Arto Paasilinna
Met Martin Beck van Sjöwall & Wahlöö gaf collega-blogger Jan twee weken geleden het startschot voor de rubriek ‘Thrillerserie in de kijker’. De week erna zette Sigried voor een eerste keer een 'Romanserie in de kijker' met haar blog over de Leugenhuistrilogie van Anne B. Ragde. Vandaag aan mij de eer om een eerste blog in de rubriek ‘Auteur in de kijker’ te schrijven. Hier zullen vooral auteurs aan bod komen die we niet kennen van een of andere serie, auteurs die voornamelijk standalones schrijven.
De keuze voor deze eerste blog is gevallen op de Finse romanschrijver Arto Paasilinna. Van het selecte groepje Finse auteurs die naar het Nederlands vertaald zijn, is Paasilinna misschien wel de meest bekende en populaire.
Finse romanschrijver
Arto Paasilinna werd op 20 april 1942 geboren in Kittilä, als zoon van Väinö Paasilinna en Hilda Maria Niva. Hij heeft twee zussen en vijf broers (Erno en Mauri zijn ook schrijver, Reino is momenteel lid van het Europese Parlement). Paasilinna was in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw journalist voor verschillende bladen. Hij heeft twee zonen uit een eerste huwelijk, is hertrouwd en woont in Espoo, Finland. Sinds 2009 heeft hij gezondheidsproblemen, belandde door een beroerte in het ziekenhuis en verblijft sindsdien in een rusthuis.
Zijn eerste roman ‘Operaatio Finlandia’ werd in 1972 gepubliceerd, maar echt doorbreken deed hij pas in 1975 toen hij grote indruk maakte met zijn roman ‘Jäniksen vuosi’ (in het Nederlands vertaald als ‘Haas’). Het boek won in 1994 de Italiaanse Giuseppe Acerbiprijs en de Franse Literatuurprijs. Ook werd het tot film bewerkt.
Paasilinna's romans zijn in tientallen talen vertaald. Naast een aantal verfilmingen zijn er tientallen toneelbewerkingen gemaakt, er bestaan zelfs stripverhalen, gebaseerd op Paasilinna's romans. In binnen- en buitenland zijn er tussen de 4 en 6 miljoen exemplaren van zijn romans in omloop. Zij kunnen worden omschreven als literaire romans, voorzien van spanning, absurdisme, maatschappijkritiek en een flinke dosis humoristische proza.
Vertalingen
Het aantal boeken dat naar het Nederlands vertaald is, is vrij beperkt (8). Kennis van de Finse taal is de meesten van ons niet gegeven. Wie echter Duits of Zweeds leest, heeft keuze uit meer dan 20 titels. Sinds 1992 schreef Paasilinna meer dan 40 romans. Hieronder een overzichtje van de titels die in het Nederlands verschenen zijn, behalve ‘Haas’ werden alle boeken vertaald door Annemarie Raas.
• Haas (1993) (Jäniksen vuosi)
• De huilende molenaar (2001) (Ulvova mylläri)
• De gifkokkin (2002) (Suloinen myrkynkeittäjä)
• De zelfmoordclub (2004) (Hurmaava joukkoitsemurha)
• Wees genadig (2005) (Auta armias)
• De tien minnaressen (2007) (Kymmenen riivinrautaa)
• De zomer van de vrolijke stieren (2009) (Elämä lyhyt, Rytkönen pitkä)
• Helse eendjes (2012) (Hirttämättömien lurjusten yrttitarha)
In een van mijn recensie omschreef ik Paasilinna's boeken als volgt : Paasilinna heeft een heel eigen stijl, nuchter en direct, en bouwt zijn boeken vaak volgens eenzelfde stramien op. De verhalen zijn humoristisch, maatschappijkritisch en altijd vlot leesbaar. Het hoofdpersonage is vaak iemand die afwijkt van de norm en dus sterk in zijn schoenen moet staan om te overleven. Of het gaat om mensen die om één of andere reden breken met hun gewone leventje en op tocht doorheen Finland trekken.
De bloggers van ‘Literatuur uit het hoge Noorden’ over Arto Paasilinna
Nathalie : Ik heb nog geen boek van hem gelezen maar er staan wel drie titels van hem in mijn uitgebreide bibliotheek. Ik wil dit jaar gerust even naar Finland afreizen!
Sigried : De zelfmoordclub staat al jaren op mijn leeslijst, misschien moet ik er in 2017 toch maar eens werk van maken!
Jan : Ik heb heel kort geleden De tien minnaressen gelezen. Een boek in een tamelijk droge, beschrijvende stijl als het gaat om de gebeurtenissen, doch de maatschappijkritiek is evident. Het geeft een ontluisterend portret van een grote industrieel en een mislukt mens / echtgenoot. De interactie met de andere personages is humoristisch, bij vlagen hilarisch. Ik heb nog drie andere boeken van hem liggen waar ik heel nieuwsgierig naar ben.
Jullie merken het, mijn collega-bloggers zijn niet heel erg bekend met het werk van Paasilinna, terwijl hij mijn favoriete Finse schrijver is. Wel heel tof dat ze allemaal plannen hebben om dit ‘gat in hun cultuur’ binnenkort te gaan wegwerken. Zelf maakte ik kennis met deze Finse romanschrijver tijdens de Zweedse les. Als ik me goed herinner, was het in het vijfde jaar avondschool dat wij gevraagd werden een boek te lezen en te bespreken. Een van mijn klasgenoten had ‘De gifkokkin’ gelezen in Zweedse vertaling. En hoewel ik dat heel gek vond – er zijn immers genoeg Zweedse auteurs om te bespreken – was mijn aandacht wel getrokken. Toen kort daarna een vriendin van me vertelde dat Paasilinna een van haar lievelingsauteurs was, heb ik een eerste boek van hem in huis gehaald. Dat is ‘De zelfmoordclub’ geworden, nog steeds mijn favoriete boek van hem. Zo bijzonder, zo absurd, zo ongelooflijk intrigerend ! Ondertussen heb ik zes boeken in het Nederlands in de kast staan (twee ontbreken er nog, omdat ze voorlopig niet in dezelfde editie beschikbaar zijn) en twee Zweedse titels.
Laten jullie weten of jullie nieuwsgierig geworden zijn naar Paasilinna ?
Veel leesplezier,
Greet & co