The Outsider, het nieuwe boek van Stephen King, is deze week verschenen en ter ere daarvan is het 25 t/m 27 mei Stephen King weekend op Hebban. Drie dagen lang besteden we aandacht aan het werk van de ‘master of horror’ en vandaag is de kick-off. We beginnen met een Film Friday over The Mist. Waar komt die onnatuurlijke mist vandaan? Wat is het precies? En vooral, wat zit erin verborgen?

Door Lieke

‘The Mist’ is het eerste verhaal uit de verzameling Skeleton Crew (NL: Duistere Krachten) en is met 146 pagina’s meteen ook het langste verhaal in de bundel. Qua lengte is het eigenlijk meer een novelle dan een kortverhaal. Skeleton Crew is gepubliceerd in 1985, maar het verhaal ‘The Mist’ is in 1980 al in een horror anthologie verschenen. De novelle is twee keer verfilmd. In 2017 is er een 10-delige miniserie van gemaakt. Het was trouwens de bedoeling dat er meer dan één seizoen zou komen, maar de serie was geen succes. Ook is de videogame Half-Life gedeeltelijk geïnspireerd op het verhaal. In 2007 draaide The Mist onder regie van Frank Darabont - die ook de regisseur is van de verfilmingen van The Green Mile en The Shawshank Redemption - in de bioscoop en deze film gaan we vergelijken met de novelle. Hierin vertolkt Thomas Jane de rol van David Drayton (hij was ook al Henry in Dreamcatcher), speelt Andre Braugher de rol van Brent Norton en is Marcia Gay Harden de religieuze Mrs. Carmody.

Na een hevige storm gaat illustrator David Drayton samen met zijn jonge zoon Billy en sikkeneurige buurman Brent Norton inkopen doen in de lokale supermarkt terwijl een vreemde mist over het meer dichterbij kruipt. In de auto komen ze erachter dat verschillende radiozenders uit de lucht zijn. David begint zich steeds ongemakkelijker te voelen en probeert zijn vrouw, die thuis is gebleven, te bereiken. Dat lukt niet. De mist rolt gestaag over het land en als het drietal eenmaal in de supermarkt is dan worden ze ingesloten door de dikke nevel. Een bebloede man strompelt de winkel binnen en zaait paniek met een warrig verhaal over ‘iets’ in de mist dat mensen grijpt.

Het boek

De novelle neemt de tijd. De storm, de introductie van de karakters en hun relaties met elkaar en het langzaam groeiende gevoel dat er iets mis is, neemt flink wat pagina’s in beslag. De actie – aanvallen op de supermarkt, ín de supermarkt en een expeditie naar de naastgelegen apotheek – zijn van korte duur. King houdt zich vooral bezig met hoe de mensen reageren op de mist: hoe ze uit elkaar gedreven worden door de mist of juist dichter bij elkaar komen. De oorzaak van de mist blijft in de novelle enigszins vaag. Vlakbij is er een militair overheidsproject gaande, genaamd Arrowhead Project. De bewoners vermoeden dat zij de mist ontketend hebben, maar het hoe en waarom wordt niet beantwoord. Ook het bekende thema ‘man is the real monster’ komt duidelijk tot uiting in het boek door middel van de doorgedraaide Mrs. Carmody, die al snel begint te raaskallen over Bijbelse rampspoed en bloedoffers.

“Want another reason to get the hell out of here? I’ll give you the best one: her. Mrs. Carmody. She’s our very own Jim Jones.” – David (film)

De film

De film heeft een vliegende start. Binnen vijf minuten na aanvang zijn David, Billy en Brent bij de supermarkt. De moeilijke relatie tussen de buurmannen wordt overgebracht door een combinatie van dialoog, lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen. Dit is een stuk sneller en effectiever dan de uitgebreide achtergrondinformatie die King in de novelle verstrekt. De casting van Andre Braugher is trouwens geïnspireerd. Het feit dat de acteur zwart is, geeft een hele andere lading aan uitspraken over bewoners die niet van buitenstaanders houden en de aanduiding van een groep mensen met “my people.” De actie treedt meer op de voorgrond, wat gebruikelijk is voor een verfilming. Verder verschilt deze overigens niet heel erg van het boek, al zijn de motieven af en toe anders. De vraag wie er verantwoordelijk is voor de mist wordt ondubbelzinnig beantwoord. Er is een romantisch subplot toegevoegd met twee nieuwe karakters. Het is niet super relevant, maar ik vind het een betere ontwikkeling dan de manier waarop het liefdesleven van David in de novelle aan bod komt. Marcia Gay Harden geeft uitstekend gestalte aan de hel en verdoemenis prekende Mrs. Carmody. En dan het einde… Het boek hint een beetje naar dit einde, maar de film gaat er gewoon voor. Wow!

“Maybe your window turned out to be a door.” – Mrs. Carmody (film)

Verwijzingen, verwijzingen, verwijzingen

King stopt vrijwel altijd verwijzingen naar ander werk van zijn hand in zijn boeken, maar met ‘The Mist’ heeft hij zich ingehouden. David noemt zijn zoon Big Bill en dit is ook een van de bijnamen van Bill Denbrough uit It. De film bevat veel meer verwijzingen. Voor de storm toeslaat, werkt David aan een illustratie van een Clint Eastwood-achtig type met een toren op de achtergrond. Voor fans is meteen duidelijk dat dit de gunslinger Roland moet voorstellen. Mrs. Carmody zegt tegen een beest uit de mist “My life for you” alsof ze tegen God spreekt. Dit is wat een geobsedeerd karakter in The Stand tegen Randall Flagg, de slechterik in dat boek en de primaire tegenstander van Roland in ‘The Dark Tower’ serie, zegt. Verder zijn er nog een paar algemene verwijzingen naar Stephen King en zijn boeken. De apotheek heet King’s Pharmacy en daar staat een boekenrek vol met zijn werk. Ook leest iemand een krant getiteld The Castle Rock Times. Verschillende van Kings boeken spelen zich af in en rondom de plaats Castle Rock.

Het oordeel

De opbouw van de novelle is weliswaar traag, maar daar houd ik wel van bij horror. Traag is niet hetzelfde als saai. Je kunt ook meteen beginnen met de actie en het uitmoorden van personages, maar dan heb ik nog geen binding met ze. Dat is pas saai. Ook het feit dat de oorsprong van de mist ietwat in het midden wordt gelaten, bevalt goed. Je moet niet álles willen toelichten. De film maakt daarentegen knap gebruik van het talent van de acteurs. Soms worden gedachten simpelweg hardop uitgesproken, maar veel vaker wordt zonder dialoog door de acteurs gecommuniceerd wat ze voelen en hoe ze zich tot elkaar verhouden.

Uiteindelijk geeft het einde de doorslag. Het boek heeft een open einde. Je mag als lezer zelf bedenken hoe het de personages zal vergaan. Dat is in dit geval een tikkeltje onbevredigend, zeker vergeleken met het slot van de verfilming. De eerste keer dat ik de film zag, was de ontknoping onverwacht en schokkend. Nu ik The Mist opnieuw heb gekeken, is het einde natuurlijk niet meer onverwacht, maar nog steeds schokkend. Stephen King vindt het nieuwe einde zelf ook een geweldige vondst:

“The ending is such a jolt—wham! It's frightening.”

Heb jij het boek gelezen, de verfilming gezien of allebei? Wat vind jij van het einde?