Het non-fictie boekje Tante Jo van Sander Donkers stond al op mijn wil ik lezen lijst, maar het was er nog niet van gekomen om het zelf te lezen. Toen ik het als luisterboek in KoboPlus zag besloot ik het in plaats daarvan te gaan luisteren. De badkamer moest nodig weer eens uitgesopt worden en met een luistertijd van slecht 1 uur en 39 minuten leek me dat het ideale boek om deze klus al luisterend te klaren.

- door Helma -

Over Tante Jo

Johanna Adriana Roelofs, 'Tante Jo', werd geboren in het jaar nadat de tram elektrisch werd. Ze groeide op in het vooroorlogse Rotterdam in een gezin met zeven kinderen, maar zou nooit in de gelegenheid komen zelf een gezin te stichten. En er liep wel meer niet zoals ze het gehoopt had.

Als eind jaren zestig in Amsterdam haar achterneef Sander wordt geboren, neemt haar leven een onverwachte wending. Terwijl Sanders ouders de veranderende tijdgeest in het 'magies sentrum' omarmen, ontfermt zij zich over hem en houdt elk weekend in huize Donkers de boel aan kant. Daadkrachtig, eigengereid, maar ook ietwat wereldvreemd bewoog zij zich door het leven, immer met een poetsdoek in de hand.

Tante Jo is een standbeeld voor een verdwenen menstype, en vertelt op liefdevolle en geestige wijze het verhaal van een (on)alledaags vrouwenleven in de twintigste eeuw.

Audio-informatie

Auteur: Sander Donkers
Voorlezer: Sander Donkers
Luistertijd: 1 uur en 39 minuten
Aanbieder: KoboPlus

Mijn luisterervaring

Sander Donkers beschreef zijn herinneringen aan zijn oudtante Jo in columns voor De Volkskrant, die later gebundeld werden in het boekje Tante Jo. Het zijn korte verhaaltjes waar je al luisterend gemakkelijk je aandacht bij kunt houden. Sander Donkers leest het zelf voor. Hij heeft een prettige stem om naar te luisteren en omdat hij zijn eigen werk voorleest weet hij precies de juiste intonatie te leggen. De verhalen maken duidelijk dat hij met veel liefde terugdenkt aan de tante die hem mede heeft opgevoed. Tante Jo zorgde voor de 3 R's (rust, reinheid en regelmaat) tijdens zijn jeugdjaren die in schril contrast stonden tot de vrije opvoeding door zijn hippie ouders.

Tante Jo is nooit getrouwd en heeft geen eigen gezin kunnen stichten. Naast haar werk was schoonmaken haar lust en haar leven. Je ziet Tante Jo gewoon voor je, terwijl ze met de stofdoek tussen de drinkende vrienden van Sanders ouders doorloopt en ondertussen de lege flesjes verzameld en opruimt. Of dat ze met haar doorzichtige regenkapje haar haren tegen de regen beschermt. Dat laatste bracht meteen herinneringen aan mijn eigen moeder naar boven, die in elke jas of tas wel zo'n handig regenkapje bij zich had. Dat ze er daarmee niet echt heel charmant uitzag, kon mijn moeder niet schelen. Haar haar bleef droog en dat was het belangrijkste.

Tante Jo's grondige manier van schoonmaken kom je tegenwoordig nog maar zelden tegen.

'Een trap boent men van boven naar beneden, anders maak je met je knieën de net verrichte arbeid ongedaan. In de tijd dat de traptreden moesten drogen nam Tante Jo dan het bushokje voor de deur even mee.'

Ja, wie doet dat nog tegenwoordig? Ik in ieder geval niet. Nou heb ik geen bushokje voor mijn deur, maar als ik die wel zou hebben, zou het niet in mijn hoofd opkomen om die schoon te gaan maken. Haha, ik vind het schoonmaken van mijn eigen huis al een vervelend klusje genoeg en dat hoef ik maar om de week te doen, want de andere week wordt dat lekker voor me gedaan.

Het boekje is een eerbetoon aan zijn tante, die hij tijdens haar leven eigenlijk nooit echt heeft kunnen geven. Door zijn herinneringen aan haar op papier te zetten, realiseert hij zich dat schoonmaken Tante Jo's houvast in het leven was en haar het gevoel gaf dat zij nodig was.

In het papieren boekje zijn foto's opgenomen, zodat je kunt zien hoe Tante Jo eruitzag. Hierdoor wordt het boekje nog persoonlijker. Dat ontbreekt natuurlijk in een luisterboek. Toch heb ik het niet echt gemist, omdat ik al luisterend mijn eigen beeld van haar creëerde.

Door de korte afgeronde hoofdstukken is het ideaal als luisterboek voor die tussendoor momenten. Ik heb het boekje achter elkaar uitgeluisterd terwijl Tante Jo mij inspireerde voor mijn eigen kortdurende schoonmaakwoede. Toen het boekje uit was, zag mijn badkamer er ook weer spik en span uit.