Eind oktober was het zover: vijftien enthousiaste lezers kregen een leuk mailtje in hun mailbox. Ze waren ingeloot voor de leesclub met Wij zijn gevlucht, het nieuwste boek van onderwijsactiviste Malala yousafzai. Ik was de gelukkige die dit avontuur in goede banen mocht leiden, genre technisch een uitdaging voor mij. Maar wel een uitdaging die ik met plezier ben aangegaan.

Korte inhoud

In Wij zijn gevlucht biedt Malala Yousafzai een podium aan meisjes die door een conflict in hun thuisland hebben moeten vluchten en hierdoor ontheemd zijn geraakt. Deze meisjes vertellen over hun situatie, hun vlucht, de gevoelens die deze vlucht met zich meebrengt en hoe het hen vergaat in hun 'nieuwe thuis'. Ook Malala doet haar verhaal en het voorwoord is geschreven door Michaela de Prins. De opbrengsten van dit boek komen ten goede aan War Child.

Cover

Het eerste wat je ziet als je een boek oppakt is de cover. Volgens alle lezers nodigt de cover van Wij zijn gevlucht uit om het in de boekhandel op te pakken. Janna: 'Ik vind de omslag mooi en doeltreffend. Het spreekt voor zich. Door de verschillende gezichten die er op staan, past het bij het feit dat het verschillende verhalen zijn, vertelt door verschillende personen. Ik zou het boek sowieso opgepakt hebben in de boekhandel, maar dit heeft ook te maken met de titel (dit soort boeken spreken mij aan) en met dat het geschreven is door Malala.' 'Ik vind juist die roze letters gepast. Het is een prinsessenkleur. Echt een meisjeskleur, maar deze meisjes hebben geen tijd en mogelijkheden om te kleuren of verkleedjurken te dragen. Ze hebben geen roze meisjeskamer, liggen niet onder een roze dekbed. Het is een onschuldige kleur. Zij zien alleen het rood van bloed en zwart/bruin van de ellende. De kaft nodigt zeker uit om het boek op te pakken. Ook om dezelfde redenen als Janna. Ik 'volg' Malala sinds de vreselijke aanslag op haar leven. Zeker die extra losse strook is een eye catcher. Alleen had ik in de J en I en 2e J ook een gezicht geplaatst. Nu lijken die leeg. Je wordt dan gebombardeerd door foto's van meisjesgezichten en dat past bij de boodschap van het boek. De achterkant is catching. En weer helpt de smalle strook erbij waar staat dat het een actie voor War Child is. Dat maakt dat je je als koper je goed voelt. Een boek erbij en geen schuldgevoelens dat je weer geld hebt uitgegeven aan boeken, want je steunt het goede doel.' vult Lilien aan.

Impact, thema's en boodschap

Vanaf het begin van de leesclub was het duidelijk dat Wij zijn gevlucht een diepe indruk op iedereen achterliet. Kiezen welk verhaal het meest impact heeft gehad was lastig. Zo wilden Mary en Marlies niet kiezen, ieder verhaal maakte volgens hen indruk. 'Dit is een vraag die ik lastig vind te beantwoorden. Of mensen nu ontheemd raken of naar een ander land moeten vluchten de impact is hetzelfde. Het feit dat ouders voor je ogen worden vermoord maakt de vlucht nog moeilijker, een basis is ineens onder je voeten weggeslagen. Maar ieder verhaal heeft mij tot tranen geroerd, omdat het vreselijk is als je alles achter moet laten en niet weet waar je zult belanden en wat de toekomst je brengt. En dat is voor alle meisjes hetzelfde' motiveert Mary haar antwoord. Wendy werd vooral geraakt door het verhaal van Maria uit Colombia, terwijl het verhaal van de zusjes Zaynab en Sabreen Natasha nog lang is bijgebleven.

'Thema is zeker de vechtlust van de meisjes, hun kracht waar we overlezen maar zeker ook hoop. Elk kort verhaal vond ik een verdrietig relaas dat telkens weer heel bewonderingswaardig eindigde met een gevoel van hoop. Ergens vonden ze altijd hoop, dus het thema is wel hoop, hoop op een betere wereld.' vertelt Wendy. Iedereen kan zich daarin vinden, al vult Marja aan met familiebanden die heel belangrijk zijn voor deze meisjes en waarin het opvalt dat ouders er soms alles voor over hebben hun dochters onderwijs te bieden. Wat ook veel naar voren komt is het thema bewustwording van de Westerse maatschappij rondom het thema 'vluchtelingen'. Annemieke L: 'Wat ik een mooie zin vond wat hierbij aansluit van Malala: Het drong tot me door dat je iemand wel kunt zien staan, maar vervolgens eigenlijk helemaal niets over hem/haar weet. (Blz. 178)
Dus als thema: gun jezelf de kans om een vluchteling te leren kennen. Zo maken de vluchtelingen kennis met hun nieuwe woonomgeving en mede inwoners. Zo integreren ze sneller en voelen ze zich hopelijk minder eenzaam en komt er meer begrip tussen de nieuwe en de bestaande bewoners.'

De boodschap die Malala mee wil geven heeft alles met die bewustwording te maken. Rita: 'Door Malala komen we in contact met verschillende vluchtelingen uit de hele wereld. Door hun verhalen leren we waarom ze hun land achterlaten en op welke manier. Ik denk dat ze wil aantonen dat ze niet voor hun plezier zo maar hun land verlaten en ergens anders een nieuw leven willen opbouwen. Het liefst zouden ze terug naar huis willen gaan, bijvoorbeeld Maria zegt: Ik droom over thuis, over mango's die ik rechtstreeks van de bomen kan plukken. ik droom over stilte en gras. Ik droom over vrede.'

Schrijfstijl, doelgroep en opbouw

Over de schrijfstijl is iedereen het eens, deze past bij de doelgroep jeugd/jongeren. Op de opbouw zijn, ook al is deze prettig, wel wat punten van kritiek. Marja: 'Ik vind de opbouw van het boek heel prettig lezen. Je krijgt eerst een introductie wie Malala is en daarna introduceert ze de meisjes, die ze wereldwijd heeft ontmoet. Malala geeft de meisjes een soort van platform, waarbij je toeschouwer bent en Malala een voor een iedereen introduceert, waarna die persoon het woord krijgt.' De punten van kritiek zitten hem vooral in het verhaal van Malala. Dit is een verkorte versie van haar verhaal zoals in haar memoir Ik ben Malala te lezen is en dit stelt lezers die dat boek ook hebben gelezen ietwat teleur. Deze lezers hadden liever meer gelezen over haar werk voor vluchtelingen en haar huidige leven.

Vragenrondje

De laatste vraag was een vragenrondje. De deelnemers mochten elkaar vragen stellen en zo ontstond er toch nog een discussie. Zo vroeg Annemieke dJ aan de anderen wat zij het moeilijkst vinden om achter te laten als ze moeten vluchten. Familie en vrienden en gewoon hun thuisbasis werd het meest genoemd. Violette vroeg zich af welke vraag volgens de rest nog gesteld had moeten worden en met de boekentips van Nathalie zit je geramd als je meer boeken wilt lezen rondom een thema als in Wij zijn gevlucht aan bod komt.

Eindoordeel

Het belangrijkste dat Wij zijn gevlucht heeft gecreëerd is bewustwording. Bewustwording dat vluchtelingen overal vandaan kunnen komen. Bewustwording dat ze niet even netjes worden behandelt en dat ze voor hun plekje moeten vechten. Daarnaast is er hoop. Alle meisjes koesteren hoop, de hoop op vrede, de hoop op een betere wereld, de hoop op een beter leven. De meningen zijn louter positief, iedereen beoordeelde het boek met 3, 4 of 5 sterren. Volgens ons allemaal is Wij zijn gevlucht een boek dat op de verplichte leeslijst moet voor school, jongeren kunnen hier echt iets van leren. Uiteindelijk beoordelen de deelnemers van deze leesclub Wij zijn gevlucht met een eindgemiddelde van 3,9 sterren.

Iedereen heel erg bedankt voor je deelname! Deze leesclub was erg relaxed om te coördineren, het liep gesmeerd en dat is als deelnemer heel fijn, maar ook als coördinator. Tot de volgende leesclub of ergens anders op Hebban!