Wij lezen de zeven Russen (4): De Rode ruiterij - Babel
Enige tijd geleden beschreven Gigi, Evelien en Hetty in een artikel op Literatuur onder de Loep hoe zij in de ban raakten van de zeven Russen én een Oekraïner, dit naar aanleiding van de nieuw uitgebrachte reeks De kleine Russische bibliotheek door uitgeverij van Oorschot. Inmiddels hebben zij alweer drie Russen gelezen samen met vele enthousiaste lezers, drie Russen die wat schrijfstijl betreft toch erg van elkaar verschillen... We zijn dan nu ook weer erg nieuwsgierig geworden naar onze vierde Rus: Isaak Babel.
Tekst: Evelien, Gigi en Hetty
Banner: Hetty
De Kleine Russische Bibliotheek
Uitgeverij van Oorschot speelt handig in op de hype rond de Zeven Zussen serie van Lucinda Riley. Als uitgever van de omvangrijke reeks De Russische Bibliotheek hebben zij nu De Kleine Russische Bibliotheek uitgegeven, waarbij de titel van de serie lijkt op die Zeven zussen reeks maar die iets heel waardevols bevat voor lezers van een heel ander genre. Een geniale zet! Het blijkt dat wij dol zijn op deze Zeven Russen en een Oekraïner, deze serie van acht, mooi vormgegeven, dunne boekjes waarvan we er al drie verslonden hebben.
Dit zijn de acht titels van De kleine Russische bibliotheek:
* Ondergrondse notities - Dostojevski
* Wilde rozen en andere verhalen - Paustovski
* Petersburgse verhalen - Gogol
* De kapiteinsdochter - Poesjkin
* De dame met het hondje en andere verhalen - Tsjechov
* De rode ruiterij - Babel
* De dood van Ivan Iljitsj - Tolstoj
* Eerste liefde - Toergenjev
Onze vierde Rus; Isaak Babel
Toen Evelien en Hetty onlangs samen de Trilogie Verhaal van een leven van Konstantin Paustovski lazen wisten ze gelijk welke Rus de opvolger moest zijn van Paustovski in dit grote samenleesproject, het kon niemand anders worden dan Isaak Babel. Paustovski noemt Babel vele malen in zijn Verhaal van een leven, beide schrijvers waren goed bevriend geraakt en hadden een grote wederzijdse bewondering voor elkaar. In het artikel op Literatuur onder de Loep over de beide schrijvers dat vandaag verscheen kun je meer lezen over deze vriendschap. En we gokken erop dat jullie na het lezen van de woorden van Paustovski over Babel ook erg benieuwd worden naar de schrijver die een echte taalkunstenaar blijkt te zijn. Babel moet het namelijk niet hebben van schitterende beschrijvingen die zo zijn pen uitrollen maar voor hem is schrijven hard werken en vooral veel schaven aan de tekst, net zo lang tot deze de perfecte vorm bereikt heeft en er geen enkel overbodig woord meer in staat.
'Zelfs bij het allerkortste verhaal beul ik mij af als een wroeter, als een grondwerker die in zijn eentje de Mount Everest met de bodem gelijk moet maken. Als ik begin, denk ik altijd dat ik het niet aan zal kunnen. Het komt zelfs voor dat ik van vermoeidheid zit te huilen. Van dit werk doen al mijn bloedvaten pijn. Mijn hart krampt samen als een zin niet lukken wil. En hoe vaak willen ze dat niet, die vervloekte zinnen!'
...
'U hoeft er de eerste versie van Loebka de kozak maar op na te lezen om u ervan te overtuigen dat het een hulpeloos en tandeloos gestamel is, een onhandige opeenstapeling van woorden.
Hier begint dus pas het eigenlijke werk. Hier ligt het uitgangspunt. Ik loop zin voor zin na, niet één keer maar een paar maal. Eerst gooi ik alle overbodige woorden eruit. Daar is een scherp oog voor nodig, want de taal weet zijn afval, herhalingen, synoniemen of gewoon zinloze wendingen behendig te verbergen en probeert ons voortdurend te slim af te zijn.
Als dat werk klaar is, tik ik de tekst uit (dan valt alles beter op). Dan laat ik deze een dag of twee liggen – als ik er zo lang van afblijven kan – en kijk weer zin voor zin, woord voor woord na en zal weer een zekere hoeveelheid brandnetels en ander onkruid aantreffen. Zo bewerk ik mijn tekst keer op keer tot ik er, hoe verwoed ik het manuscript ook naloop, niet het minste of geringste korreltje stof meer in ontdekken kan. Maar daarmee ben ik er nog niet! Wanneer het vuil eruit is, kijk ik alle beelden, vergelijkingen en metaforen na op frisheid en preciesheid. Als een vergelijking niet juist is, dan kun je deze maar beter weglaten,. Laat het substantief maar in alle enkelvoud zichzelf zijn. Een vergelijking moet exact zijn als een logaritmetafel en natuurlijk als de geur van venkel. Oja, ik heb nog vergeten te zeggen dat ik, voor ik het woordafval eruit haal, de tekst in gemakkelijke zinnen verdeel. Zoveel mogelijk punten! Deze regel zou ik als stelregel willen opnemen voor alle schrijvers. In iedere zin één gedachte en één beeld, meer niet. Wees daarom niet bang voor punten…. Ik vind ook dat bij een zelfstandig naamwoord slechts één bijvoegelijk naamwoord nodig is, zo goed mogelijk gekozen. Twee bijvoegelijk naamwoorden bij een zelfstandig naamwoord kan alleen een genie zich permitteren…. Bij proza moet elke regel hecht en zuiver zijn als op een gravure… uiteindelijk blijkt er dan tussen de eerste en de laatste versie net zo’n verschil te bestaan als tussen een vettig stuk pakpapier en de Primavera van Botticelli.” (bron: Verhaal van een leven deel 2 - Konstantin Paustovski)
Nieuwsgierig geworden? Lees dan mee!
We gaan op 29 augustus alweer van start met de vierde leesclub rond de reeks De zeven Russen, we willen nu samen met zoveel mogelijk lezers gaan ontdekken of de schrijfstijl van Isaak Babel echt zo bijzonder is, of hij er echt in weet te slagen om met maar heel weinig woorden en zorgvuldig gestyleerde zinnen een goed verhaal neer te zetten. Paustovski was in ieder geval onder de indruk en noemde hem een tovenaar...
Zullen wij die mening gaan delen?
Wij starten op 29 augustus met het lezen van De Rode ruiterij van Isaak Babel
Lees jij met ons mee?
Laat dan hieronder in een reactie even weten dat je met ons meeleest en vertel gelijk ook even waarom je deze Rus samen met ons wil lezen, of je al eens eerder iets van Isaak Babel gelezen hebt... en alles wat je verder nog kwijt wilt! :-)
**ZEVEN RUSSEN LEESSCHEMA**
Inmiddels hebben we een leesschema opgezet voor de hele serie zodat iedereen kan zien wanneer welke Rus (of Oekraïner) gelezen gaat worden:
1. Tolstoj -> start: 25 apr / eind: 30 mei --> afgerond
2. Toergenjev -> start: 6 juni / eind: 11 juli --> afgerond
3. Paustovski -> start: 18 juli / eind: 22 aug --> afgerond
4. Babel -> start: 29 aug / eind: 3 okt
5. Poesjkin -> start: 10 okt / eind: 14 nov
6. Dostojevski -> start: 21 nov / eind: 26 dec
7. Tsjechov -> start: 2 jan / eind: 6 febr
8. Gogol -> start: 13 febr / eind: 20 mrt