Als je in mijn boekenkast kijkt, kun je in één oogopslag zien dat mijn favoriete boeken zich in het thrillergenre bevinden. Sinds ik ook als Hebbanista door het leven ga, maak ik echter steeds vaker uitstapjes naar andere genres, al laat ik de kookboeken nog steeds links liggen (waarschijnlijk ook omdat ik niet kook). Toen de shortlist van de Hebban debuutprijs bekend werd gemaakt, was ik dan ook aangenaam verrast door de boeken die daarop stonden: ze spraken me zowaar aan. 

Nu weet ik niet hoe het bij jullie zit, maar voor dit genre moet mijn hoofd er naar staan. Maar na een paar vette thrillers was dat het geval en besloot ik voor Stenen eten van Koen Caris te gaan. Aangezien ik mijn hobby's graag combineer omdat ik anders tijd tekort kom, luister ik graag naar boeken en dan is het per definitie handig als er een luisterboek beschikbaar is. Gelukkig was Marieke zo lief om eerder deze maand uit te zoeken van welke boeken op de shortlist er ook een luisterboek beschikbaar is en dat was het geval bij Stenen eten.

-door Barbara-

Audio informatie

Titel: Stenen eten
Auteur: Koen Caris
Uitgever: Atlas Contact
Voorlezer: Kevin Hassing
Luisterduur: 6u53min
Aanbieder: Storytel

Over Stenen eten

In Stenen eten maken we kennis met Ben een wat zonderlinge, stille jongen in het laatste jaar van de middelbare school. Ben woont samen met zijn moeder nadat zijn oudere zus Kim drie jaar geleden zelfmoord pleegde en zijn vader kort daarna vertrok. Hun relatie kenmerkt zich het beste als "we lopen op eieren" waarbij Ben doelbewust bepaalde dingen voor z'n moeder verzwijgt. Vlak voor de eindexamens aanbreken, wordt het dorp opgeschrikt door een aantal zelfmoorden onder jongeren van zijn leeftijd. Gezien de eerdere zelfmoord van Kim, komt Ben ineens in het middelpunt van de belangstelling te staan. Hierdoor wordt hij gedwongen om zijn rol rondom de zelfmoord van zijn zus onder ogen te zien terwijl hij tegelijkertijd worstelt met de vraag wie hij eigenlijk is.

Over Koen Caris

Als ik een auteur niet ken, google ik altijd even zijn naam. Zodoende kwam ik op de website van Koen Caris (1988) terecht. Hier kun je kiezen uit vier verschillende Koenen: Koen de schrijver, Koen de vertaler, Koen de docent en Koen de copywriter. Gelukkig kom je bij alle vier de personages op één -onwijs leuk vormgegeven- website terecht. Dat kan natuurlijk ook niet anders bij iemand die met lof is afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Hier wordt letterlijk een boekje open gedaan over Koen, waar me -Stenen eten in m'n achterhoofd houdend- één quote direct opvalt:

"Koens werk kenmerkt zich door een combinatie van poëzie en geroep, van harde tekst en zachte bedoelingen. Hij schrijft verrassende well-made plays vol scherpe dialogen en licht-magische elementen. Talige maar toegankelijke tragikomedies over kleine mensen die zich maar net staande houden in een wereld die te groot voor ze is".

En dat is precies de ervaring die je rijker bent als je Stenen eten uit hebt. (foto credits Jelmer de Haas)

Over Kevin Hassing

Kevin Hassing (1984) is een Nederlandse acteur én auteur. In deze laatste rol is hij natuurlijk bekend van de Mus & Kapitein Kwaadbaard boeken waarvan de Koers naar de Kraken onlangs werd bekroond door de kinderjuryprijs 2022. (fotocredits Anke van der Meer)

In 2004 begon Hassing aan de Toneelschool en Kleinkunst Academie in Amsterdam. Na zijn afstuderen heeft hij onder andere gespeeld bij verschillende theater- en toneelgezelschappen. Daarnaast is Hassing actief als stemacteur. Hij is de stem van verschillende personages in tekenfilms en series. Zo is hij o.a. te horen als Spencer in iCarly, Pablo in Violetta, Ricardo in Soy Luna, Dave in Alvin and the Chipmunks en Jay in De Lego Ninjago Film.

Tot slot spreekt Hassing ook verschillende luisterboeken in; ik noem o.a. de Mus & Kapitein Kwaadbaard boeken, Mimic van Daniel Cole, Vlucht uit Parijs van Mario Escobar en de gehele Graviton serie die exclusief bij Storytel te luisteren is.

Mijn luisterervaring

De beeldspraak van een langzaam op gang komende locomotief kan niet beter verwoord worden dan in de proloog. Deze begint rustig in de anonimiteit en eindigt met een mokerslag zodat je als lezer nog maar één ding wilt weten en dat is het antwoord op de vraag "hoe dan?!?!"

"Het meisje valt op handen en knieën, haar linkersandaal klapt dubbel en het bandje knapt. Ze krabbelt overheind en hinkt met één blote voet verder. 

Als ze bij de wal aankomt, weet ze de stijle helling maar met meoite te beklimmen. Naast het spoor staat ze hijgend stil. Achter haar licht het dorp op, een handvol speldenprikjes in het donker. De avond ruikt naar droog gras en aarde, de olie op het spoor, de kokos van haar zonnebrand en achter die geuren nog iets anders, wat het meisje niet kan thuisbrengen maar wat met de zomer te maken heeft, een geur die ze niet anders zou kunnen omschrijven dan de geur van de hitte.

In de verte verschijnen drie lichtjes, twee naast elkaar en een in het midden erboven: de laatste intercity van de dag. Het meisje kijkt een tijdje hoe de lichtjes groter worden, luistert naar het naderend geluid van staal over staal, dan laat ze zich op haar hurken zakken en kruipt naar voren".

De proloog is overigens ook het enige moment in het boek dat het verhaal vanuit een ander perspectief wordt verteld dan dat van Ben. De rest van het boek wordt vanuit de ik-persoon verteld, waarbij Ben afwisselt tussen het heden en zijn verleden en tussen dialogen, gedachten en gevoelens. Hierdoor leren we hem steeds beter kennen; zijn schuldgevoel, schaamte en boosheid over de dood van zijn zus, zijn ingewikkelde verhouding met zijn moeder, zijn docenten en overige leerlingen, met de fictieve Herr Steinmann, zijn goede vriendin Hettie maar vooral zijn relatie met Tom.  

Tijdens het lezen werd ik regelmatig verrast door de pakkende dialogen die -zoals eerder genoemd- vaak worden gevolgd door de gedachten van Ben, waardoor zijn constante tweestrijd duidelijk wordt. Caris beheerst de kunst om met weinig woorden veel te zeggen waardoor je een heel duidelijk beeld krijgt van het leven van deze zoekende adolescent in een dorp met niet meer dan zes postcodes.

"We begonnen te beseffen dat tot elkaar veroordeeld zijn niet betekent dat je dus genoeg bent voor elkaar" 

In Stenen eten worden thema's behandeld als zelfmoord, het anders-zijn, de puberteit en de dynamiek in een kleine dorpsgemeenschap, die Caris regelmatig verpakt in subtiele humor. Toch moest ik meerdere malen even slikken, ook omdat ik zelf een puber van deze leeftijd heb rondlopen die net even anders functioneert dan andere leeftijdsgenoten. En laten we wel wezen: eenzaamheid verpakt in humor is nog steeds eenzaamheid...

"Met ons komen geen mensen praten. Wij noemen onszelf graag bewijsstuk A van het hoefijzermodel van populariteit.

De ontwikkelingen in het dorp werken langzaam toe naar een hoogtepunt en Caris heeft er voor gezorgd dat alle verhaallijnen netjes én geloofwaardig samenkomen op het eind, wat mij als lezer een bevredigend gevoel gaf. Wat ik bijzonder knap vind is de relatieve luchtigheid die de auteur heeft weten mee te geven aan een boek met zulke heftige thema's.

Zoals gezegd heb ik naar het luisterboek geluisterd en gezien het type boek betrapte ik me erop dat ik net even kritischer luisterde dan bij een doorsnee thriller (zo er tegenwoordig zoiets als "doorsnee" bestaat natuurlijk). De stem van Hassing vond ik erg goed passen bij de sfeer van het boek en vooral ook bij het personage Ben, waardoor Stenen eten een indringende luisterervaring is geworden die vast en zeker niet onderdoet voor de papieren versie van het boek.

Beoordeling

Voor mijn leesplezier vind ik het belangrijk dat de personages geloofwaardig zijn en een substantiële ontwikkeling doormaken en of de omgeving waartegen het boek zich afspeelt voldoende wordt uitgewerkt zodat deze gaat leven. Daarnaast is het fijn als de schrijfstijl me aanspreekt, het vertelperspectief voor mijn gevoel bij het verhaal past en of het Nederlands klopt (geen taalfouten, speelt de auteur met het Nederlands). Ook vind ik het fijn als er een boeiende verhaallijn is of verhaallijnen zijn waarbij ik aan het eind van het boek niet met vragen blijf zitten en of er een originele en geloofwaardige ontknoping wordt voorgeschoteld. En tot slot: droeg de verteller het verhaal.

Als ik naar al deze punten kijk, kom ik voor Stenen eten op een dikke 4**** uit en staat dit boek wat mij betreft met recht op de shortlist én kun je het met een gerust hart luisteren. 

Lezersvraag

Het boek bevatte een aantal bijzonder mooie uitspraken waarvan ik de volgende hierboven al noemde: "We begonnen te beseffen dat tot elkaar veroordeeld zijn niet betekent dat je dus genoeg bent voor elkaar" 

Zijn er bij jullie ook passages uit het boek blijven hangen?