Fredrik Backman zal bij veel liefhebbers van literatuur uit het hoge noorden geen onbekende zijn. De Zweedse auteur veroverde wereldwijd lezersharten met Een man die Ove heet. Een boek dat bovendien succesvol verfilmd werd. Ook zijn volgende romans Oma heeft me gestuurd om te zeggen dat het haar spijt en Britt-Marie was hier werden in binnen- en buitenland bejubeld. Als fans van het eerste uur waren wij (Nathalie, Greet en Sigried) dus maar al te blij dat Backman opnieuw een boek uitgaf, dat bovendien het eerste deel van serie blijkt te zijn. Hoewel Björnstad nog niet naar het Nederlands vertaald werd, doet ons enthousiast vermoeden dat dat enkel een kwestie van tijd zal zijn.

Hoewel Backman bij geen van zijn romans de succesformule van zijn debuut exact kopieert, verrast hij met dit boek door op een aantal punten volledig af te wijken van zijn eerdere schrijfstijl en behandeling van thema’s. Het meest opvallende is het gebruik van een groot aantal personages. Waar zijn vorige boeken steeds om één duidelijk hoofdpersonage draaiden en een beperkt aantal nevenpersonages hadden, staat bij Björnstad de gemeenschap centraal. Die gemeenschap is een klein dorp waar iedereen elkaar kent. Omdat het dorpje min of meer afgesloten is van grotere steden zijn de bewoners op elkaar aangewezen. Wat alle bewoners bindt is ijshockey. Alle kinderen leren er schaatsen en worden verondersteld lid te worden van de hockeyclub. Dat die al jaren niet meer scoort, maakt de druk op de nieuwe beloftes alleen maar groter. Want dit jaar zou het kunnen gebeuren: het jeugdteam haalt weer het niveau van de grote hockeyjaren en maakt kans op de nationale finale. Een overwinning zou het dorp opnieuw op de Zweedse landkaart plaatsen, met de bijhorende jobs, respect en nieuwe mogelijkheden, zaken waar de hele gemeenschap grote nood aan heeft. De jonge hockeyspelers worden op handen gedragen en al gauw raakt iedereen zo verblind door die heldenstatus dat ze vergeten hoe groot de druk is die de volwassenen op de schouders van deze tieners leggen.

Sigried geeft toe dat de korte inhoud haar niet meteen aansprak en dat ze vreesde dat dit een typisch boek over mannen en sport zou zijn.Die vrees bleek na de eerste pagina’s al volkomen onterecht. Backman legt nauwgezet de mechanismen van groepsdruk bloot en toont de lezer wat er gebeurt wanneer de sociale samenhang langzaam maar zeker ontrafelt. Nathalie bevestigt dat het verhaal om meer draait dan enkel ijshockey en dat je absoluut geen sportfan hoeft te zijn om van dit verhaal te genieten. Ze geeft wel aan dat het gebruik van zoveel verschillende vertelperspectieven in het begin niet evident was, maar eens je weet hoe de gemeenschap in elkaar zit, klikken de puzzelstukken al gauw in elkaar. Backman's talent om personages levensecht neer te zetten is met deze roman alweer bevestigd.

De drie lezers zijn onder de indruk van de verschillende wendingen die het verhaal neemt en de thema’s die aan bod komen. Ook Greet geeft aan dat Backman met dit boek een divisie hoger speelt en ziet het thema sport ruim: “Het gaat om vallen en weer opstaan, om doorzetten, om het kiezen van de juiste vrienden, om goed en slecht. Backman schuwt de moeilijke thema's niet, zo komen ook armoede, racisme en homosexualiteit aan bod.” Sigried ziet een link met de thema’s uit zijn vorig werk (de nood aan bij een groter geheel te horen, de in- en outcrowd), maar vindt dat hij het diepgaander en genadelozer uitwerkt. Door de vlotte schrijfstijl leefde ze als snel mee met het dorpsgebeuren. Ook Nathalie werd volledig in het verhaal meegezogen: “Ik werd uiteindelijk enorm geraakt door het boek, waardoor ik het vooral emotioneel en instinctief las. Van enkele twijfels doorheen het eerste stuk overgaan tot tranen in de ogen en een krop in de keel bij het einde van het boek is een metamorfose die ik nog niet veel heb meegemaakt!”

Net als Nathalie en Sigried kijkt Greet al uit naar het vervolg: “Het is een boek dat je je na maanden of zelfs jaren nog zult herinneren. Wanneer je de laatste bladzijden gelezen hebt, blijf je stil achter. En begin je stiekem alvast uit te kijken naar deel twee en drie van deze trilogie.”

Het mag duidelijk zijn dat we alle drie enorm onder de indruk zijn van dit boek en dat Backman nog steeds lijkt te groeien in zijn schrijverschap. We duimen dat het boek snel vertaald mag worden zodat jullie allemaal kunnen meegenieten van dit prachtige, meeslepende boek dat we alledrie vijf sterren geven.

De volledige recensies lees je hier: Nathalie, Greet  en Sigried

(geschreven door Sigried)