Bestaan er klassiekers die nog ontdekt moeten worden? Op die vraag heeft Schwob het antwoord. Ja, wereldwijd liggen er pareltjes te wachten om ontdekt, afgestoft en vertaald te worden. Vier keer per jaar komt Het Letterenfonds met de nieuwste actietitels en onlangs werd het honderdste Schwobboek gepresenteerd Te licht bevonden – Miklós Bánffy, deel twee van de Transsylvaanse trilogie.

Tekst Tea
Banner Anne Oerlemans

Lezen is reizen

Waarom Marcel Schwob zo belangrijk was dat zijn naam verbonden werd aan herontdekte klassiekers is te lezen op de website van Schwob. Hier zijn ook alle tot nu toe uitgegeven Schwobboeken te vinden. Een virtueel reisje langs alle titels doet denken aan een wereldreis en dit is precies wat het is. Lezen is reizen en wat is er fijner dan je blik te verruimen door verhalen te lezen uit verre exotische landen? Op de interactieve wereldkaart zijn de boeken terug te vinden, handig ter voorbereiding voor wie op reis gaat of om thuis het reisgevoel tijdens het lezen op te roepen.

Schwob in de bookshop

Een aantal boekhandels in Nederland en België heeft in zijn winkel een plaats ingeruimd voor Schwobtitels. Sommige van die boekhandels organiseren leesclubs, ook Hebban besteedde hier vorig jaar aandacht aan in dit artikel. Het bijzondere is dat er niet één, maar een groot aantal uitgeverijen meewerkt aan het uitgeven van de actietitels. Schwob wordt dus breed gedragen en wanneer je erop gaat letten kom je de naam beslist vaker tegen in een krantenartikel of hier op Hebban natuurlijk. Even zoeken op Schwob levert een aantal interessante hits op, zo werd eind december 2015 bekendgemaakt dat je voor de Reading Challenge 2016 een Schwobboek als joker mocht inzetten en schreef Daphne van Rijssel in 2016 een swingend artikel over het Schwobfest.

Het Schwobgevoel

Om de honderdste titel luister bij te zetten vonden de kroegbazen van het Literatuurcafé het leuk om Schwob in de schijnwerpers te zetten en er een artikel aan te wijden. Bestaat er zoiets als het Schwobgevoel? Zeker, dat gevoel is er. Uit het enorme aantal reacties blijkt dat sommige lezers lijsten bijhouden van hun gelezen Schwobs, anderen hadden nog geen idee welke schitterende titels vallen onder de Schwobparaplu en ook er worden tips uitgewisseld. Om een paar Schwobs in het zonnetje te zetten werden er maar liefst drie meeleesboekenacties georganiseerd, twee in het Literatuurcafé en één in het Samenleescafé.

De sfeer bij de Meeleesboeken

De keuze viel op drie titels. Aan Het nichtje van de poppenspeler – Angela Carter  werd enthousiast meegedaan door zeven lezers. Het boek heeft vele verwijzingen en hoe leuk is het dan om er zoveel mogelijk van te herkennen!  

Quote uit Lizzies recensie: ‘De beeldende schrijfstijl en mythische beschrijvingen zorgen ervoor dat het boek vlot leest en dat je als lezer de gevoelens ervaart die Melanie ervaart.’

Quote uit de recensie van Tea ‘Deze parel, het is niet voor niets een boek uit de Schwob-reeks, is werkelijk de moeite waard gelezen te worden. Nog niet al haar werk is vertaald, misschien zou daar eens verandering in gebracht kunnen worden.’

De zeven gehangenen – Leonid Andrejev werd door een groter aantal lezers meegelezen en dat was te merken aan het enorme aantal reacties. De doodstraf op zich is al een heikel thema, ook op literair gebied. Na enig zoeken werd een aantal boeken verzameld met de doodstraf als thema. En… er bevond zich een Ruslandkenner onder de deelnemers, Evelien Walravens kon ons regelmatig opheldering geven over gebruiken in Rusland, maar ook over de vertaling. Dit gaf de leesclub enorme meerwaarde.

Enkele quotes uit de lovende recensies. Hetty zegt ‘Andrejev moraliseert nergens maar laat de lezer zelf zijn of haar conclusies trekken.’. Deze is van Gigi: ‘Zonder veel woorden er aan vuil te maken schetst Andrejev de omgeving inclusief omgevingsgeluiden zodat de lezer niet alleen de emotie lijkt te voelen maar ook de ervaring lijkt te delen.’

De kloof – Dorothea Tannin werd gelezen met een klein groepje. In dit boek speelt kunst een belangrijke rol en Mariette wijst ons op een tentoonstelling (Centraal Museum, Utrecht, 15/2 t/m 24/5) met o.a. werken van Dorothea Tanning: De tranen van Eros: Moesman, Surrealisme en de seksen. Dat kunst en surrealisme een belangrijke rol spelen in de discussie spreekt voor zich en bewijst maar weer eens hoe kunstvormen elkaar kunnen beïnvloeden. Onze trefwoorden die het boek typeren zijn: Leeuw, Metamorfose, Lotsbestemming, Suspense, Zoektocht, Droomwereld, Fantasie, Desillusie, Vrouwelijkheid, Wraak, Droom en Verlossing.

Annes quote: ‘De kloof is een absurde roman die de volle aandacht én vindingrijkheid van de lezer nodig heeft. Een boek dat doet denken aan een kunstwerk en de lezer met een onheilspellend gevoel achterlaat.’ Ine concludeert: ‘De lezer die zich ondertussen volledig heeft ondergedompeld in het surrealistische wereldbeeld van Destina en van schrijfster Tanning, wordt in het laatste hoofdstuk stapje per stapje weer een beetje tot de werkelijkheid gebracht. Het is als wakker worden uit een vreemde droom: tegelijk is alles en niets duidelijk geworden...’

Het zou leuk zijn wanneer meelezers (allemaal bedankt voor de enthousiaste deelname en recensies!) van de drie boeken ook onder dit artikel even een reactie geven zodat duidelijk wordt hoe speciaal en verrassend deze simultaanlopende meeleesclubs waren.

Wat is er verder nog te doen?

Mocht je ook zin hebben in een Schwobmeeleesboek kun je een oproepje plaatsen in het Samenleescafé om medelezers te zoeken. Over samen lezen gesproken, er lopen al talloze projecten op dit gebied, ze staan allemaal in het Samenleescafé en van al die initiatieven zijn er in elk geval twee uit de Schwobreeks. De eerste is Dokter Zjivago van Boris Pasternak, deze klassieker wordt besproken op Elegieën, de blogspot van Gigi Leestgraag, de bespreekpagina van dit boek vind je hier. Een tweede Schwobsamenleesproject staat gepland voor oktober op de blogspot van Hetty, Ketting van mooie woorden, daar wordt de klassieker De pop van Boleslaw Prus gelezen en besproken.

Misschien werken deze enthousiaste verhalen over de Schwobboeken aanstekelijk! Dan zou dit het moment kunnen zijn om ook eens een duik te nemen in de lijst met uitgebrachte titels en te bekijken of er eentje, of meer, bij zit die de aandacht trekt. En dan zou het zomaar kunnen dat ook jij een lijstje maakt met Schwobs die de moeite waard lijken om te gaan lezen. Het zou leuk zijn wanneer je hieronder een reactie plaatst met Schwobs die je al las of die je na het zien van de mogelijkheden zo aanspreken dat je ze wilt lezen. En ja, het is ook mogelijk zelf een titel aan te dragen waar Schwob mee aan de slag kan. We kijken alvast uit naar de volgende actietitels, wie weet welke verrassingen ons te wachten staan.

Afbeelding  https://www.collage.nl/