Erlendur Sveinsson - Arnaldur Indridason
Vooraf: een klein excuus omdat ik niet overal de juiste IJslandse lettertekens gebruik. Het is een bijzondere taal, mijn toetsenbord heeft het er te moeilijk mee.
De auteur
De bekendste thrillerauteur van IJslandse bodem is Arnaldur Indridason. Hij is geboren in 1961. Aan het begin van zijn loopbaan was hij korte tijd journalist, van 1986 tot 2001 was hij filmcriticus. Zijn eerste boek publiceerde hij in 1997, Maandagskinderen. Sindsdien heeft zijn populariteit in IJsland ongekende vorm aangenomen, buiten IJsland duurde het iets langer. De taal is een zekere handicap, in het IJslands kunnen lezen is maar weinigen gegeven. Inmiddels zijn zijn boeken in tientallen landen uitgebracht en heeft hij een grote schare trouwe lefhebbers. Hij heeft diverse prijzen in de wacht gesleept.
Indridason is qua stijl een typische representant van het hoge noorden. Een sobere, haast zuinige schrijfstijl die je evengoed economisch kunt noemen, korte maar krachtige dialogen zonder al te veel franje, fraaie landschapsbeschrijvingen en dito sfeerbeelden. Hij heeft veel aandacht voor de ruige natuur en het wisselvallige en geregeld onstuimige weer.
Maatschappijkritiek hoort ook bij dat pakket, doch in zijn geval is het niet heel uitgesproken, eerder op een licht ironische manier in het verhaal verwerkt.
Erlendur Sveinsson
Dat is de voornaamste hoofdpersoon in de inmiddels veertiendelige serie. Al heel snel gescheiden, met zijn twee kinderen heeft hij weinig contact. Dochter Eva Lind spreekt hij sporadisch, zoon Sindri Snaer nauwelijks.
Erlendur is een moeilijk benaderbare man en erg gesloten. Een man met een trauma dat hij in zijn jeugd heeft opgelopen en dat hij maar niet kan loslaten: in een vreselijke sneeuwstorm die onverwachts opkwam heeft hij zijn jongere broertje uit het oog verloren. Deze is nooit meer teruggevonden en Erlendur voelt zich verantwoordelijk voor, zelfs schuldig aan, diens verdwijning en dood. Het is een thema dat in elk verhaal terugkeert.
Als speurder is hij analytisch, volhardend, invoelend en zachtmoedig. Meestal kan hij zich goed inleven in slachtoffers, daders knuffelt hij liever dood dan dat hij ze geweld aandoet.
De boeken
De verhalen zijn rustig van opbouw en toon. Veel spektakel hoef je niet te verwachten. Indridason heeft veel aandacht voor het hoe en waarom van de misdaden en voor de psyche van de dader(s). Misdaden worden veelal aan de hand van kleine aanwijzingen en gesprekken ontrafeld.
Er is relatief weinig aandacht voor de ontwikkeling van de hoofdpersoon. Hierdoor is het geen probleem als de serie niet in volgorde wordt gelezen. De serie zelf is trouwens ook niet chronologisch van opbouw, in latere delen grijpt Indridason zelfs terug naar de beginjaren van Erlendur bij de politie. In sommige delen is er relatief veel aandacht voor andere speurders en speelt Erlendur een bescheiden rol.
Maar toch, in volgorde:
1 Maandagskinderen
2 Grafteken
3 Noorderveen
4 Moordkuil
5 Engelenstem
6 Koudegolf
7 Winternacht
8 Onderkoeld
9 Onderstroom
10 Doodskap
11 Verdwijnpunt
12 Schemerspel
13 Nachtstad
14 Onland
De bloggers over deze serie
Greet: Jaren geleden heb ik mijn eerste Indridason gelezen en ik was niet bijzonder enthousiast. Een paar jaar geleden, toen de boeken een jonge Elendur in de hoofdrol kregen, en de nieuwe verhalen zich dus voor de eigenlijke reeks afspeelden, heb ik de auteur terug opgepakt. Ik lees hem graag, maar een favoriet is hij niet. Indridason is natuurlijk een van de namen als het om Scandinavische thrillers gaat, dus heb ik wel de hele reeks in huis. Om ooit een keer te lezen.
Nathalie: Ik weet niet meer juist wanneer ik Indridason ben beginnen lezen maar toen ik er enkele boeken van gelezen had, werd ik gebeten door zijn schrijfstijl en sfeersetting en langzamerhand heb ik dan alle boeken over Erlendur Sveinsson die naar het Nederlands zijn vertaald en ook enkele van zijn standalones gelezen zoals Het Koningsboek en in het Engels Operation Napoleon. In die laatste twee die vroegere werken zijn, heeft hij een aantal geschiedenisfeiten verweven met fictie en tot spannende romans verwerkt.
Jan: Van de inmiddels veertien delen heb ik er twaalf gelezen, alleen de laatste twee nog niet. Ik ben een liefhebber van deze auteur, maar vind niet al zijn boeken even sterk. Ze lezen vrij makkelijk, de verhalen zijn goed uitgewerkt, maar er blijft weinig van hangen. Op de een of andere manier vind ik ze min of meer inwisselbaar. Dat komt denk ik door de geringe ontwikkeling van de hoofdpersoon, maar zeker ook door het (soms tot vervelens toe) teruggrijpen naar een jeugdtrauma. Dat weten we nou wel. Het ljkt erop dat de auteur het ook niet meer zo goed wist toen hij later in de reeks terugging naar Erlendur aan het begin van zijn loopbaan en er daardoor weer wat andere types een bij- / hoofdrol konden spelen.
Er is wel een titel die ik eruit vind springen: Moordkuil. Dat vond ik zo goed dat ik dat een keer heb herlezen, iets wat ik maar zelden doe en zeker bij thrillers uitzonderlijk is.
De voornaamste bronnen en links:
Wikipedia
Interview door Ine Jacet