Vooral tijdens de Boekenweek – hij gaat vandaag van start, yay! – zou ik niet durven beweren dat het houden van boeken iets is om je voor te schamen. Maar er zijn wel minder fraaie aspecten die erbij horen. Wat te denken van blufbehang en schuldstapels?

Door Lieke

Wat is blufbehang?

In zijn column in de Volkskrant beschrijft auteur Peter Buwalda zijn eigen blufbehang: de aanschaf van tien romans van Charles Dickens van een uitgeverij die “rechtenvrije klassiekers zo poenig mogelijk heruitgeeft” die al snel “heel lelijk” staan te zijn in de boekenkast. Hij begint er snel eentje te lezen zodat hij als bezoek vraagt of hij ze heeft gelezen “niet allemaal” kan antwoorden. Dat is een héél specifiek voorbeeld.

Zelf denk ik bij de term blufbehang aan mensen die boeken in hun boekenkast hebben staan – prominent in het zicht – zonder ze gelezen te hebben of van plan zijn ze ooit te gaan lezen. Deze boeken functioneren als decoratie, in plaats van als gebruiksvoorwerp, om de indruk te wekken dat de eigenaar een lezer is, met alle bijbehorende positieve associaties. Vaak zijn deze boeken dik, klassiek en/of oud, en in leer gebonden.

Natuurlijk zijn er ‘echte’ lezers (ugh) die graag mooie uitvoeringen van klassiekers op de kop tikken. Als de boeken tot dezelfde editie uitgaven behoren, staat het namelijk prachtig als ze op een rijtje naast elkaar staan. Allemaal van dezelfde hoogte en met ruggen die perfect op elkaar aansluiten. Maar bij te grote hoeveelheden bij elkaar passende in leer gebonden klassiekers zou er een alarmbelletje moeten gaan rinkelen. Over het algemeen kopen lezers boeken namelijk niet in bulk, maar zodra ze gepubliceerd worden of zodra het budget het toelaat. Zo’n mooie serie bij elkaar verzamelen is voor de meeste lezers best lastig.

Wat is er mis met blufbehang?

Boeken kopen met de bedoeling om ze alleen maar tentoon te stellen is natuurlijk sowieso al een horrorscenario voor lezers. Boeken horen gelezen te worden! Om ze echter als rekwisieten te gebruiken om je voor te doen als iets wat je niet bent… Waar is dat voor nodig? Sommige mensen houden niet van lezen.

Doe gewoon je eigen ding, daar is niets mis mee.

Het houden van boeken

Waar blufbehang staat voor het letterlijke houden van boeken - boeken bezitten - gaat het bij schuldstapels over het houden van boeken in beide betekenissen: boeken bezitten en beminnen. Schuldstapels zijn opgebouwd uit de boeken die je hebt aangeschaft en nog niet hebt gelezen, maar die je wel van plan bent te gaan lezen. Een essentieel verschil met blufbehang dus. Er hangt echter ook, de naam zegt het al, een gevoel van schaamte omheen. Door je enorme leeslust zit je nu met een leeslast en er zijn nogal wat mensen die hier geen snars van begrijpen.

Waarom heb je weer boeken gekocht? Je boeken zijn toch nog niet ‘op’? Je hebt nog hartstikke veel ongelezen boeken liggen, toch? Waarom lees je die niet eerst (uit) voordat je nieuwe boeken aanschaft? Waar zit de logica?

De logica, beste bemoeial, zit ‘m in de enorme keuzevrijheid die je hebt als je boeken op voorraad hebt. Je bent van niemand afhankelijk, want je hebt genoeg leesvoer in huis om weken/maanden/jaren/decennia (omcirkel wat van toepassing is) vooruit te kunnen. Het maakt niet uit wat er gebeurt: jij hebt wat te lezen.

Laten we met z’n allen lekker veel boeken kopen deze Boekenweek: om meteen te lezen of om voorzichtig op onze al torenhoge schuldstapels te schuiven, maar zeker niet om als blufbehang in de kast te laten verpieteren!