Na mijn euforie over het debuut van Mark H. Stokmans' Land van Echo's kon ik niet wachten op Spiegeldagen. Toen het audioboek eind maart bij Storytel verscheen, schoof ik al m'n andere boeken aan de kant en begon direct met luisteren. Tot mijn grote teleurstelling bleek niet Huub Dikstaal -die Land van Echo's voor zijn rekening had genomen- maar Wilbert Gieske de vocalisatie uit te voeren. Op z'n zachtst gezegd ben ik geen fan van Gieske. Ten eerste heb ik ALTIJD een GTST-associatie en ten tweede doet hij rare dingen tijdens het voorlezen waardoor hij regelmatig klinkt alsof hij gedronken heeft. 

Maar goed, omdat ik net zoals bij het eerste boek van Stokmans direct het verhaal in werd gezogen, besloot ik Wilbert een tigste kans te geven en heb het boek uitgeluisterd. Ruim een uur korter dan Land van Echo's maar met zo'n zeventieneneenhalf uur nog steeds lijvig te noemen, lukte dit niet in één keer maar wow... wat had ik dat wel graag gewild! 

-door Barbara-

Waar we in Land van Echo's de belevenissen vooral door de ogen van Herman Kruijssen meemaakten, is het in Spiegeldagen met name Hermans' kleinzoon Ruben die aan het woord is. Herman is inmiddels overleden en Pepa is spoorloos verdwenen, de Alquería, het familiehuis onbewoond achterlatend. De rest van Rubens familieleden Zijn vader Levi, zijn moeder Lydia, zijn broer Ewout en zus Berber willen het huis nu verkopen en vragen Ruben -makelaar- hiervoor zorg te dragen. Er niet van overtuigd dat dat ook is wat hij wil, reist Ruben naar Spanje af. Daar aangekomen treft hij de Alquería in vervallen staat aan en besluit deze eerst op te knappen voordat het huis überhaupt verkocht kan worden. Tijdens deze werkzaamheden komen er veel herinneringen naar boven en raakt hij er steeds minder van overtuigd dat verkopen het juiste is om te doen. Om het huis te kunnen behouden moet hij eerst echter Pepa zien te vinden.

Het eerste wat me te binnen schoot toen ik het boek luisterde was de opmerking van de auteur dat Spiegeldagen prima te lezen zou zijn zonder dat je Land van Echo's eerst hebt gelezen, iets waar ik het pertinent mee oneens ben. Ik moest regelmatig toch behoorlijk in m'n geheugen graven hoe het precies zat en wie wie was... Niet alleen is het voor de loop van de gebeurtenissen heel erg handig als je de familiegeschiedenis van Herman kent voordat je aan Spiegeldagen begint, ik zou zelfs aan willen raden er niet al te lange tijd tussen het lezen/luisteren van beide boeken te laten zitten. Waarom? Allereerst gebeurt er ongelooflijk veel. En dat is heerlijk maar desalnieteplus veel. Maar het is vooral handig in verband met de tsunami aan personages met -logischerwijs- Spaanse namen. Het is gewoon prettig als je ze nog een beetje helder op je netvlies hebt voordat je ze door de ogen van Pepa en Ruben vanuit een heel ander perspectief leert kennen.  

Want dat is wat Stokmans met Spiegeldagen heeft gedaan: de familiegeschiedenis van Herman en Pepa verteld door de ogen van andere hoofdrolspelers. Briljant toch? En als je dan denkt dat je een slap aftreksel van Land van Echo's te pakken hebt, dan heb je het faliekant mis! Nee, juist doordat je de gebeurtenissen vanuit het perspectief van Pepa en Ruben nogmaals meemaakt, krijg je er een completer beeld van. Maar Spiegeldagen gaat verder doordat er twee generaties aan het verhaal van Herman zijn toegevoegd. Overgoten met hedendaagse thematiek, karakteristieke personages en een vleugje mystiek en je hebt een niet te versmaden historische roman te pakken waar alle puzzelstukjes gedegen op zijn plaats vallen. Eén en één is in dit geval echt drie. 

Ook deze keer schets de schrijver een soms schrijnend maar veelal hartverwarmend beeld van het leven in het feodale Spanje. Het armoedige leven van de Roma, het wanstaltige gedrag van de grootgrondbezitters, het schrikbewind onder Franco en de daarop volgende burgeroorlog en de gevolgen van de daarin gemaakte keuzes die daaruit voortvloeien. De dingen die niet gezegd worden maar er wel zijn, de pijn en haat die van vader op zoon overgegeven wordt blijft niet onvermeld en resulteert regelmatig in pareltjes van quotes:

'Wil je dingen niet alleen weten maar ook begrijpen, dan moet je het waarom kennen'

Spiegeldagen gaat echter vooral over onvoorwaardelijke vriendschap. En liefde. De liefde tussen Herman en Pepa, de liefde van Herman voor zijn familie en de liefde van Ruben voor zijn opa en oma. Beeldend verwoord waardoor je je als lezer heel eenvoudig in het Spanje van weleer bevindt, niet in de laatste plaats door de veelvuldig gebruikte Spaanse woorden die door de context geen vertaling nodig hebben. Waar Spiegeldagen echter het verschilt maakt ten opzichte van Land van Echo's is de veevuldig terugkerende humor die mij meerdere malen hardop heeft doen lachen. 

En wat kun je je eigenlijk nog meer wensen bij een historische roman? Een lach, een traan, een stukje geschiedenis, pakkende dialogen, een schilderachtige setting, realistische thema's in combinatie met Grote Emoties. En Wilbert? Die vond ik wonderwel erg goed bij het boek passen.

Titel: Spiegeldagen
Auteur: Mark H. Stokmans
Voorgelezen door: Wilbert Gieske
Looptijd: 17u26
Mijn beoordeling: *****