Leesclub ‘Welbeschouwd’ van Elizabeth Jane Howard - EINDVERSLAG

Zestien uitgelaten lezers buigen zich over de roman Welbeschouwd van de Engelse schrijfster Elizabeth Jane Howard (1923-2014). Het boek is een ‘oudje’ dat voor het eerst is verschenen in 1956. Howard is eveneens de auteur van de vijfdelige, succesvolle serie met de familie Cazalet in een glansrol. Deze onvergetelijke reeks heeft voor heel wat begeestering – en fans - gezorgd in eerdere Hebban Feuilleton leesclubs. Snel naar de essentie van Welbeschouwd: het verhaal zelf.  

Het boek

Antonia (Toni) Fleming zet een krachtige hoofdrol neer. Zij is een vrouw uit een welstellende Britse familie. Tijdens haar huwelijk krijgt zij het hard te verduren; constant wordt ze gekleineerd door haar losbandige man Conrad. Hij wil slechts één ding: zijn echtgenote kneden en tarten. Conrad is een onverbeterlijke egoïst.

Welbeschouwd heeft geen traditioneel chronologisch tijdsverloop. De levensloop van Antonia wordt verteld in vijf delen, waarbij telkens wordt teruggekeerd naar een verder verleden. Het verhaal begint in 1950 en eindigt in 1926. Op deze bijzondere manier ontdekt de lezer de sleutelmomenten uit Toni’s leven.

De leesclub

Sommige deelnemers maken met deze roman kennis met het werk van Howard. Ronny is van mening dat je het boek niet zomaar in één avond uit kan lezen. ‘Je moet er echt wel even voor gaan zitten en het liefst ergens waar je niet gestoord wordt.’ Sanne doet voor de eerste keer mee met een Hebban leesclub. Zij leest de eerste pagina’s ietwat moeizaam en gaat verder: ‘Nu ik het ritme van de tekst heb gevonden, leest het makkelijker. Nog steeds moet ik soms een zin twee of zelfs drie keer lezen, omdat de betekenis niet genoeg tot mij doordringt.’ Saskia neemt deel met een eigen exemplaar; zij wordt echter grondig ziek. Pas een viertal weken later kan zij de draad weer oppakken. Toch lukt het haar nog, zich flink te mengen in de discussieronde. Topprestatie!

De discussie

Over het uitgebreide voorwoord van succesauteur Hilary Mantel zijn de meningen verdeeld. Zo is voor Rineke het voorbericht tevens een nawoord; wanneer zij het boek uit heeft, herleest zij het voorwoord. Marianne vindt deze intro totaal niet langdradig of te uitgebreid. Zij heeft het met veel plezier gelezen. Voor Jet mag een voorwoord kort en bondig zijn. Zij is van mening dat het hier te veel plaats inneemt, bij het begin van het boek. We wegen eveneens de oorspronkelijke titel (The Long View) af tegen die van de vertaling. Nieuwkomer Lis vertelt hierover: ‘De Engelse titel is door de schrijfster bedacht en wie ben ik om daar kritiek op te hebben? Geeft ook weer waar dit boek over gaat: een long view over een mensenleven. De titel van de Nederlandstalige uitgave is heel krachtig en treffend.’ Ina heeft een uitgesproken keuze: ‘Welbeschouwd vind ik beter passen bij een terugblik. Het zijn vijf hoofdstukken uit een leven; elk deel is in het hier en nu geschreven. Aan de lezer om zelf een verband tussen de hoofdstukken te leggen.’

In tien specifieke vragen ontleden de lezers de roman, waarbij de opvallende metaforen van Howard ter sprake komen. Ook nemen de deelnemers de belangrijkste (en minder gewichtige) personages kritisch onder de loep. De slotvraag – democratisch gekozen door iedereen – zorgt voor spetterend vuurwerk. Met haar blog heeft Hetty hiervoor - tot haar eigen grote verbazing – de aanzet gegeven. Dit heeft geleid tot een sublieme afsluiter van een intrigerende en uiterst boeiende leesclubdiscussie.

Waarderingen

Volgens Gea is Welbeschouwd een psychologische roman van een hoog niveau, met een bijzondere structuur. ‘Howard geeft de sociale conventies en de man/vrouw-verhoudingen uit die tijd perfect maar subtiel weer, zoals alleen zij dat kan.’ Denise spreekt over ‘een mooi afgerond gevoelsboek dat je grijpt.’ Anna vindt de roman een uiteenzetting over de teloorgang van een huwelijk, ‘wel beschouwd’. Mariek besluit dat Howard schrijft in een heldere, nauwgezette en onconventionele stijl; met soms lange zinnen.

Beoordeling

Met één opmerkelijke zin slaat Willeke de spijker op de kop: ‘Er wordt gezegd dat dit verhaal voor een deel facetten bevat uit het leven van de schrijfster.’ Erna heeft enorm genoten van de boeken met de Cazalets. Over Welbeschouwd is ze echter iets minder enthousiast: ‘Een moeizame worsteling’. De meeste andere deelnemers zijn evenwel heel tevreden.

Dertien keer vier sterren; een keer de volle buit met vijf sterren. Twee lezers beoordelen de roman met (slechts?) drie sterren.

Het gemiddelde eindresultaat bedraagt 3.94 sterren. Deze - meer dan tevreden en blije - coördinator rondt dit mooie cijfer af naar boven.

Vier sterren!