Tijdens het lezen van een boek kan je heerlijk verdwalen. Met je neus in het boek, sluit je je af van wat er in de wereld om je heen gebeurt, om kennis te maken met een nieuwe wereld. Maar wat als je de personages uit je favoriete boeken van het papier af kon lezen? Wat als ze deel uit gingen maken van je eigen leven? Dat is de fantasie van iedere boekenliefhebber, of toch niet? In deze Film Friday vergelijken we het boek en de film Inkheart. De film lijkt uitermate geschikt te zijn voor boekenliefhebbers, maar hoe is het met het boek gesteld?

Tekst geschreven door Annemieke de Jong

"To think of all the times I've wished I could slip right into one of my favourite books. But that's the advantage of reading - you can shut the book whenever you want."

Van de hand van de Duitse schrijfster en illustrator Cornelia Funke verscheen in 2003 het boek Inkheart, dat in 2006 bekroond werd met een Zilveren Griffel. Het is het eerste deel van wat uiteindelijk een trilogie zou worden. Oorspronkelijk was het boek bedoeld als een op zichzelf staand verhaal, maar na het afronden van het boek, bleef de vraag hoe het de personages (en met name één specifiek personage) verder zou vergaan bij Funke door het hoofd spoken. Dit resulteerde in de vervolgen Inkspell en Inkdeath.

Het boek verrast je ieder hoofdstuk met een quote uit een klassieker (zoals The Jungle Book, The Witches en The Sword in the Stone). Bovendien bevat het prachtige pentekeningen.

Inkheart vertelt het verhaal van Meggie. Zij is een meisje met een sterke voorliefde voor boeken, die haar is meegegeven door haar vader Mo. Hij is een boekbinder en boekrestaurateur, die al jaren op zoek is naar één bepaald boek. Wanneer hij dit boek vindt, wordt het leven van Meggie en haar vader drastisch op zijn kop gezet. Na jaren van ontwetendheid zal Meggie het geheim van haar vader, en daarmee het mysterie rondom de verdwijning van haar moeder (Resa), eindelijk horen. Meggies vader blijkt een ongekend voorleestalent te hebben, waarmee hij de personages uit een boek kan lezen. Dit levert hem de bijnaam Silvertongue op. Lezen is alleen niet zonder gevolgen. Wanneer hij een personage uit het boek leest, gaat er ook iemand het boek in. Tijdens het voorlezen uit Inkheart zijn er personages uit het boek gekomen, zoals de schurken Capricorn en Basta en de door heimwee overmande Dustfinger. Resa is in het boek verdwenen. Mo heeft zichzelf beloofd nooit meer hardop te lezen. Hij heeft zijn leven in het teken gezet van het terugvinden van het boek en het 'vrij' lezen van Resa. De grote vraag is of hij zijn belofte kan houden en erin slaagt Resa terug te krijgen...

In 2008 verscheen de verfilming van Inkheart, waarbij regiseur Iain Softley nauw samenwerkte met niemand minder dan Cornelia Funke zelf als producer. Met in de hoofdrol Brendan Fraser als Mo, de persoon die Funkes inspiratie vormde voor dit personage in het oorspronkelijke boek. De cast werd aangevuld met bekende acteurs zoals Paul Bettany (als Dustfinger), Helen Mirren (als Elinor), Andy Serkis (als Capricorn) en Jim Broadbent (als schrijver Fenoglio).  

Zowel het film als het boek bieden een verhaal vol avontuur, spanning en magie, maar er zijn daarnaast ook opmerkelijke verschillen. In de film is een belangrijke rol weggelegd voor The Wizard of Oz, als boek waarmee Meggie haar krachten ontdekt en met de storm als hulp bij de ontsnapping van Mo en Meggie. In het boek is die rol voorbehouden aan een andere klassieker, namelijk Peter Pan en wordt in plaats van Toto, Tinkerbell uit het boek gelezen. 

Aan de personages en met name aan de afloop van het verhaal is in de film flink gesleuteld. Waar Mo oorspronkelijk terugkeert naar Capricorns dorp om Meggie te redden, doet hij dit nu voor Resa. Elinors boekencollectie (die Belle en het Beest-achtige proporties aanneemt) wordt in brand gestoken uit pure baldadigheid in plaats van dat het de straf vormt voor haar ontsnapping. En waar in het boek een aanzienlijke rol weggelegd is voor het personage Mortola (Capricorns moeder), zal het karakter in de film waarschijnlijk alleen opgemerkt zijn door die kijkers die ook het boek gelezen hebben.

Er is een behoorlijke verandering te zien in de climax van het verhaal, waarbij uiteindelijk niet schrijver Fenoglio maar Meggie de touwtjes in handen krijgt. Dit is een aanpassing die op zijn minst opmerkelijk te noemen is, gezien het oorspronkelijke plan om niet alleen het eerste maar ook de overige delen van de trilogie te verfilmen. Aangezien het verloop van het verhaal voor een bepaald personage, die ook in de vervolgboeken terugkeert, totaal veranderd is, heerst de vraag hoe ze dit vorm hadden willen gaan geven. Maar goed, van het maken van een tweede en zelfs derde verfilming is uiteindelijk nooit iets terecht gekomen. 

Het oordeel:

Er zijn wezenlijke verschillen tussen het boek en de film, die het moeilijk maken een keuze te maken. De film is een favoriet en heeft al jaren een plekje in mijn hart. Al weet ik niet of, als ik eerst het boek gelezen had, de film hetzelfde succes zou hebben gehad. De film heeft altijd een verlangen naar meer opgeroepen. Ik wilde meer zien van bepaalde personages en de magie van de wereld van Inkheart. Het boek biedt dit zonder meer, dankzij de prachtige, gedetailleerde beschrijvingen. Tegelijkertijd past de finale van de film (met het oproepen van de Schaduw) misschien wel beter bij het verhaal dan de oorspronkelijke finale, door de uitvergroting van de rol van Meggie. Ondanks dat is er een lichte voorkeur voor het boek, met name vanwege de magische wereld waarmee Funke je kennis laat maken. Bovendien is er in het afgeronde verhaal de ruimte voor het doorontwikkelen van de personages die ik vanaf de eerste bladzijde in mijn hart heb gesloten. 

"Why are adventures so much more fun when you read about them?" she murmured, stretching out on the floor.

Heb jij de film bekeken en het boek (of de hele trilogie) gelezen? Wat was voor jou het mooiste avontuur?