Het is al een (poëzie)week geleden, maar op 30 januari was ik ‘s avonds op het feestje naar aanleiding van de Poëziedag in het Felix Pakhuis in Antwerpen. Het podium werd er ingenomen door zeven jonge dichters die de bedoeling hadden hun publiek met poëzie te bombarderen, het poëziegeschenk voor te stellen, een gedichtendagessay ook nog - door de schrijfster van dat essay zelf nog wel - én ook de nieuwe stadsdichter van Antwerpen was te gast!

Tekst: Nathalie
Banner: Anne

De oudste onder hen, Jan Ducheyne (1970) uit Brussel, praatte de avond losjesweg aan elkaar. Ducheyne blijkt van vele markten thuis te zijn: hij is een dichter, auteur, performer, ‘muziekselecteur’ en doet iets met Noodzakelijk kwaad. Kennen jullie dat gevoel, dat je een getalenteerde duivel-doet-al leert kennen die al 20 jaar bezig is met iets met spoken word, gedichten en muziek, waar je nog nooit van gehoord hebt? Je stelt je dan de vraag wat je nog allemaal gemist hebt. Nou, ik vrees dat ik niet de enige in het publiek was eerlijk gezegd. En dat was dan alleen nog maar de presentator!

In het poëzieweekgeschenk Nu. zijn dit jaar tien jonge dichters uit Nederland en Vlaanderen opgenomen die de wereld aan het veroveren zijn met hun woordkunst. Zowel stadsdichters, als slam- en instapoets, en enkele prestigieuze prijswinnaars zijn er in opgenomen. De slagzin van dit jaar: De toekomst is nu!
Of op de avond zelf: De toekomst staat op het podium, en voor één van de eerste of toch heel weinige keren kijk ik naar een merendeel artiesten die jonger zijn dan ikzelf, en dan de meerderheid van het publiek. Het is een keer iets anders, maar geamuseerd heb ik me zeker wel!

De rode draad doorheen de avond was wel het spoken word en de slam poetry. Een heel aantal dichters, waaronder de presentator, zijn namelijk actief in die speciale voordrachtvorm van poëzie die wel wat weg heeft van hiphop en rap, en waarbij er heel ritmisch en snel moet worden voorgedragen. Dit soort voordrachten moét je wel op een podium gaan kijken; als je diezelfde teksten op papier leest, werkt dat gewoon niet even goed. Er worden ook dikwijls ‘battles’ of ‘poet slams’ georganiseerd waarbij de dichters die op het podium staan, slechts een korte tijd toegemeten krijgen om hun gedichten voor te dragen en een publiek óf een jury te overtuigen van hun kunnen.

Dean Bowen (1984), de huidige stadsdichter van de volgens Ellen subliemste stad ter wereld (R’dam), is zo een van die nieuwe slam poets. Hij ‘slamt’ als enige Nederlandse vertegenwoordiger op het podium in Antwerpen over het koloniale verleden van Nederland, en wat dat met hem nog steeds doet. Ik heb het gehoord maar eigenlijk niet helemaal ‘verstaan’, geloof ik. Die plotse schreeuw aan het einde van zijn stuk was zo onverwacht hard dat ik door het volume niet goed gehoord heb wàt hij juist riep eerlijk gezegd. Zijn performance liet wel zo’n sterke indruk op me na, dat ik ondertussen toch zijn dichtbundel Bokman van hem heb besteld. Er is een gedicht van hem opgenomen in het poëzieweekgeschenk. Binnen enkele dagen zullen Jan, Anne en ikzelf onze favoriete gedichten uit deze bundel toelichten. Hou dus onze spot zeker nog in de gaten!

Charlotte Van den Broeck (1991) hoort niet bij de slam poets thuis maar is ook in de gedichtenbundel opgenomen. Zij schrijft zeker ook voor de fijnproevers onder de poëzieliefhebbers. Ze schreef al twee veelgeprezen dichtbundels Kameleon en Nachtroer, en haar eerste proza non-fictieboek Waagstukken werd geweldig goed ontvangen in zowel Vlaanderen als Nederland. Ze stelde in samenwerking met illustrator Ward Zwart het Gedichtendagessay Cosmos Texaco samen, die ze op deze avond voorstelde. Een Gedichtendagessay nog wel? Ja, en dit in opdracht van Literatuur Vlaanderen. Het is een bundel geworden waarin de ruimte wordt geëxploreerd, en waarin er gereisd wordt. Charlotte’s teksten worden afgewisseld en verlucht met prachtige potlood- en houtskooltekeningen van de illustrator. ‘De dichteres en de illustrator proberen zich samen een weg te banen van de onmetelijke kosmos, naar de bladzijde van het gedicht en alle ruimtes die de poëzie beslaat ertussen.’  Ik heb het ook niet kunnen laten om het ter plaatse te kopen natuurlijk, het boek is op zich al een parel, maar het moet echter nog even wachten om gelezen en bekeken te worden tot enkele andere boeken aan de beurt zijn geweest.

Ook Max Greyson (1988), Maud Vanhauwaert (1984), de vorige stadsdichter van Antwerpen en Siel Verhanneman (1989) kropen het podium op. Van Max Greyson had ik ooit al een dichtbundel gelezen (Et alors), en naar Maud Vanhauwaert ben ik gedurende de twee voorbije jaren natuurlijk enkele keren naar gaan luisteren. Maud was haar spontane zelf, en stal weer de harten van het publiek volgens mij, toch zeker die van mezelf opnieuw. Ze zette enkele prachtige projecten op tijdens haar stadsdichterschap die de grenzen van de klassiek gebrachte gedichten sterker overschreden dan ooit, en zocht ook net als de verschillende andere stadsdichters vóór haar de verbinding in de stad op, in haar heel eigen stijl. Ze is bezig geweest met publicaties, performances en installaties, en vond telkens weer iets anders uit, van een Wie is het-spel tot een prachtige Toren van Babel. Klik hier voor haar prachtige stadsdichterschapswerk.

Max Greyson was eerder humoristisch, en ook Siel Verhanneman wist me zeker met haar gedichten te raken.

De avond eindigde echter met de nieuwe stadsdichter van Antwerpen: Seckou Ouologuem. Mag ik hier beweren dat Seckou pas de tweede van de prachtige reeks stadsdichters is die volgens mij een écht Antwerps accent heeft (naast Peter Holvoet-Hanssen)? (Hoewel, Ramsey Nasr was zo iemand die alles kon, en niet alleen Rotterdams spreekt, maar óók heel goed Antwerps kon/kan imiteren én die van zich zelf al klinkt als zijn grote leermeester, Wannes van de Velde.)

Soit, het gaat hier over Seckou!

Dit is Seckou: 35 jaar, van half-Malinese afkomst, Antwerpenaar in hart en nieren, een man die al langer met spoken word en slam poetry bezig is, en er zelf ook activiteiten rond organiseert. Daar heeft hij zijn roeping in gevonden. Zijn grote voorbeelden waren Amerikaanse slam poets. Hij won de slamaward van de interculturele beweging Kif Kif, en deelde in 2012 het podium met de grote actrice Chris Lomme voor een poëzievoorstelling over het koloniale verleden van België in Congo. Op de VRT-website lees je meer over zijn biografie.

Maar kijk toch vooral naar dit filmpje uit 2015 waarin je zijn kunnen kunt bewonderen.

Ik kende hem voor hij nu tot stadsdichter werd verkozen, zelf ook nog niet hoor. ATV ging hem al bezoeken, en de organisatie Iedereen leest had toevallig een interview met hem eind 2019 voordat zijn Antwerpse stadsdichterschap bekend werd gemaakt.  De komende 2 jaar zal er weer een deur open gaan naar alles wat met deze ritmische poëzie te maken heeft. Ja ja, ik zie dat wel weer zitten!

Als afsluiter geef ik deze hit van de voorbije maanden nog even mee, toch in de Vlaamse hitlijsten, poëzie van de bovenste plank, om jullie warm te maken voor de komende 2 jaar van het ‘spoken word’: People’s Faces van Kate Tempest!

Spoken word, slam poetry: is het iets voor jullie?