Literaire Trip: Praag (Tsjechië)
Het is vakantie! Dat viert de Hebban Literatuurclub maar al te graag, daarom maakten we een reeks artikelen over literaire vakantiebestemmingen. Het liefst zou ik er hele reisgidsen over volschrijven, maar voor nu moeten we het doen met deze reeks, waarin onmogelijk alles kon worden opgenomen. Hopelijk inspireren deze hoogtepunten tot meer! Deze literaire trip neem ik jullie mee naar Praag (Tsjechië), UNESCO City of Literature in 2014.
Franz Kafka (1883-1924)
In de tijd van Franz Kafka was Praag de hoofdstad van het koninkrijk Bohemen, waar overwegend Duits werd gesproken. Kafka schreef zijn beroemde romans, waaronder Het Proces in het Duits. Zijn werk was van grote invloed op de westerse literatuur in en na de twintigste eeuw, maar is niet makkelijk om te lezen. Zijn oeuvre heeft als hoofdthema vooral de ontwortelde mens in de moderne tijd en kenmerkt zich door een onheilspellende, absurdistische, kafkaëske, sfeer.
Kafka schreef Het Proces in 1914-1915, maar het onvoltooide boek werd pas postuum gepubliceerd in 1925. Het Proces is een surrealistische roman waarin Josef K. verstrikt raakt in een onmogelijk bureaucratisch rechtssysteem, zonder iets misdaan te hebben. De hoofdpersonages in Kafkas romans komen ellendig aan hun eind. Er bestaan talloze lezingen en interpretaties van het werk van Kafka en al deze verschillende kanten maken hem voor veel verschillende schrijvers tot een voorbeeld.
Pas in 2004 werd er in Praag een standbeeld van Kafka geplaatst als eerbetoon voor zijn werk. Wie in Praag rondwandelt komt echter gegarandeerd een van de twaalf huizen tegen waar Kafka gewoond heeft. Uiteraard kun je er ook voor kiezen om geen risico te nemen en een Franz Kafka Walking Tour doen of een bezoekje brengen aan het Franz Kafka Museum. Wie Het Proces (al dan niet in het Duits) gelezen heeft vindt het misschien leuk om een bezoek te brengen aan het kasteel van Praag en de St. Vitus Kathedraal, waar het negende hoofdstuk van de roman zich afspeelt.
Rainer Maria Rilke (1875-1926)
De dichter Rainer Maria Rilke, geboren in Praag, schreef lyrische gedichten, maar kan men ook kennen van zijn verhalen, verhandelingen over kunst en cultuur of zijn talrijke vertalingen (veelal uit het Frans). Rilke schreef, net als Kafka, in het Duits en geniet daarom vooral in Duitsland vandaag de dag nog veel aanzien. Rilke is in de kunstwereld ook bekend als vriend van beeldhouwer Auguste Rodin, waar hij veel over schreef en mee correspondeerde.
Milan Kundera (1929)
De laatste schrijver die ik in Praag graag wil uitlichten is Milan Kundera. Zijn wereldberoemde boek De ondraaglijke lichtheid van het bestaan mag in een artikel over literair Praag natuurlijk niet ontbreken. Veel van zijn landgenoten waardeerden Kundera wat minder, omdat hij de communistische jaren doorbracht in Frankrijk, waar hij als icoon van het verzet tegen het communisme werd gezien. Veel van zijn werk is daarom in het Frans geschreven. Pas in 2006 verscheen een Tsjechische vertaling van De ondraaglijke lichtheid van het bestaan.
Kafka was een voorbeeld voor de experimentele schrijver die Kundera is. Vervreemding en een melancholische ondertoon zien we ook terug in zijn werk. De filosofische roman De ondraaglijke lichtheid van het bestaan speelt zich af in de hoofden van vier verschillende personages die verschillende perspectieven op het leven, het communisme, toeval, kunst en kitsch projecteren. Het boek werd eveneens verfilmd voor de liefhebbers.
Boekhandels en bibliotheken
Als deze drie grote schrijvers nog geen reden genoeg zijn voor de literaire fan om een bezoekje aan Praag te brengen, dan zijn het wel de boekhandels en bibliotheken. Tsjechië heeft de meeste bibliotheken per vierkante meter. De grootste bibliotheek vindt men uiteraard in Praag, de Municipal Library of Prague. De oudste bezienswaardigheid in de collectie is de Praagse Bijbel uit 1488.
Naast al deze bibliotheken vind je in Praag ook nog eens de hoogste concentratie boekhandels in Europa met zo’n 130 boekhandels, 60 tweedehands boekhandels en ongeveer 20 literaire cafés moet er dus een extra koffer mee voor de terugweg! Literaire festivals als de International Book Fair en het Literary Festival Book World Prague trekken jaarlijks zo’n 40.000 bezoekers én Tsjechië kent meer dan 40 literaire prijzen.
Praag in de literatuur
Eerst wat meer lezen over deze mooie stad voor je je koffers pakt? Boeken die zich in Praag afspelen zijn er natuurlijk genoeg. Bijvoorbeeld de historische roman Himmlers hersens heten Heydrich (HhhH) van Laurent Binet over de geplande aanslag in Praag in 1942 op Reinhard Heydrich, hoofd van de Gestapo. Ook interessant en zich afspelend in datzelfde jaar is Mendelssohn op het dak van Jiří Weil of lees Lente in Praag van Hans Croiset.
Goede reis!
Door: Anne
Ga je ook mee naar:
