In het Nederlandse taalgebied kennen we tientallen prijzen voor boeken, van prentenboeken tot literatuur. In april en mei van dit jaar heeft de Hebban Literatuurclub veel artikelen geschreven over de genomineerde boeken voor ‘onze’ bekendste literaire prijs, de Libris Literatuur Prijs. Nu de vakantietijd is aangebroken en we misschien wat meer tijd hebben om te lezen, verschuift de aandacht van de Hebban Literatuur Club naar het buitenland. Welke beroemde prijzen en prijswinnaars uit het buitenland kunnen een inspiratie vormen om van literatuur van een andere bodem te gaan proeven?

Vandaag gaan we naar Ierland, het land met een eigen mythologie, het land van groene heuvels en het geboorteland van wereldberoemde schrijvers als Oscar Wilde en James Joyce! Hopelijk ontdek je schrijvers en boeken die je nog niet kent voor op je leeslijst of om mee te nemen op vakantie.

Beroemde schrijvers

Wie kan zich Frank McCourt nog herinneren en diens prachtige boeken De as van mijn moeder en De nieuwe wereld? Alhoewel het al heel lang geleden is dat ik ze las, kan ik me herinneren dat ik het schitterend beschreven verhalen vond over arme Ierse immigranten die hun fortuin gingen zoeken in de Verenigde Staten. Wie heeft al eens iets gelezen van Iers klinkende schrijversnamen als die van Edna O’Brien, Cecelia Ahern, John McGahern, Emma Donnaghue en Colm Tóibín? Het zou goed kunnen dat er, het aantal inwoners in aanmerking genomen, misschien geen land ter wereld is dat zoveel grote schrijvers en dichters heeft voortgebracht als Ierland.

C.S. Lewis, de wereldberoemde theoloog en schrijver, heeft in zijn jeugd in Ierland rondgetrokken en er wordt gezegd dat het landschap van Noord-Ierland de kiem heeft gelegd voor zijn verbeelding om de sprookjesachtige Narniaboeken te schrijven. Ook van Jonathan Swift, de auteur van Gullivers reizen, wordt beweerd dat hij zich heeft laten inspireren door datzelfde landschap.

 Prijzen

Ierland telt maar liefst vier winnaars van de Nobelprijs voor Literatuur: William Butler Yeats, George Bernard Shaw, Samuel Beckett en Seamus Heaney. Deze prijs wordt al vanaf 1901 in principe jaarlijks uitgereikt. Ter vergelijking: aan Nederlandse of Vlaamse schrijvers ging deze eer tot nu toe voorbij.

Dublin is de locatie waar jaarlijks de International Literary Award wordt uitgereikt. Per land mag één geselecteerde bibliotheek drie schrijvers nomineren. De prijs bestaat sinds 1996 en beloont het beste Engelstalige boek van het afgelopen jaar, of het nu origineel Engelstalig is of uit een andere taal naar het Engels is vertaald. In het laatste geval krijgt de vertaler een deel van het (aanzienlijke) prijzengeld. In 2010 won ‘onze’ Gerbrand Bakker als eerste Nederlander deze prijs, voor de vertaling van Boven is het stil (vertaald als The twin). Lees dat boek trouwens, ik las het in het Nederlands, maar ik ben eigenlijk wel benieuwd naar de vertaling. Bakker won maar liefst € 100.000,- met deze prijs, net als zijn Engelse vertaler David Colmer.

De Irish Book Award is een prijs die een heleboel categorieën kent, van kookboek tot sportboek en van prentenboek tot literatuur. Vorig jaar won Midwinter Break van Bernard MacLaverty in de categorie literatuur, een vertaling in het Nederlands is (nog) niet beschikbaar. Op de shortlist stonden eveneens een paar boeken die al wel in het Nederlands vertaald zijn. The heart’s invisible furies (in het Nederlands verschenen als Wat het hart verwoest (gaat mee in mijn vakantiekoffer!) van John Boyne, inderdaad, de schrijver van De grote stilte, ook een geweldig boek), Mrs. Osmond (vertaald als Mevrouw Osmond) van John Banville, Winnaars van vorige jaren die in het Nederlands vertaald zijn, zijn bijvoorbeeld Solar Bones (Dag der zielen) van Mike Mccormack en Academy Street van Mary Costello.

In 1993 won een Ierse schrijver de Booker Prize: Roddy Doyle. Hij is een schrijver die ‘typisch Ierse’ thema’s niet schuwt; zijn werk geeft een stem aan kansarme, werkloze bewoners van de buitenwijken, vaak op een uiterst komische wijze, maar met een treurige ondertoon. Het boek waarmee hij indertijd won (Paddy clarke ha ha ha) werd nooit in het Nederlands vertaald. De vrouw die tegen de deur aan liep werd wel vertaald, maar lijkt volgens de getallen op Hebban nog nauwelijks gelezen. Niettemin is het zo, dat Ierland na de grote ommekeer in het land in de jaren zestig en zeventig steeds meer interessante schrijvers kent die in het Engelstalige literaire spectrum enorm gewaardeerd worden.

En wij?

Is het wachten op meer vertalingen van meer boeken van Ierse schrijvers of gaan we hun boeken vanaf nu massaal gewoon in het Engels lezen?

In hoeverre zijn jullie bekend met Ierse schrijvers? En wie heeft er nog goede leestips? Deel ze hieronder!