Herberg Den Ouden Ommegang

Vandaag stellen Saar, Marjolein, * Wil* en Harriet het boek De ommegang in deze herberg aan je voor! Zij hebben alle vier het boek gelezen en maakten er het volgende verslag van.

De ommegang van Jan van Aken (1961) is één van de boeken die dit jaar is genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs. Dit zou, mocht dit boek de prijs winnen, niet de eerste prijs zijn die De ommegang in de wacht sleept. Al eerder won Jan van Aken de F.Bordewijk-prijs (prijs voor de schrijver van het beste Nederlandstalige proza boek) voor deze historische roman.

De ommegang:

Rond 1373 wordt bij de abdij Bellalanda een baby te vondeling gelegd. De poortwachter neemt dit jongetje onder zijn hoede en geeft hem de naam Isidorus van Rillington. Zo begint het leven van Isidorus tussen de monniken en tussen de boeken. Alle kennis die hij in het klooster vergaart, slaat hij op in zijn geheugen, die hij de ommegang noemt. Hij wil echter meer, want na het lezen van “De architectura” van Vitruvius is het bouwen van een kathedraal zijn grote ideaal. Dit brengt hem van Oxford, naar Parijs en van Bologna via Samarkand helemaal naar China. Echter op de weg naar Konstanz ontmoet hij een oude bekende die zijn leven uiteindelijk zal veranderen.

Jan van Aken is bekend als schrijver van historische romans, lees je vaker historische romans?

Marjolein: Boeken over de middeleeuwen met hun veldslagen laat ik stelselmatig links liggen. Als een boek over die periode genomineerd wordt voor de Libris Literatuur Prijs word ik toch wel nieuwsgierig. Dat was voor mij de aansporing om De ommegang te gaan lezen.

Harriët: Zo heel af en toe lees ik wel eens een historische roman. Het heeft zeker niet mijn voorkeur maar van een boek zoals jaren geleden De naam van de roos van Umberto Eco heb ik toch enorm genoten. Van Jan van Aken las ik nog geen enkel boek, terwijl De Afvallige toch ook zeer positief is ontvangen en op de longlist heeft gestaan van zowel de Libris Literatuurprijs als de AKO Literatuurprijs.

Saar: Ik ben dol op historische romans en die liefde kreeg ik door de boeken van Thea Beckman. Hoe zij de geschiedenis levendig maakte, wakkerde mijn interesse voor dit genre alleen maar aan. Hoewel ik heel graag boeken over de middeleeuwen en de vroege industriële revolutie lees, stonden qua historische romans de laatste tijd vooral boeken in de wereldoorlogen bij mij op het menu. Het was fijn om nog eens diep in de middeleeuwen te duiken.

*Wil*: Ik lees bijna nooit historische romans, maar deze leek me wel boeiend. Het begin vond ik ook zeer veelbelovend met de twee verhaallijnen van Isidoor.

De ommegang is een dik boek, heeft het boek je tot de laatste bladzijde kunnen boeien?

Harriët: Meteen al van de eerste pagina’s had het verhaal mij te pakken en dat bleef ook de eerste 300 pagina’s. Op het moment dat Isidoor op reis gaat richting Samarkand vond ik het verhaal wat inzakken. Het werd wat langdradig en de vaart die ik, zeker in het begin zo prettig vond in het verhaal, verdween er voor mijn gevoel voor een groot deel uit. Dat er af en toe wat grappige situaties en gebeurtenissen beschreven werden, zorgde ervoor dat ik toch door bleef lezen. Pas op het moment dat Isisdoor op weg gaat naar Konstanz krijgt het verhaal weer de vaart die ik in het begin van het boek zo prettig vond.

Saar: Absoluut. Meteen vanaf het eerste blad was ik mee in het verhaal en heb ik het met plezier gelezen. Bij historische romans hou ik ervan als de schrijver voldoende beschrijvingen in zijn verhaal gebruikt zodat ik me echt in die tijd waan. Dat wist Jan van Aken zeer goed te doen. Ook het verhaal van Isidoor zelf boeide me enorm. Dat je weet dat hij in de kerker zit en wilt weten waarom dat zo is, zorgt ervoor dat je blijft lezen.

Sommige stukken waren evenwel minder aangenaam, omdat ze wat voortkabbelden, maar over het algemeen zat de vaart er goed in.

*Wil*: Ik vond veel herhalingen in het boek zitten: weer die ommegang, en weer, en nog eens... Ik snap het belang van de ommegang voor het boek, het is ook niet voor niets de titel van het boek geworden, maar het beeldende beschrijven ging daar een beetje verloren voor mij.

‘Alleen tijdens eenzame voetreizen kan een mens zijn gedachten laten uitwaaieren, zijn kennis nalopen, herschikken en tot nieuwe inzichten komen.’
Een mooi citaat uit het boek dat me aanspreekt omdat ik zelf ook graag wandel en me daar wel in kan vinden.

Wat vind je van de schrijfstijl?

Marjolein: De wereld in de middeleeuwen was hard, wat dat betreft maakt de schrijver er geen zoetsappig verhaal van. De details zijn soms ronduit luguber, misdadigers werden zonder pardon gebruikt voor geneeskundige studies. De verteltrant is ook aangepast aan de Middeleeuwen, de zinnen zijn zeer beschrijvend en bij de woordkeuze is vaak gekozen voor termen en beschrijvingen die uit die tijd stammen, zoals de flambouw, de heilige ziekte. Dit geeft het boek zijn overtuigingskracht, je krijgt het gevoel dat Isidoor tegen je praat, je wordt meegenomen naar de middeleeuwen.

Saar: Ik vond de schrijfstijl van Jan van Aken zeer sterk. Taalkundig staat het verhaal als een kathedraal, waar Isidoor bouwwerken wil scheppen met steen, heeft van Aken er een geschapen met woorden. Elke zin staat er en ik had niet het gevoel dat er ergens een woord te veel of te weinig stond.

Daarmee schetst hij ook een zeer realistisch historisch beeld. Het lijkt wel of je zelf in de straten van Bologna loopt, in het bordeel verblijft, de veroordeling van zijn vriend tot de brandstapel meemaakt. De geur van verbrand vlees vloog bijna in mijn neus. Zo goed is het verteld. Dankzij De Ommegang heb ik het gevoel te weten hoe de late Middeleeuwen roken, smaakten en voelden. Daarin kan ik Marjolein zeker volgen.

*Wil*: Vooral het opgroeien van de jonge Isidoor was een genot om te lezen, je zag zijn slaapplekje in de stal zó voor je. En ook vele andere scènes waren buitengewoon beeldend beschreven. Dat is altijd een krachtig wapen van een schrijver, dat hij de beelden in zijn hoofd voor de lezer zichtbaar kan maken.
Naarmate Isidoor opgroeit en geleerder wordt komen er ook veel termen en Latijnse zinnen in het boek voor, die verder niet verklaard worden. Ik moest best veel woorden opzoeken en kon voor lang niet alles een verklaring vinden. Erg jammer, want zo is het, wat mij betreft, een boek voor een select leesgezelschap, terwijl het onderwerp best veel mensen zou kunnen aanspreken. En het remt ook af met lezen.

Harriet: Jan van Aken heeft een boeiende en vooral beeldende schrijfstijl. Vele gruwelijkheden passeren de revue. Daarbij beschrijft hij ook situaties met de nodige humor. Wat ik met name knap gedaan vind, is de ontwikkeling van Isidorus. Van een eerst sympathieke jongeling, die door zijn moeilijke start in het leven de nodige empathie verdient, wordt hij uiteindelijk, voor mij, een meer egocentrisch personage waar ik bij tijd en wijle een grondige hekel aan had.

Wat is jouw eindoordeel over de Ommegang?

Saar: Ik heb meer dan genoten van de avonturen van Isidoor. In het begin voelde ik een grote sympathie voor het kind en de jongeman Isidoor. Zijn naïviteit en drang naar kennis was zelfs een beetje herkenbaar en toverde soms een glimlach op mijn gezicht. In het tweede deel van het boek keerde dat volledig en begon ik zelfs een aversie van het personage te krijgen. Toch heb ik geen moment gedacht om daarom het boek weg te leggen. Dat vond ik best sterk van de schrijver. Ook van de schrijfstijl heb ik enorm genoten. Van Aken weet de middeleeuwen echt tot leven te brengen. Voor mij was de ontknoping op het einde wel de reden om dit boek tot een mogelijke Libris Literatuur Prijs-winnaar te benoemen.

Marjolein: Ik heb nog niet eerder zo getwijfeld aan het geven van een waardering aan een boek als dit boek. De middeleeuwen met haar veldslagen en haar wreedheid spreken me nog steeds niet aan als onderwerp. Daar staat tegenover dat ik dit boek in een vlot tempo heb gelezen en in het verhaal wou blijven. Dat betekent voor mij dat het een goed boek is, ik ben ook blij dat ik het gelezen heb. Het is een origineel boek, dit soort boeken wordt niet veel geschreven in Nederland. Aangezien 4,5 ster niet kan heb ik het 5 sterren gegeven. De originaliteit van het boek maakt het voor mij een hele grote kanshebber op de Libris Literatuur Prijs.

*Wil*: In eerdere boekpresentaties staat dat er verborgen elementen en diepere lagen in het boek zitten, ik wil dat graag aannemen, maar ze zaten voor mij waarschijnlijk te diep verstopt. Het boek had wat beknopter mogen zijn voor mij, met wat duidelijker taalgebruik. Ik geef het boek 3 sterren.

Harriët: De ommegang is een interessant boek om te lezen, het geeft een mooie inkijk in de Middeleeuwen en is door Jan van Aken ook zeer beeldend beschreven. Echter het boek had wat mij betreft op bepaalde stukken echt korter kunnen zijn. Zeker in het midden van het boek zakt het verhaal wat in en wordt langdradig. Gelukkig weet de schrijver het verhaal aan het einde van het boek weer zo boeiend te vertellen als aan het begin. Of het een kanshebber voor de Libris Literatuur Prijs is, ik weet het niet. Wat mij betreft niet in ieder geval.

Heb jij De ommegang al gelezen, wil jij het nog lezen of is dit boek niets voor jou?  Denk je dat dit een kans maakt om het Libris Literatuur Prijs te winnen of niet? Dat mag je hieronder allemaal laten weten. We zijn benieuwd naar jouw mening! 

Herbergier: Saar

Komt binnen ende neemt u plaats 
Goed dat u bent neergestreken in Den Ouden Ommegang. Hier vindt u de perfecte plek om een maaltijd en een goed gesprek te hebben over verhalen, anekdotes en legendes. Luistert u naar De reiziger die vertelt over de lange tocht die hij maakte. U mag het verhaal bewonderen of beschimpen, net hoe u wenst. 

De Ommegang
Isodorus begint zijn reis in Italië waar zijn leven op z'n kop gezet wordt door een bijzondere ontmoeting. Een reis en zoektocht langs diverse delen van de Europa en voorbij groten der aarde.

Zin in een pittige discussie of een juist een luchtige bespreking?
Vanaf vandaag gaan we los en wij zullen het verhaal van Isodorus en zijn barre, doch leerzame reis leren kennen. Hebt u het boek al gelezen? Of moet u nog starten? Of weet u zeker dat dit boek niet geschikt is voor u en liet u het links liggen? 
Is dit boek te vergelijken met de andere vijf genomineerden? Of vindt u het juist nog slechter dan de zes genomineerden van vorig jaar? 

Nog meer genomineerden
Wilt u meer weten over het door u gelezen boek? Neem dan een kijkje bij de Libris-leesclub. Leest u mee met een van deze leesclubs maar las u ook een ander Libris-boek? Bezoek dan ook de andere clubs.

Heeft u geen idee hoe de andere boeken ontvangen worden? Maak dan snel een heerlijke tocht langs alle kroegen en kijk hoe andere boeken beoordeeld en vergeleken worden. De komende vijf weken staan alle zes de kroegen open en zijn ze eenvoudig te bereiken via het startartikel. Gaat De ommegang van Jan van Aken op 6 mei die prijs pakken? Dan vieren we hier feest.

Laat, voordat u doorholt naar de volgende kroeg, hier even een boodschap achter in het gastenboek en kom vooral terug. We zijn geopend tot in de late uurtjes van 6 mei of nog later om te feesten of om bij te komen van een kater.

Laat weten hoe u het boek ervaart!