Er is de laatste tijd een hoop te doen rondom Arteficial Inntelligence, oftewel AI. Deze tool wordt steeds vaker ingezet, tot ongenoegen van velen. Ook in de boekenwereld zie je het gebruik van kunstmatige intelligentie steeds vaker voorkomen. Van het gebruiken van boeken om AI modellen te trainen zonder toestemming van auteurs tot het door AI laten schrijven van boeken en van omslagen die met AI worden ontworpen tot het door AI laten vertalen van boeken. Dat laatste is nieuw. Dit doet logischerwijs een hoop stof opwaaien, maar hoe erg is het nou eigenlijk allemaal? Dit onderwerp is controversieel. Deel vooral jouw mening in de reacties, maar houdt het respectvol.

Dit artikel is geschreven door Laurie

Wat is AI?

Om dieper in te kunnen gaan op het onderwerp en om de controverse beter te kunnen begrijpen is het belangrijk om te weten wat AI inhoudt. AI staat voor Arteficial Intelligence, in het Nederlands kunstmatige intelligentie. We gebruiken het allemaal, bewust of onbewust. Het ontgrendelen van je telefoon met gezichtsherkenning of vingerafdruk, de shuffle van je afspeellijst op Spotify, de aanbevelingen op Netflix of Storytel, de aanbiedingen in de supermarkt die speciaal voor jou zijn geselecteerd, het algoritme op Facebook of Instagram, je Google Assistent of de slimme apparaten in je huis, ze werken allemaal met AI. De ontwikkeling van AI heeft de afgelopen jaren een gigantische vlucht genomen waardoor er steeds meer mogelijk is. Het wordt nu soms te pas en te onpas ingezet. Ook bedrijven maken steeds meer gebruik van deze tool. Het belooft ons sneller en meer accurate antwoorden te geven op onze vragen, zelfs tot medische diagnoses aan toe. Helaas krijgt de creatieve wereld, zoals de boekenwereld, hier ook steeds meer mee te maken en dat is zorgwekkend.

Moeilijk van echt te onderscheiden

AI-gegenereerd materiaal is vaak moeilijk van echt te onderscheiden waardoor de consument dit vaak niet eens doorheeft. Luisterboeken kunnen zo door AI ingesproken zijn, je zou het amper door hebben. Op Amazon worden tegenwoordig boeken gepubliceerd die geschreven zijn door AI, deze zijn gewoon te koop. Recent stond er een artikel in een krant over een Nederlandse uitgeverij die wil experimenteren met het op de markt brengen van Door AI vertaalde boeken. Nederlandse boeken worden dan naar het Engels vertaald. Hierdoor blijft er minder werk over voor de vertalers, voorlezers en auteurs van boeken. Want, hoe steek je boven het grote AI-maaiveld uit als het zo simpel is om deze tool al het werk te laten doen? Het bespaart kosten, maar hierdoor lever je ook in op kwaliteit. De veellezer en -luisteraar zal AI wel van echt kunnen onderscheiden, want de intonatie is toch niet helemaal zoals een stemacteur die heeft en de vertaling door AI is vaak krom. Deze enge ontwikkeling leidt er wel toe dat boeken niet meer (correct) worden vertaald en dat er veel minder kwalitatief goede boeken op de markt zullen verschijnen. Want, vertalen en uitgeven kost geld.

Tot waar kun je gaan met AI

AI is niet alleen maar kommer en kwijl. Voor sommige toepassingen is het echt handig, ik gebruik het bijvoorbeeld als hulpmiddel om houdbaarheidsdata van producten te achterhalen. Ook fotobeschrijvingen die door AI zijn gegenereerd zijn vrij nauwkeurig. Maar ik maak me wel zorgen over de impact op de boekenwereld. Als er steeds meer boeken op de markt komen die door AI zijn geschreven en vertaald, hoe zit het dan met recensies? De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie gaat zo snel dat deze tools ook in staat zijn om recensies te schrijven. Hoe weet je dan of deze recensie eerlijk is of niet? Vaak kun je wel iets onderscheiden, de grammatica en zinsbouw van AI is niet even correct. Schrijven is mensenwerk, dus ook hier kunnen foutjes in sluipen. Ik denk dat de ervaren lezer en/of recensent makkelijker door zal hebben of iets eigenhandig of door AI geschreven is dan de nietsvermoedende consument die vrij weinig boeken leest en even snel wat recensies opzoekt. Zelf schrijf ik al mijn recensies eigenhandig, ik heb het welbekende Chat GPT nog nooit gedownload of geopend. Het is wel goed om jezelf bewust te maken van de gevolgen van AI en ook van welke soorten boeken je leest. Laten we alsjeblieft allemaal boeken lezen en luisteren die geschreven en voorgelezen zijn door echte auteurs en stemacteurs, zo laten we zien dat we niet blij zijn met en ons zorgen maken om de rappe ontwikkeling van AI. Het zou toch zonde zijn als dit de boekenwereld gaat domineren.

Hoe kijk jij aan tegen AI en de ontwikkeling? Welke impact denk jij dat dit heeft op onze zo geliefde boekenwereld?