Ook dit jaar organiseerde Hebban leesclubs met de genomineerde van de Europese Literatuurprijs 2024. ‘Weken maanden jaren’ van Sara Baume en vertaald door Lette Vos was één van de genomineerden. Met 10 deelnemers in de leesclub en twee lezers die meelazen met een eigen exemplaar dompelden we ons onder in deze poëtische roman die zich afspeelt in een afgelegen deel van de kust van Ierland.

Vlak nadat ze elkaar hebben leren kennen besluiten Bell en Sigh om samen met hun honden Pip en Vos te gaan wonen op een afgelegen plek aan de kust van Ierland. Een klein huisje aan de voet van een berg. Een berg die ze willen gaan beklimmen. Met de weinige bezittingen die ze hebben en met de spullen die ze vinden in en om het huis maken ze langzaam hun eigen plekje van. De dagen vullen ze met boodschappen doen, een moestuin beginnen, zwemmen in zee, naar een steeds slechter wordend beeld op de televisie kijken en zich verwonderen over alles om hun heen. Zo verstrijken er weken, maanden en jaren waarin ze steeds meer op zichzelf komen te staan en het contact met vrienden en familie verwatert.

 De cover en de titel.

De cover van het boek is mooi groen met een wat mysterieus schilderij. Beiden worden gezien als wel passend bij Ierland. Wat veel lezers vooral opvallend vinden is dat de cover ook een zekere rust uitstraalt.

Maggie020: ‘De cover is lekker groen, daar houd ik wel van en is passend bij Ierland.’

NettyB: ‘De kleuren van deze cover vind ik prachtig. Het geheel oogt rustig en tijdloos. Ik krijg associaties met natuur, stilte, ruimte.’

Nieske: ‘Mijn eerste indruk van dit boek is: MOOI! prachtige kleur, mooie afbeelding van de berg, beetje mysterieus, een prachtig omslag, zeker intrigerend en nieuwsgierigmakend.’

De titel ‘Weken maanden jaren’ wordt, zeker nadat het boek gelezen is, als titel dat past bij het boek gezien. Hoewel het bij een aantal van ons ook een associatie opriep naar een oud (protestants) lied.

JohnHMH: ‘ik vind het een zeer passende titel, zeker na het lezen van het boeken. Het is een stilaan verstrijken van tijd bijna ongemerkt verglijdt de tijd. Zodat uren dagen worden, dagen weken, weken maanden en maanden jaren. Past uitermate goed bij het poëtische karakter van het boek.’

Ingeborg04: ‘ De titel riep bij mij de associatie op van het verstrijken van de tijd. Een tijd die voorbij gaat zonder dat je er erg in hebt en die je ook laat vervlieden. Later kwam mij de strofe ‘uren, dagen, jaren, maanden, vliegen als een schaduw heen’, …..’

Een leuke en interessante toevoeging is  er nog van de vertaler Lette Vos over hoe ze de Nederlandse titel van het boek hebben gekozen.

Bell en Sigh

De hoofdpersonages in dit boek zijn Isabell en Simon of zo als ze eigenlijk in het hele verhaal genoemd worden: Bell en Sigh. Wie zijn zij en wat vinden we van ze. De meningen zijn hier wat over verdeeld. Een aantal deelnemers geeft aan genoeg te hebben aan het klein beetje achtergrond dat in het begin van deze personages gegeven wordt en het verdere verloop van het verhaal. Maar er zijn echter ook lezers die wat meer over ze hadden willen weten.

ElsDeveuster: ‘Ik heb de personages niet echt leren kennen. We weten niet wat ze voelen, denken, vinden. Ze praten ook niet met elkaar, ze praten niet met anderen. We kennen hen alleen van wat ze dagelijks doen of niet doen. We kunnen als lezer veel zelf invullen wat dat betreft.’

Gigi Leestgraag: ‘Ik heb ze best wel leren kennen in de loop van het verhaal. De beschrijving aan het begin geeft maar een beetje weg, maar hun manier van leven, samenwonen, slapen, eten, hun kijk op de omgeving, geeft een goed beeld van Bell & Sigh.’

Hetty:’ Je leest best veel over Bell en Sigh, daardoor heb je het gevoel ze goed te leren kennen, je weet wat hun gewoontes zijn en hoe ze handelen. Maar je komt bijna niets te weten over hun verleden, er zijn geen dialogen en wat hun gedachtes zijn daar kun je alleen naar raden, dat maakt dat het gevoel blijft hangen dat je ze niet echt leert kennen.’

De schrijfstijl

We hebben het natuurlijk ook over de schrijfstijl want die is zeker bijzonder en wordt door veel mensen poëtisch genoemd. De bladspiegel in dit boek is ook geen doorsnee. Er zijn, bijvoorbeeld,  grote witte stukken tussen en in de zinnen. Er zijn alliteraties en opsommingen, kortom genoeg elementen om het over te hebben en vooral om van te genieten.

Linda Marie: ‘. Mooie zinnen, poëtisch. De vele mooie anaforen… , ook alliteraties …… De vele witregels. Even belangrijk als gedrukte regels. Nopen tot langzaam lezen. Ook de personificatie van de berg: schitterend. Een grote metafoor, die berg... Ook genoten van de vele vaak verrassende associaties.’

Iwona: ‘De schrijfstijl vind ik lyrisch, poëtisch zelfs, door veel herhalingen en langzaamheid van langere pauzes tussen de woorden/zinnen, vol beeldtaal.’

Brendaleest: ‘Je ervaart een rijk taalgebruik en heel v eel originele observaties waar ik soms erg om moet lachen eigenlijk. Ik ervaar het soms ook als een soort kinderboek waarin de dieren en de berg vertellen over wat ze meemaken. Ik vind het ook heel beeldend en kan mijn fantasie ook gebruiken terwijl alles zo in detail wordt beschreven. Ook de vele kleuren die de auteur gebruikt in het boek, daar kan ik van genieten. En wat opsomming aan dieren in het landschap van Ierland, daar kun je ook verrast worden tijdens het lezen.’

Thema’s

Er zijn vele thema’s in het boek terug te vinden. Een aantal die er genoemd werden zijn liefde voor elkaar en de natuur, verstrijken van de tijd en verval, vergankelijkheid, het kunnen leven met steeds minder, leven en laten leven. Met al de thema’s bij elkaar laat het verhaal toch een soort levensstijl zien en we hebben het er ook even over of wij als lezers zo’n levensstijl zouden ambiëren.

Overal ogen en muziek

Het boek begint er al mee, overal zijn ogen. Maar daar blijft het niet bij, bijna elke hoofdstuk eindigt met ogen. Wat zou de Sara Baume hiermee willen vertellen?

Linda Marie: ‘Ogen nodigen uit dieper te kijken, te observeren: zowel naar binnen als naar buiten.’

Netty B: ‘Dit boek is een en al observatie. Nauwkeurig wordt geregistreerd hoe de levens van Bell en Sigh verlopen, hoe de seizoenen verglijden en hoe de spullen vervallen.
Waarnemen, observeren en registreren doe je met je ogen. Zij volgen alles omdat ze in elke gewenste richting kunnen worden gedraaid.’

 De muziek kwam veel terug in de originele observaties en het vele beeldende taalgebruik. Een paar voorbeelden die werden aangegeven waren:

'Zo maakten ze zonder het te weten een windorgel: het natte wasgoed klapperde, de houten knijpers kraakten, de verweerde veren zeiden pang als ze lossprongen, de houten staafjes ploften zacht op de zoden.’

'Zo was er de bas van een bolle bromvlieg, de snerpende sopraanmug, de altpartij door een clubje kamervliegen.'

De plot

Over het al dan niet aanwezig zijn van een plot en wat wij daar van vonden valt veel te zeggen. Het zou teveel spoiler zijn om dit hier in het eindverslag te laten terug komen. Ben je wel heel nieuwsgierig lees dan vooral dit boek en bekijk dan deze discussie vraag.

Het eindoordeel

Gigi Leestgraag: ‘Het boek is als een geliefd schilderij met een prachtige compositie waarin je kunt verdwalen en waarin je telkens nieuwe elementen ontdekt die je de ogen openen en op een nieuwe manier laat kijken naar mens, dier en omgeving.’

JohnHmH: ‘Wat dit boek zo bijzonder maakt is hoe de auteur van dit bescheiden leven een prachtig poëtisch verhaal weet te maken, met een traagheid die uniek is en niet verveelt.’

Hetty:’ De beschrijvingen, herhalingen en de opvallende opmaak met veel wit zorgen voor aan aangenaam ritme tijdens het lezen, het dwingt bijna tot vertragen.'

Maggie020:  ‘Ik heb van de mooie en soms subtiel grappige teksten genoten, maar het bleef mij ondanks de vele details toch te oppervlakkig.’

Brendaleest: ‘Het voelde als nietigheid en berusting in het verval en de tijd.’

Iwona: ‘Geschreven op een ongehaaste manier, lijkt het meer op poëzie dan op proza.’

Nieske: ‘ Het intrigerende begint al bij de titel wat mij betreft, en gaat door tot de laatste woorden.’

Ingeborg04: ‘ Een boek om te lezen en te herlezen om alle mooie zinssneden goed tot je te laten doordringen.’

Het eindoordeel van deze leesclub komt uiteindelijk op een gemiddelde van 4,2 sterren.

Dank aan alle medeleesclubgenoten en de vertaler van het boek Lette Vos voor de inbreng in deze leesclub