Ieder jaar wordt er in Nederland, ‘Nederland leest’ georganiseerd. Dit is een initiatief die zich voornamelijk in de bibliotheek afspeelt. Het thema die dit jaar gekozen werd was duurzaamheid. Het werd gebracht met het boekje winterbloei. Hierin konden we kennismaken met de werken van Jan Wolkers, we kregen nooit eerder gepubliceerd werk van hem te lezen. Sinds 2006 wordt dit initiatief georganiseerd, maar nog nooit eerder kregen Vlamingen de kans om hieraan deel te nemen, dit jaar kwam er dus verandering in en schreven we geschiedenis op Hebban door de allereerste Vlaamse leesclub te organiseren.

Hieronder een samenvatting van de leesclub, we discussieerden gans november over het boek, dit werd verdeeld in opwarmvragen en drie discussies.

 In de opwarmvragen bespraken we als eerst een citaat uit Robinson Crusoe “De aarde was frisser en aantrekkelijker dan vroeger”, we vroegen de deelnemers in hoeverre dit motto toepasselijk was op het thema duurzaamheid. Bijna alle deelnemers vonden het een toepasselijk citaat, één iemand vond dat het citaat een tegenspraak is met wat we tegenwoordig horen klimaatopwarming, vervuiling, … deze persoon vond dat het wel mooi aansluit bij het thema natuur.

Daarna vroegen we de deelnemers wat ze vonden van het voorwoord die Ronald Giphart schreef. Hierin haalt hij aan dat ze met het boek de discussie rond het maatschappelijk onderwerp op gang willen brengen. Hier waren alle deelnemers het over eens dat het boek zeker voor discussie kan zorgen over de klimaatopwarming, ze vonden het leuk dat dit actueel thema gekozen werd, ook waren ze nieuwsgierig hoe Nederland discussieert over dit onderwerp buiten ‘Nederland Leest’.  

 We bespraken ook de inleiding daarin vertelt Onno Blom dat de winter het jaargetijde was waarvan Wolkers het meest hield, wij wilden weten in hoeverre dit bleek uit het boek.
De meeste deelnemers vonden dit terug aan de hand van quotes en passages die we te lezen kregen, maar ook aan het schilderij die we te zien kregen. Sommige deelnemers gingen na het lezen van het boek de winter eens anders gaan bekijken.

 Daarna gingen we over naar de het eerste deel in de discussie. Hier vroegen we als eerst hoe de deelnemers de houding van de jonge ik-figuur in twee autobiografische verhalen ten opzichte van de natuur typeerden en hoe dit evolueert naarmate Wolkers ouder werd.
De Deelnemers vonden dat Wolkers met een kinderlijke onschuld en nieuwsgierigheid naar de natuur keek, met een zekere verwondering die typisch is voor kinderen. Iedereen was het over eens dat Wolkers evolueert naar een echt natuurmens.

 We lieten ook de relatie tussen Wolkers en zijn vader aanbod komen en de relatie dat hij heeft met zijn eigen zoon.  Hier waren de meningen wat verdeeld sommigen hadden een dubbel gevoel bij hun relatie aan de ene kant leek het dat hij op keek naar zijn vader maar ook bang was, anderen vonden het een typische vader-zoon relatie van die tijd en nog anderen vonden dat er geen gemoedelijke sfeer was tussen vader en zoon. Over de brieven die hij schreef naar zijn eigen zoon Jeroen was iedereen het over eens dat het geen typische brieven waren die een vader schrijft naar zijn zoon.

 In ‘Grazige Weiden’ vertelt Wolkers ons hoe hij als jongen in de ban was over de natuur van Thijse. We vroegen de deelnemers of ze in Wolkers een opvolger zagen van Thijse.
Dit vond iedereen een moeilijke vraag om te beantwoorden, omdat niemand echt gekend was met het werk van Thijse, maar als we vooruit gaan op hetgeen we te lezen kregen, zeiden de deelnemers ja, Wolkers zou een opvolger kunnen zijn.

 Dan kwamen we bij de passage van de tijd die Wolkers doorbracht op de Rottumerplaat. We vroegen de deelnemers hoe zij de beschrijving van het verblijf ervaarden ook vroegen we wat ze vonden van de terugkeer na twintig jaar.  De deelnemers vonden dat het verblijf van Wolkers op de Rottumerplaat een hoog ‘Crusoe-gehalte’ had. Ze hadden bewondering voor hem dat hij een week in eenzaamheid op een eiland kon doorbrengen.
Iedereen was het erover eens dat wanneer Wolkers na twintig jaar terugkeert hij teleurgesteld was, omdat het niet meer was zoals hij het zich kon herinneren.

 In het tweede deel bespraken we de Brief van Amstelglorie.We vroegen de deelnemers onder andere hun interpretatie van ‘Daphne een sprookje’.Enkele deelnemers hebben de moeite gedaan om deze mythologische Daphne te gaan opzoeken en dit resulteerde tot een mooie uiteenzetting. De conclusie was dat wij er een variant op te lezen kregen en dat het niet echt met de natuur te maken had. De centrale thema’s in het werk van Wolkers zijn dood, leven en liefde. We vroegen hoe we dit in zijn schrijven over de natuur terug vonden.
Het antwoord hierop was dat de woorden allemaal op een of ander manier met de natuur verbonden zijn en dat we dit zeker konden terug vinden in zijn schrijven.

 In het derde deel van de discussie bespraken we de Columms van Aaf Brandt.We bespraken onder andere de milieuproblematiek en hoe Wolkers hier over zou denken. Iedereen was het er mee eens dat we allemaal ons steentje kunnen bijdragen tot een beter milieu, maar dat we het op ons eentje niet kunnen redden, dat de overheid hierin ook zijn verantwoordelijkheid moet nemen. Hoe Wolkers hier over zou denken is moeilijk te zeggen, maar de meesten denken wel dat hij zichzelf zou inzetten en zou vinden dat iedere bijdrage beter is dan geen bijdrage.

Als laatste bespraken we ook nog het Afweermechanisme hierin beschrijft Cortsius hoe verschillend Bomans en Wolkers hun week op de Rottumerplaat beleefden.Hier vonden de deelnemers dat Bomans ongelijk heeft, ze geloven dat Wolkers zich oprecht goed voelde op Rottumerplaat omdat hij daar een kon zijn met de natuur.

 Dit was een productieve, leerrijke leesclub. Ik wil nog eens alle deelnemers bedanken voor hun uitgebreide antwoorden. Dit was een unieke ervaring voor ons als Vlaming om te mogen deelnemen aan dit initiatief.