Al geruime tijd ben ik fan van de Noordse thrillers. De boeken van Nesbø, Bjørk en Börjlind heb ik -als fervent audioboekluisteraar- zelfs als fysiek boek in mijn boekenkast staan en dat zegt wat. Recent mocht ik het thrillerdebuut van de naar IJsland geëmigreerde Finse schrijfster Satu Rämü als naluisterboek voor Thinium doen. Voorzien van een stevig aantal pagina's IJslandse woorden en hoe deze uit te spreken, starte ik in dit door Karin Douma ingesproken luisterboek. 

-door Barbara-

Het boek | Hildur

Titel: Hildur
Auteur: Satu Rämü
Vertaald door: Annemarie Raas
Voorgelezen door: Karin Douma
Looptijd: 10u37 min (400 pagina's)

Het leven bij de fjorden van IJsland is zwaar: het lijkt idyllisch, maar in werkelijkheid vergt het nogal wat van je. Ook van Hildur Rúnarsdóttir, rechercheur en hoofd van de nationale politieafdeling vermiste kinderen. Om haar hoofd leeg te maken na een lange werkdag surft ze in de ijskoude wateren van de Atlantische Oceaan. Hildur wordt op het werk gekoppeld aan de Finse Jakob Johanson, die ver van huis stage loopt om te ontsnappen aan zijn moeilijke thuissituatie. Ook hij ontdekt al snel dat de pittoreske fjorden hun schaduwzijde hebben.
Na een lawine in Westfjorden wordt onder de sneeuw het lichaam van een man gevonden, Jón. Zijn keel is doorgesneden. Zodra Hildur en Jakob deze zaak beginnen te onderzoeken beseffen ze dat het misdrijf verband houdt met een oude zaak. Wraak kan zoet zijn, weten ze, maar lost het uiteindelijk iets op?

De auteur | Satu Rämü

De Finse Satu Rämö (1980, Tammela, Finland) verhuisde twintig jaar geleden als uitwisselingsstudent naar IJsland om de IJslandse taal te bestuderen en is er nooit meer weggegaan. Ze schreef verschillende non-fictieboeken, van reisgidsen tot memoirs. Hildur is haar debuut als thrillerauteur en vormt het begin van een trilogie over rechercheur Hildur Rúnarsdóttir. Rämö woont met haar IJslandse echtgenoot en twee kinderen in Ísafjörður, een stadje in het noordwesten van het land. (foto: Bjorgvin Hilmarsson)

Zoals gezegd is Hildur haar fictiedebuut. Naast dit eerste deel, volgen er nog twee boeken met Hildur Rúnarsdóttir. Rósa en Björk (voorjaar 2023) en Jakob (winter 2023). Zowel Rósa en Björk als Jakob zijn personages in deel 1. (bron: website Satu Rämü)

De vertaler | Annemarie Raas

Annemarie Raas (1968) behaalde een masterdiploma aan de Faculteit der Letteren (RUG), waar ze Finse Taal en Cultuur studeerde. Ze maakte echter al op de middelbare school kennis met het Fins, toen ze een jaar als uitwisselingsstudent in Jämsä te Finland doorbracht. Raas begon haar carrière twintig jaar geleden, toen ze haar universitaire docent Marja-Leena Hellings assisteerde bij een vertaling van een boek van de misdaadfictieschrijver Matti Yrjänä Joensuu.

In oktober 2020 ontving de vertaalster uit handen van de Finse minister van Wetenschap en Cultuur, Annika Saarikko, de Staatsprijs voor buitenlandse vertalers. Raas is de eerste Nederlandse vertaler die de onderscheiding in ontvangst mag nemen; haar werk werd eerder ook erkend met andere prijzen: Siri Kolu's Me Rosvolat (Me and the Robbersons) ontving de Zilveren Griffel, de hoogste prijs voor in het Nederlands vertaalde kinderboeken. Haar vertaling van Rosa Liksom's Compartment No. 6 behoorde in 2013 tot de top vijf finalisten van de Europese Literatuurprijs. (bron: rug.nl)

De stemacteur | Karin Douma 

Op haar Linked-In profiel omschrijft Karin Douma zichzelf als volgt: 'Ik vertel verhalen, lees voor, voer het woord, stel vragen, geef antwoorden, leidt gesprekken, inspireer en motiveer'. Voor deze blog is het daarbij erg leuk te vertellen dat zij in 2020 de Storytelaward voor beste vrouwelijke voorlezer in de wacht sleepte (foto: instagram)

Zeg je Linda van Rijn in luisterboekenland, dan zeg je Karin Douma aangezien zij een groot deel van de audioboeken van deze auteur voor haar rekening nam. Maar je kunt haar ook kennen van De Vlindertuin van Lucinda Riley of Het meisje met de blauwe ster van Pam Jenoff. 

Mijn luisterervaring

De stem van Karin Douma past uitstekend bij Hildur: warm, goed articulerend en met de juist intonatie voorgelezen. Zonder in typetjes te vervallen geeft ze ieder personage een eigen stem. Voeg daaraan toe de tongbrekende IJslandse namen die ze keurig weet uit te spreken en je hebt wat mij betreft het equivalent van topsport te pakken. 

Het boek begint met een flashback naar het jaar 1550. Waarom? Daar kom je pas redelijk tegen het eind achter en tot die tijd blijft het dus gissen. Vervolgens springen we naar het jaar 1994 waar we kennismaken met de meisjes Rósa en Björn waarna we terechtkomen in het 'heden' waar de gebeurtenissen grotendeels plaatsvinden. De auteur maakt gebruik van de alwetende verteller en laat je beurtelings meekijken met de diverse (hoofd)personages in het boek. Uitzondering hierop zijn de gedachten van de moordenaar die vanuit de ik-persoon worden verteld en (in het boek) herkenbaar zijn aan de cursieve letters. In het luisterboek hoor je het verschil dus alleen door de wisseling in het vertelperspectief. Daarnaast zijn de hoofdstukken waar de gedachten van de moordenaar worden gedeeld altijd het eind van de betreffende tijdspanne want de hoofdstukken worden aangeduid met cijfers en eens in de zoveel hoofdstukken ook met datum- en plaatsaanduiding.  

Rämü gebruikt een beeldende schrijfstijl waardoor je je heel eenvoudig mee laat voeren naar het primitieve maar prachtige IJsland. Door de gesprekken tussen Hildur en Jakob leer je en passant ook nog wat over dit bijzondere land. De sfeer wordt nog eens extra onderstreept door het veelvuldig gebruik van IJslandse woorden en namen, wat ik persoonlijk echt geweldig vond al moet ik eerlijk bekennen dat ik er in eerste instantie weinig van verstond. Ook schuwt de schrijfster niet om subtiel wat humor toe te voegen, wat het leesplezier vergroot.

De karakteristieke hoofdpersonages krijgen echt body in het verhaal. Zowel Hildur als Jakob hebben een stevige rugzak waar ze ook in het heden nog steeds mee worstelen. Personages waar met een gerust hart nog wel een paar boeken over geschreven kunnen worden, maar ook de wat minder belangrijke personages zijn niet afgeraffeld en zie je zo voor je. Naast Hildur en Jakob, krijgen ook de beweegredenen van de moordenaar een podium en worden naar mate het boek vordert, steeds duidelijker.

Ondanks het feit dat het even duurt voordat het eerste lijk is gevonden, is de spanning vanaf het eerste moment latent aanwezig en kruipt onder je huid. Hierbij gebruikt de auteur zo nu en dan fijne cliffhangers, maar die vallen op door hun eenvoud. Ook de op het eerste gezicht los van elkaar staande misdrijven worden op een subtiele manier nader tot elkaar gebracht. Niet via vreselijke kunstgrepen waarbij er ineens een nieuw personage gecreëerd wordt die de dader dan moet zijn, maar zeer doordacht waardoor je met een ontknoping geconfronteerd wordt die nog wel even nagalmt. 

Mijn beoordeling

Eigenlijk denk ik dat mijn luisterervaring niets aan de verbeelding overlaat hoe ik dit luisterboek heb ervaren. Eens in de zoveel tijd loop je tegen een pareltje aan en in mijn ogen is dit er een van het zuiverste soort. Lezen of luisteren: doen hoor!

Lezersvraag

Denk jij dat het een voordeel is om een boek zoals Hilder (waar veel IJslandse namen en woorden in voorkomen) als audioboek op te pakken of hinderen deze je niet bij het lezen van een epub of fysiek boek?