Leesclub ‘Wie omkijkt’ van Jeanine Cummins - EINDVERSLAG

Zeventien enthousiaste en actieve deelnemers buigen zich over Wie omkijkt. American Dirt, de originele versie van deze roman, roept zelfs voor het verschijnen een knallende controverse op; ginds aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. De Amerikaanse auteur Jeanine Cummins krijgt het erg zwaar te verduren; ze wordt onder meer beschuldigd van valse motieven, stereotypering van Mexicanen …              Snel naar de essentie: het verhaal zelf. 

Het boek

Mexico vormt het decor voor een intrigerende roman, waarin de moedige Lydia en haar intelligente zoontje Luca een glansrol vertolken. Na een verschrikkelijke aanslag door een drugskartel blijft er - met uitzondering van Luca – niemand van haar familie meer over. Zonder aarzelen nemen de getormenteerde moeder en haar telg de benen, op zoek naar een nieuwe thuis. In de hoop op een beter leven reizen de twee vluchtelingen naar het einddoel: ‘El norte’, de Verenigde Staten van Amerika. Het wordt een levensgevaarlijke expeditie. Opgeven is geen optie; hardnekkig volhouden is de opdracht.

De leesclub

De vaart zit er meteen goed in; de deelnemers laten zich niet kennen en gaan voluit. Het leesclubcafé wordt druk bezocht tijdens de eerste week; nadien wordt het even stil tijdens het lezen. Heel snel volgt een eerste vraag in de discussieronde, een stevige opwarmer. Bas ‘leest’ mee met een eigen luisterboek; Laurie neemt deel met een Engelstalig boek.

De discussie

We wegen de oorspronkelijke titel af tegen die van de vertaling. Sigried zegt daarover: ‘De Nederlandstalige titel past beter bij de inhoud van het boek, omdat dat ook vanuit Mexicaans perspectief geschreven is. De politieke insteek en de symboliek van American Dirt spreekt me echter meer aan.’ Gea denkt hier anders over; zij vindt beide titels niet echt passend. American Dirt zeker niet; zo gaat haar lichte voorkeur naar Wie omkijkt.

Uiteraard volgt een flinke discussie over de scherpe polemiek rond de roman. De lezers reageren op een beleefde, maar wel gefundeerde manier op elkaar. Anne verwoordt haar visie: ‘De controverse heeft er zeker toe bijgedragen dat ik steeds nieuwsgieriger werd naar dit verhaal en of het dan echt allemaal zo schandalig was.’ Ze voegt er meteen aan toe dat ze zonder de polemiek het boek waarschijnlijk niet had opgepakt. Hugo klinkt kordaat: ‘Sommige lezers spreken over de Amerikaanse houding tegen over de migranten, maar daarom moet volgens mij een vervolg komen.’ Hij wordt bijgetreden door Marjolein, die hierover graag met hem een boom wil opzetten, als de tijd rijp is. Henri had een iets ‘vuiler’ verhaal verwacht met een ‘hardere’ toon. ‘Toch is de impact van dit verhaal en de toon ervan niet minder,’ vervolledigt hij zijn beschouwing. Lucette heeft haar besluit klaar: ‘Het is een verhaal over een situatie waar ik weinig van wist. Nu ik het verhaal gelezen heb, denk ik er regelmatig aan terug, dat dit de onvoorstelbare werkelijkheid is voor zovelen.’ Marja eindigt haar bijdrage met een krachtig: ‘Hoewel het soms lastige vragen waren om te beantwoorden, hebben ze geleid tot een duidelijker beeld van het verhaal. 

De beoordeling

Met één duidelijke zin geeft Ada haar eindoordeel weer: ‘Het verhaal is fictief, maar schetst een goed beeld van wat vluchtelingen doormaken.’ Saartje besluit dat Cummins de Mexicaanse vluchtelingen een stem en gezicht geeft. Dit vindt ze prachtig. ‘Een roman zwaar op de maag waar ik nog vaak aan ga denken.' Zestien lezers bereiken de eindstreep op tijd en plaatsen een recensie. Twee deelnemers gaan voor de volle buit: vijf sterren. Negen keer worden vier sterren tevoorschijn getoverd; vijf lezers gaan voor drie sterren.

Deze intrigerende en geanimeerde leesclub met Wie omkijkt behaalt een gemiddelde waardering van 3,80. Een uiterst tevreden coördinator rondt dit mooie cijfer af naar boven: vier sterren.