Keeping Secrets from the Reader
Een thriller staat of valt vaak bij de ontknoping. Is het verrassend? Klopt het met de tot dan toe beschikbare informatie? Is het geloofwaardig? Drie keer een volmondig ja is natuurlijk geweldig, maar een negatief antwoord op de eerste twee vragen kan nog steeds een hele tevreden lezer opleveren. Het kan leuk zijn om de afloop te raden en de vooraf bekende informatie kan dikwijls op een andere manier geïnterpreteerd worden. Het is pas echt een probleem als de laatste vraag wordt beantwoord met een nee. Helaas is dit waar de thriller Cross Her Heart van Sarah Pinborough mee worstelt: authenticiteit.
Door Lieke (met dank aan Onno)
Cross Her Heart is de tweede thriller van de hand van Sarah Pinborough. Haar debuutthriller Behind Her Eyes kon niet iedereen bekoren, mede omdat niet alle lezers geneigd waren om mee te gaan in de bovennatuurlijk conclusie. Reader Onno zegt hierover: “Voor mij is de grens alles wat paranormaal is. Dus met de plot van haar vorige boek kan ik niet leven. Dat vind ik klinkklare onzin.” Dit geeft aan hoe persoonlijk suspension of disbelief – de bereidheid om iets te geloven in fictie – is. De lat ligt bij elke lezer ergens anders en dat maakt het schrijven van een bevredigende afloop zo moeilijk. Laten we eens kijken hoe het Cross Her Heart op dit vlak vergaat volgens Readers Onno en Lieke.
Marilyn gedraagt zich de laatste tijd vreemd.
Lisa wil niet dat er foto’s van haar genomen worden.
Ava heeft contact met een onbekende via internet.
De beste vriendin. De moeder. De dochter. Alle drie hebben ze een geheim, maar wiens geheim is dodelijk?
Keeping the reader in the dark
Wordt er precies genoeg informatie achtergehouden, teveel of juist te weinig? Kun je als lezer zelf, met de informatie die er gegeven wordt in het boek, uitpuzzelen wat er aan de hand is?
Onno: Het verhaal zit knap in elkaar. Als lezer heb je meteen in de gaten dat er van alles aan de hand is geweest in het verleden en je bent benieuwd hoe het in elkaar zit. Het begin van het verhaal is nogal verwarrend. Lisa heeft twee geheimen. Ten eerste: wie is de vader van Ava? Ten tweede: het geheim rond het overleden kind Daniel en zijn knuffelkonijn. Op het moment dat de auteur begint te vertellen hoe het precies zit, had ik zelf al uitgevogeld hoe het zat.
Lieke: Net als Onno vind ik dat de informatie goed gedoseerd is. Het is vooral Lisa die – bewust of onbewust – dingen achterhoudt voor de lezer, maar dit is nergens storend. Na verloop van tijd wordt er iets bekend over het verleden van Lisa waardoor ze plotseling een stuk interessanter is (ze is namelijk nogal truttig) maar Pinborough slaagt er niet in dat door te trekken naar het einde. Zonde. Vooral omdat de twist omtrent de dood van Daniel er wel heel dik bovenop ligt. Ik was niet verrast en dat zal voor menig lezer gelden.
Wat vind je van de manier waarop informatie wordt achtergehouden?
Onno: De schrijfster weet een heel waas op te trekken door:
a. de volgorde van de gebeurtenissen in de hoofdstukken niet in chronologische volgorde te vertellen; soms lijkt het zelfs willekeurig. Het einde van het boek blijkt het begin van de gebeurtenissen te zijn.
b. allerlei bijzaken in het verhaal te verweven, zoals Julia die steelt uit de portemonnee van haar baas Penny en Simon Manning, de baas van een hotelketen die het met Lisa wil aanleggen, maar later Marilyn onder zijn hoede neemt. Achteraf vind ik dit goed in het verhaal passen.
Lieke: Er zitten een aantal valse sporen in het verhaal die doodlopen, precies zoals het hoort in een thriller. Ook wordt er gespeeld met het langzaam blootleggen van informatie door middel van hoofdstukken waarin stapje voor stapje meer onthuld wordt over wat er in het verleden is gebeurd. Dat is redelijk effectief, al kan het niet voorkomen dat het einde uiterst voorspelbaar is.
Suspension of disbelief
Komen er onthullingen voor in het boek die je niet geloofwaardig vindt?
Onno: De plot is op het randje van geloofwaardig. Op zich vind ik het mooi gevonden in het verhaal, maar heel waarschijnlijk is het niet. Voor een verhaal vind ik het echter heel acceptabel. Mensen hebben vaak niet door dat er in het echte leven dingen gebeuren waarvan ze in een boek vinden dat dit niet kan. Al met al heb ik het boek met veel plezier gelezen. Het was beter dan ik had verwacht na Behind Her Eyes. Zonder Hebban zou ik dit boek niet gelezen hebben, want ik verwachtte weer een paranormaal einde. Zo zie je waar Hebban goed voor is!
Lieke: Met science-fiction of fantasy elementen heb ik geen enkel probleem. Ik ben prima bereid om in het onmogelijke te geloven als het op fictie aankomt, maar ik knijp zelden een oogje toe als er getornd wordt aan de interne logica. Het verhaal moet kloppen binnen de realiteit die de auteur heeft geschapen. Dat is waar Cross Her Heart uiteenvalt, wat mij betreft. De uitleg die volgt op de ontknoping, waarin de identiteit van de dader onthuld wordt, levert meer vragen op dan antwoorden en eist van me dat ik te veel onwaarschijnlijkheden accepteer. Ik voelde me eigenlijk gewoon bedonderd, want de verklaring sloeg nergens op. Meerdere personages hebben dingen niet opgemerkt waarvan ik simpelweg niet geloof dat ze die zouden kunnen missen. Het tart de logica en ik kan mijn gezond verstand niet overboord zetten om van een thriller te kunnen genieten. Niet in zulke mate, tenminste.
Hoewel Readers Onno en Lieke allebei vinden dat er nogal veel gevraagd wordt van de lezer als het aankomt op geloofwaardigheid, resulteert dit in twee hele andere waarderingen voor het boek. Onno geeft Cross Her Heart gul vier sterren in zijn recensie en van Lieke krijgt het boek een schamele twee sterren in haar recensie. Zo wordt eens te meer duidelijk dat de bereidheid om scepticisme tijdelijk opzij te zetten per lezer behoorlijk kan verschillen!
Waar ligt de lat qua suspension of disbelief bij jou?