ook wel weer dat het meestal niet het beste werk van de schrijver oplevert, dus heel hooggespannen zijn de verwachtingen nou ook weer niet.'

 De schrijfstijl

Joella van de Broek: 'De schrijfstijl vond ik recht voor zijn raap, nergens omheen draaien, rauw en ook boeiend. Ze spreekt rechtstreeks tegen je, en zonder schaamte. Daar moest ik even aan wennen maar kon me later zeker bekoren.'

Evelien Walravens:’ Eigenlijk vind ik er niks moois aan, aan Bervoets schrijfstijl. Maar het is wel erg direct en dat maakt dat je geïnteresseerd raakt. In mijn geval zelfs geïntrigeerd. Ze weet je te raken maar dan vaak met heftige zinnen en woorden.’

Truesue93: ‘De schrijfstijl is, zoals anderen ook al gezegd hebben, zeer toegankelijk. Met heel alledaags taalgebruik is het makkelijk om in het verhaal te komen. Je wordt niet afgeleid door moeilijke lange zinnen en kan volledig focussen op het verhaal zelf. De vertelvorm waarbij de hoofdpersoon eigenlijk een verhaal vertelt aan de advocaat, helpt daar nog extra bij. Het enige nadeel aan deze manier van schrijven vind ik dat je nooit een zin tegenkomt die zo mooi is dat je hem zou willen opschrijven en onthouden. Gewoon, omdat die zin zo mooi geformuleerd is.’

Saskia Jacobs-Labree: ‘Ze beschrijft de alledaagse  dingen zonder enige beschroomdheid, in alle lelijkheid. Ze maakt het niet mooier dan het is. Haar personages proberen daarentegen de werkelijkheid niet onder ogen te zien maar uiteindelijk moeten ze erkennen wat er mis is.’

 Welke indruk maakte de personages Kayleigh en Sigrid op de lezers.

Maartje: ‘Ik vond Kayleigh een beetje eng. Ze voelde vanaf het begin vrij afgestompt en maakte verkeerde keuzes. Ook Sigrid vond ik niet direct sympathiek. Die voelde meer als de dominante vrouw. Zij wilde het voor het zeggen hebben.’

Tineke Fraij: ‘Kayleigh komt op mij over als enigszins onzeker en naïef. Sigrid is wat dat betreft haar tegenpool. Zij weet precies wat ze wel en niet wil. Het is allemaal natuurlijk een beetje vertekend. Kayleigh vertelt het verhaal, dus zij zal zichzelf niet negatief presenteren. Sigrid leer je dus door de ogen van Kayleigh kennen.’

 Eye-opener

In ‘Wat wij zagen’ lees je wat een ‘content moderator’ voor werk doet, onder welke omstandigheden en hoe je beeld op de wereld hierdoor kan worden beïnvloed. De meeste deelnemers waren wel bekend met dit fenomeen, zeker omdat het de afgelopen best wat aandacht heeft gekregen in de media. Een echte eye-opener was dit boekje dus niet.

AstridWS: ‘Ik kende het fenomeen content moderator van een documentaire, ik meen dat dat The Cleaners was. Daarvoor dacht ik daar niet zo veel over na. Ik was er een beetje vanuit gegaan dat dat er geautomatiseerd uitgefilterd werd.’

Wendy: ‘Ik was wel bekend met de term, maar heb me er nooit echt in verdiept, al vind ik persoonlijk dat er nog te veel voorbijkomt waar mijn haar van omhoog gaat staan.’

 Het slot

Het verhaal eindigt midden in een scène en laat de lezer toch wel even in verwarring achter. Dat bleek ook wel uit de discussie in de leesclub.

Nanniebe:’ Het is wel héél open, alsof Bervoets net 500 woorden te kort kwam ofzo. Ik vind open eindes wel leuk normaal gesproken, maar hier had ik wel net iets meer gewild.’

Katja van Neer: 'Het eindigt met een echte cliffhanger. Je weet niet hoe de scène afloopt, maar er is wel het moment van bezinning, van inkeer. Wat dat betreft is het een afgerond einde.' 

Gigi Leestgraag: ‘Ik vond het gaaf omdat je het dan zelf kunt invullen. Ik merk ook al in deze leesclubdiscussie dat lezers het verhaal en de personages op hun eigen manier interpreteren en dat daar flink verschil in zit. Daar hou ik van.’

Conclusie

Marjolein: ‘Een boek goed eindigen is soms lastig, zeker bij een beperkte omvang als het boekenweekgeschenk. Bervoets heeft dit op een intrigerende manier opgelost, je blijft als lezer zelf in tweestrijd achter, hetgeen prima past bij het hele verhaal.’

Tineke Fraij: ‘Met dit boekenweekgeschenk weet Hanna Bervoets de lezer op een rauwe en eerlijke manier mee te nemen naar de achterkant van sociale media. Op een indringende manier wordt duidelijk gemaakt hoe de platforms ons denken kunnen beïnvloeden.’

AstridWS: "Bervoets stelt veel maatschappelijk relevante problemen aan de orde in een klein aantal pagina’s. Dat doet ze in de prettige schrijfstijl die we van haar kennen. Wat mij betreft het beste boekenweekgeschenk in jaren."

Hoewel het Boekenweekgeschenk maar 93 pagina’s heeft, viel er over het geschenk van dit jaar genoeg te discussiëren. Het onderwerp is actueel en had genoeg stof om over na te denken. Het verhaal kreeg van de deelnemers dan ook een hoge waardering. Van de twaalf deelnemers gaven er maar liefst elf, vier sterren. Er werd één keer zelfs 5 sterren uitgedeeld.

Ik dank alle deelnemers voor hun enthousiaste en interessante bijdragen aan deze leescllub.

Harriet