Dag Ine

Net zoals jij blijkbaar ben ik dit jaar naar Saint-Amour geweest, hét festival van het woord over de liefde, dat georganiseerd wordt door de organisatie Behoud de Begeerte uit Vlaanderen. De Bourlaschouwburg in Antwerpen was het eerst aan de beurt, op zaterdag 10 februari. Dit jaar was het een zeer gemengd programma, maar niet toevallig was volgens mij actrice Hilde Van Mieghem aanwezig (zij werd het boegbeeld van de Vlaamse #metoo-campagne) en werden relaties tussen mannen en vrouwen uit de huidige doorgedraaide tijd onderzocht en omschreven. Op het programma: acht vrouwen, vier mannen, drie dichters (vier, als je de presentatrice meerekent), twee debutanten, één jarige prijzenveelvraat, één actrice, twee Engelse schrijvers (hoewel), één Amerikaanse, twee Nederlandse, twee Vlaamse.

De regel dat de laatste passage dikwijls het meeste beklijft, kwam voor mij uit deze keer. Want de van Nederlandse afkomst, Schotse schrijver, Michel Faber, verblufte me enorm met zijn ontroerende verzen. In 2015 verloor hij zijn vrouw Eva aan kanker. Hij schreef voor haar zijn bundel Undying of Tot leven, een liefdesgeschiedenis. Wat een zeggingskracht, wat een prachtige zinnen, ma-gi-straal! Ik voelde me daardoor echt van slag op het einde. Hij las enkele gedichten voor in zijn mooie Engels dat bepaald niet Schots aandeed. Maar ook een gedicht uit zijn Nederlandse vertaling kwam aan bod, hij heeft zijn moedertaal niet verleerd zo te horen. Ik had nog niets van hem gelezen hoewel hij wereldberoemd is geworden met zijn succesroman Lelieblank, scharlaken rood in 2003 (orig: The Crimson Petal and the White) en waarvan een Britse tv-serie werd gemaakt in 2011. (kijk hier voor een clip: https://youtu.be/Ya__M3uOWvw) Die gaat op mijn nog-te-lezen-en-te-kijken-lijstje, Ine!

Hij was niet de enige Engelstalige schrijver die weliswaar een brug vormde met het Nederlandstalige publiek. Zo was daar ook David Szalay, in Canada geboren maar een Brits schrijver die het echter over een totaal andere boeg gooide en een hilarisch fragment voorlas uit zijn werk All that man is of Wat een man is. De vertaling van de titel vind ik trouwens niet helemaal hetzelfde betekenen als de originele Engelse titel. Maar ik kan zelf ook niet direct op een goede vertaling komen hoor. Het boek stond in de shortlist van de Man Booker Prize 2016 en kreeg heel wat goede recensies, onder andere in The Times. Hij kreeg zeker het publiek op zijn hand door een heerlijk komische en scherpe beschrijving van de gedachtegang van een eenzame man in een hotel die kennis maakt met een moeder en een dochter, en die tenslotte de corpulente dochter meeneemt naar zijn kamer, en die laatste hem uiteindelijk toch begint op te winden. Dit fragment bracht zowel een soort schaamtegevoel als fascinatie bij me teweeg. Speciaal, speciaal, denk je dan toch!

Ilja Leonard Pfeijffer, een schrijver die voordien nog zijn 50ste verjaardag vierde in Nederland, was er bij en las voor uit zijn nieuwste boek Peachez, een romance, gebaseerd op een waar fenomeen (valse identiteiten op internet) en dat het eeuwige thema behandelt van de zoektocht naar geluk in de liefde. Deze kanjer deed me ook weer zin krijgen in dit boek dat ik ook weer niet gelezen heb tot hier toe. Een oudere Amerikaanse professor wordt verliefd op een internetmodel, maar zij is niet zoals ze zich voordoet … Er kwam een spoiler voor in het fragment dat hij voorlas, dat ik hier toch maar niet zal vernoemen. Het boekje zou zelfs enkele thriller-aspecten in zich hebben! Pfeijffer was één van de indrukwekkendste schrijvers van de avond voor mij. Hij is in ieder geval een imposante figuur met een grote uitstraling!

Een Vlaamse debutante waarvan haar eersteling heel goed ontvangen is, is Sien Volders met haar boek Noord. Teamlid en recensente Sigried was ook laaiend over dit debuut, weet ik nog, Ine. Dat kan je trouwens hier lezen. Ook het fragment dat Sien op het podium voorlas, smaakte me wel. Dit boek gaat over Sarah, een jonge zilversmid en vrouw die weet wat ze wilt en ambitieus is. Maar om zich te herbronnen, trekt ze naar het hoge noorden in Canada, met name naar Forty Mile, “het enige en laatste stadje ten noorden van alles”. Daar ontmoet ze Mary, de telefoniste van het dorp bij wie iedereen terecht kan. Het fragment dat Sien op het podium bracht, gaat er echter over hoe Sarah Adam leert kennen en hoe ze hem ziet, en met hem naar de top van een berg trekt. Een prachtig fragment dat getuigt van het ruige noorden. En ja, dat ruige noorden, dat spreekt me altijd aan!  

Meer dan de muziekgroepen, die me niet zo lagen, maakte de presentatrice en nieuwe stadsdichter van Antwerpen Maud Vanhauwaert indruk op me. Dankzij haar presentatie merkte je ook hoe vlot deze dichteres met roots in de poetry slam op het podium beweegt en heel gemakkelijk een woordje kan placeren. Hier en daar probeerde ze een klein stukje van haar eigen werk ertussen door te brengen. Dit was het geval met haar gedicht ter ondersteuning van het deeltijds kunstonderwijs in Vlaanderen, Boodschap van algemeen nut.

Er kwamen nog heel wat andere dichters en auteurs aan bod, maar wie weet kan jij daar wel wat meer over vertellen? En wie wil nu niet in de avond als ontspanning op een zetel van rood pluche in een theater neerzakken en een prachtige show over zich heen laten komen? Of het nu een toneelstuk, een muziek-, comedy- of literair optreden is, ik hou van dat heerlijke gevoel dat me bekruipt in een theater van hoop, afwachting, over wat komen gaat en wat me weer gaat overkomen van emoties over verbazing, verrassing, ontroering, geluk, een lach of zelfs een (bevrijdende) traan.

Zit je zonder leestips? Boek eens een keer een programma als dit (als het niet over één auteur zijn verjaardag gaat zoals vorig jaar rond Herman Brusselmans tenminste). Je kan onmiddellijk weer enkele maanden verder.

Ik ben benieuwd hoe jij het vond, Ine!

Veel groetjes

Nathalie

Hoi Nathalie,

Wat heb jij de avond in Antwerpen al uitgebreid beschreven. Ik zal mijn best doen om niet al te veel in herhaling te vallen en over wat andere dingen te schrijven die me opvielen, maar ik lees dat we min of meer dezelfde literaire avond hebben beleefd: jij in de prachtige Bourla in Antwerpen, ik in de al even schitterende Opera van Gent. Toplocaties zijn dit voor een avondje tekst en muziek.

Met muziek begon het al. Toen de zaal volstroomde en iedereen zijn plaatsje zocht en vond, speelde er een stukje klassiek. Aangenaam op de achtergrond, maar toch de moeite waard om eens te beter te beluisteren zonder geroezemoes. Toen ik in de pauze van de gelegenheid gebruikmaakte om een paar foto’s van de zaal te nemen, speelde dezelfde muziek. Het was stil in de zaal, een ideaal moment voor een app’je! Mijn SoundHound app herkent immers (bijna) alle stukjes muziek. Het bleek een compositie van César Franck te zijn: Prélude, fugue et variations, Op. 18, door Claudio Colombo.

Kort na de muziek viel ook de tekst me op, niet alleen wat ik hoorde, ook wat ik zag was mooi. Alle deelnemers traden kort naar voren uit een soort line-up en brachten een klein stukje ten gehore. Op het scherm boven hun hoofden konden we meelezen. Het was een bijzonder speelse manier waarop woorden en zinnen verschenen en verdwenen. Helemaal geboeid was ik al.

Ik vergeet nog iets. Vlak daarvoor kregen we een dichter te zien op het scherm. Hij las voor op een gelijkaardig podium. Het was een hommage aan de heel recent overleden dichter Menno Wigman, we zagen een opname van een eerdere editie van Saint Amour. Ik kende hem niet. Zijn naam heb ik het donker op mijn hand geschreven, want ik wil zijn werk wel eens lezen. Jammer dat ik hem niet eerder leerde kennen.

En dan begon het pas echt. Maud Vanhauwaert begeleide ons op een aangename manier door de avond. De een na de andere schrijver of dichter trad aan. Niet iedereen was even beklijvend, er waren grote podiumbeesten bij en eerder onzekere voorlezers.

Ook ik was in de ban van Ilja Leonard Pfeijffer. Peachez moet ik dringend lezen! Ideaal zou een luisterboek zijn, voorgelezen door Pfeijffer zelf. Jammer genoeg bestaat het niet, dat heb ik dezelfde avond nog gecheckt op Hebban …

Ook David Szalay lijkt een geboren voorlezer. Ik kan het niet beter omschrijven, Nathalie, ook in Gent had hij de zaal op zijn hand met een verhaal dat tegelijk een schaamtegevoel en fascinatie opwekt.

En ik ben het met je eens, de absolute topper van de avond was Michel Faber. Zijn gedichten uit Undying zijn aangrijpend mooi. De kuchende en snotterende zaal werd er zelfs even stil van. Hij las voor in een heel zuiver Engels, heel mooi. Ik koop zijn bundel zeker, maar ik twijfel nog: misschien moet ik wel voor de Engelse versie gaan. Lelieblank, scharlaken rood kan ik je aanraden, het is een heel mooi en toegankelijk boek. Bedankt voor de tip, ik heb wel zin in de tv-serie ervan. Ik las ook Het boek van wonderlijke nieuwe dingen, dat is een wat bevreemdend boek, maar wat blijft het hangen in mijn hoofd! Het is zeker ook een aanrader.

Toch zijn we het niet over alles roerend eens, ik vond Sien Volders wat tegenvallen. Ik had waarschijnlijk te veel van haar verwacht. Het stukje dat ze voorlas kon me niet echt boeien. En ze mist ook nog wat podiumervaring, maar ja, het is natuurlijk al doende dat men leert. Ook Els Moors en Mieke van Zonneveld wisten mijn aandacht niet te vangen. Wel goed vond ik actrice Hilde Van Mieghem die een stuk van Georges Saunders voorlas.

Wie mij ook heel erg opviel was Kristen Roupenian. Ze las een stukje voor uit haar kortverhaal Cat Person, over een meisje dat mee gaat met een veel oudere man om samen het bed te delen, het wordt een potje sukkelseks. We horen de eerlijke gedachten van het meisje terwijl ze zowel de man als zijn daden beschrijft. En die stonden nogal in contrast met wat ze tegen hem vertelde. Bij momenten was het echt hilarisch. Een paar mannen die tijdens het voorlezen van Szalay storend hard lachten bij de beschrijvingen van een man die intiem wordt met een corpulent meisje, bleven opvallend stil bij het horen van wat een meisje kan denken over een volwassen man. Touché! Ook Cat Person moet op mijn lijst, maar het is nog even wachten op de vertaling. (NB: dat kortverhaal is wel in het Engels beschikbaar op de website van The New Yorker.)

Er was ook muziek. Van Echo Beatty en van Pitou. Echo Beatty vond ik heel mooi. Louis Evrard zat aan de drums, Annelies Van Dinter stond in voor de zang en gitaar. Melancholisch en ijl, zo zou ik haar stem en de muziek omschrijven. Het was mooi om te zien hoe ze helemaal opging in haar muziek, heel haar lichaam deed mee, haar beenbewegingen vergeet ik nooit.

Ik vond het in elk geval weer een heel mooie literaire avond. Saint Amour is een traditie om in ere te houden. En ook al viel het vorig jaar beter mee dan verwacht, Nathalie, met alleen maar Brusselmans - ik had gratis kaartjes -, ook ik pleit voor deze formule met veel Vlaams, Nederlands en buitenlands talent.

Tot hoors!

Ine

Activiteitenkalender Behoud de Begeerte (zie ook in onze kalender):

- 18 maart: Hommage aan Hugo Claus incl 5de Hugo Clauslezing, Bourlaschouwburg, 20u, Meer info: http://www.begeerte.be/2018/hommage-met-oesters-2

- 21/4 – 23/5: Geletterde mensen tournée in Vlaanderen, met Christophe Vekeman, Peter Terrin en muzikante/songschrijver An Pierlé