Veel lezers lijden in meer of mindere mate aan tsundoku. Ook de Readers hebben hier weleens last van. Zo kan het gebeuren dat een aantal van de boeken van de Big Book Bonanza 2017 wegens tijdgebrek nog steeds ongelezen op de plank staan. Tijd om daar – in de aanloop naar de BBB 2018 – verandering in te brengen!

Door Demi, Yvonne en Lieke

Bij de Big Book Bonanza van 2017 slaagde Reader Lieke erin om een Neil Gaiman boxset te bemachtigen met daarin de boeken Stardust, Neverwhere, American Gods en Anansi Boys. Over Stardust verscheen al een Film Friday. Readers Demi en Yvonne waren niet aanwezig bij de vorige BBB, maar hebben Neverwhere wel in de kast staan. Een leesclubje is snel gevormd!

Neverwhere begon in 1996 als een BBC serie geschreven door Neil Gaiman in samenwerking met Lenny Henry. Datzelfde jaar breidde Gaiman het plot uit, veranderde hij bepaalde elementen en publiceerde hij de gelijknamige roman. De vertelling vindt plaats in het London Below-universum waar ook het verhaal ‘How the Marquis Got His Coat Back’ uit de bundel Rogues en het vervolg op Neverwhere waar hij momenteel aan werkt, The Seven Sisters, zich afspelen.

Wanneer hij een jonge vrouw helpt, belandt Richard Mayhew per ongeluk in een vreemde wereld die zich onder Londen bevindt. Als hij terugkeert naar ‘zijn’ London, blijkt dat zijn hele bestaan uitgewist is. Opnieuw moet hij zich in het London Below wagen om daar de hulp in te roepen van de vrouw die hij gered heeft. Maar zij heeft zo haar eigen problemen. Haar familie is vermoord, er zitten twee hele gevaarlijke wezens achter haar aan en ze wordt bijgestaan door een onbetrouwbare man die zichzelf Marquis noemt, maar geen markies is. Het leven van Richard was al geen feestje, maar nu gaat het helemaal bergafwaarts.

Director’s cut

Lieke: And I'm off. Het begin is... verrassend normaal. De verloofde van Richard, Jessica (die vooral niet aangesproken mag worden met Jess), staat al meteen op -100 bij mij. Ze wil Richard ‘verbeteren’ totdat hij haar waardig is. Ugh. Ik heb trouwens een hybride versie van Neverwhere gepubliceerd door Avon: een combinatie van de Amerikaanse en Britse editie waar Gaiman ook nog flink wat heeft toegevoegd en geschrapt. Voorin staat dat dit de “author's preferred tekst” is, dus het is de boekvariant van een director's cut. Welke editie(s) lezen jullie?

Yvonne: Ik lees de geïllustreerde versie waar de tekst vrolijk wordt bijgestaan door tekeningen van Chris Riddell. Ik denk dat ik wel dezelfde tekst in het boek heb, want in de introductie geeft Gaiman aan dat de originele Britse tekst is gecombineerd met de Amerikaanse. Hebben jullie ook de tweede proloog achter in het boek staan waar we de heren Croup en Vandemar leren kennen voordat Neverwhere daadwerkelijk begint?

Lieke: Ja, de tweede proloog staat bij mij ook achteraan. Tot nu toe moet ik de redacteur gelijk geven, want ik heb ‘m niet gemist tijdens het lezen. De engerds Croup en Vandemar behoeven verder geen aparte introductie.

Yvonne: Hoofdstuk zes, pagina 150 bij mij:

Ik had toch echt even hulp van Google nodig hier, haha.

Lieke: haha, ja, dat zijn niet echt bekende termen tegenwoordig. Doet mij denken aan Shakespeare. Daar heb ik ook vaak zoiets van 'whut?' Geeft wel echt kleur aan de dialoog, vind je niet? Ik kan me zo ergeren aan het gebruik van populair, modern taalgebruik door personages die zogenaamd in de Victoriaanse tijd ofzo leven.

Demi: Pff, ik had ook gelijk een hekel aan die Jessica. Echt zo’n type die haar partner zo wil kneden tot hij precies zo is zoals zij wil: een marionet. Helaas valt Richard daarvoor en we komen er ook snel achter dat hij nogal een vergeetachtige kluns is - maar wel met het hart op de goede plaats. Ik ben blij dat hij het gewonde meisje helpt en eindelijk tegen Jessica ingaat. Interessant, die deuren die zomaar overal geopend kunnen worden. En laten “doors” nu net datgene zijn waar Richard voor is gewaarschuwd door de waarzegster.

Ik lees trouwens dezelfde versie als Lieke. De tweede proloog achter in het boek heb ik gelezen en ik snap na het eerste hoofdstuk gelezen te hebben waarom het is verwijderd. Het is veel beter verwerkt hier in de tekst. Mr. Vandemar en Mr. Croup zijn aparte figuren: ik vraag me af wie en wat ze precies zijn.

Mysteries in London Below

Lieke: Richard is inderdaad nogal een watje. Een heel lief watje, maar af en toe zou ik willen dat hij wat harder is. De rest van de karakters - behalve Vandemar en Croup, die duidelijk super kwaadaardig zijn - blijven een beetje vlak, vind ik. Hopelijk verandert dat nog. Tot nu toe ben ik mega onder de indruk van de wereld die Gaiman zonder al te veel beschrijving en uitleg neerzet. Ik zie London Below zo voor me!

Ik ben ongeveer halverwege nu en ik wil een hele serie boeken lezen die zich afspeelt in deze wereld! Over Hunter en Serpentine en de Marquis. Gaiman deelt maar mondjesmaat informatie over de personages en ik zou iedereen wel willen volgen. Ieder zijn eigen boek! Anyway, Door begint me ook steeds meer te bekoren. Wat voor mysterie zit er achter de dood van haar familie? Hoe bevalt het boek jullie tot nu toe?

Yvonne: Ik vind het een vrij lastig boek om in te komen. Doordat het vaak van hot naar her gaat, ben ik snel afgeleid en kost het soms flink wat moeite om het boek er weer bij te pakken. Dat de personages zo mysterieus blijven, helpt hier ook niet echt aan mee. Halverwege is er echter ineens een ommekeer en weet het mijn aandacht vast te houden. Ik ga snel verder lezen!

Demi: Ik vind de beschrijving van London Below ook heel leuk! Het doet me denken aan een ander boek, maar ik kan er even niet op komen. Ik mis ook wel een beetje de achtergrond van bijvoorbeeld de Seven Sisters waar Serpentine deel van uit maakt, maar misschien is het ook wel beter als dit mysterieus blijft en vragen oproept. Dit boek had een stuk dikker kunnen zijn want er is stof genoeg om het over te hebben. Gaiman blijft echter dicht bij de belangrijkste personages en hun queeste.

We want more!

Demi: En toen kwam de “ordeal”: arme Richard! Het verhaal voelt echt als een heldenqueeste waarin iedereen zijn of haar prijs moet betalen. Ik moet nu nog zo'n 70 pagina's en dan heb ik 'm uit. Poeh, zoals ik al zei, Gaiman had met gemak de dikte van het boek kunnen verdubbelen. Maar aan de andere kant is het ook wel fijn om een beknopt verhaal te hebben waar je je eigen fantasie bij kan gebruiken.

Lieke: Zit ik te zeuren over vlakke personages, gebeurt er wat met een van die personages en dan doet het me toch wat. Toch niet zo ‘vlak’ blijkbaar. Ik hoop stiekem dat het gebeurde niet onomkeerbaar is. Dus, Gaiman heeft de karakters voor me tot leven gebracht zonder dat ik het merkte, haha.

Demi: Ik moet zeggen dat ik Mr. Vandemar en Mr. Croup best grappig vind. Ze zijn eigenlijk twee typetjes: de stillere, dommere, en grotere Mr. Vandemar en de kleinere Mr. Croup als het brein. En wauw, die plottwist toen we erachter kwamen wie hun baas is... Ik ben heel benieuwd hoe dit gaat eindigen!

Lieke: Ja, Gaiman heeft een hoop intrigerende, mysterieuze personages gecreëerd die eigenlijk alleen maar bijrollen vervullen in dit verhaal en waar je als lezer meer van wilt weten. Ik vond het verhaal over de Marquis dat na het einde volgt dan ook een hele welkome verrassing. Het enige minpuntje vind ik eigenlijk Richard die, helaas, de hoofdpersoon is. Hij is me te passief. Maar de rest is gaaf, gaaf, gaaf! Gave wereld, gave andere karakters, gaaf plot, gave twists. Gaiman zegt ook nog even tussen neus en lippen door dat hij van plan is de wereld van London Below opnieuw te bezoeken en ik lees dat hij inderdaad bezig is met een vervolg genaamd The Seven Sisters. Nou, kom maar op met dat boek. I’m in!

Yvonne: Ik kan het vooralsnog alleen maar met jullie eens zijn. De wereldopbouw vond ik echt heel erg goed gedaan: om met zo weinig woorden toch heel London Below neer te zetten. Toch was er buiten London Below weinig wat echt mijn aandacht vast kon houden en hierdoor kostte me het aardig wat moeite om het boek telkens weer opnieuw te openen. De personages bleven te veel op de achtergrond en ondanks dat ik ze goed voor me kon halen door de toffe illustraties van Riddell, bleven ze voor mij te mysterieus. Ik zou graag meer hebben gelezen over de Seven Sisters en Islington, en wat minder over Richard. Maar misschien is het mysterieuze schrijven juist wel het geheim van Gaiman?! Goed om te horen dat er nog een verhaal komt over de Seven Sisters. Wellicht dat ik die rond die tijd nog wel op pak!

Demi: Ik heb 'm ook uit! Richard vond ik in het begin ook maar een lapzwans, maar ik vond hem steeds toffer worden. Ik ben heel blij met de ontwikkeling die hij doormaakt en dat hij groeit als een persoon; zijn keuze op het eind van het boek is een grote stap voor hem, maar het past het beste bij hem. Tof dat er nog een boek in deze wereld komt! En dan ook nog eens over de Seven Sisters.

Sowieso vond ik het hele concept van “people who have fallen down the cracks” heel interessant. Deze mensen worden genegeerd en passen niet in de ‘normale’ wereld of worden daaruit verstoten. Natuurlijk is het niet bepaald een compliment dat het enige thuis dat ze kunnen vinden onder de ‘normale’ wereld is, maar het is tenminste wel hún thuis. Ja, Gaiman is er weer in geslaagd om een toffe wereld neer te zetten met leuke personages. De hele confrontatie met de opdrachtgever van Mr. Croup en Mr. Vandemar was heel spannend trouwens; op een gegeven moment kon ik niet meer stoppen met lezen.

Yvonne: De lange hoofdstukken waarin veel verschillende perspectieven voorkwamen, gingen voor mij wat te snel. Voordat ik tijd had om iets écht voor me te zien, wisselde het alweer naar iets totaal anders. Voor mij was het allemaal net iets teveel en allemaal net iets te snel. Dat komt waarschijnlijk omdat ik niet zoveel fantasy boeken lees, dus ik weet dat het probleem bij mij ligt, haha. Het concept van het verhaal is wel iets wat ik ontzettend leuk vond. De verschillende werelden, waarin de mensen en wezens elkaar niet kennen of kunnen zien.

Bij het laatste hoofdstuk was ik erg verdrietig. Kon eigenlijk niet geloven dat het zo af zou lopen. Gelukkig kwam daar wederom een twist die me het boek toch met een goed gevoel dicht liet slaan.

Uit! En nu het oordeel

Yvonne: Van mij krijgt Neverwhere drie sterren. Het idee is echt heel leuk, maar de personages of de uitwerking hebben mij helaas nergens geraakt. Ik ben geloof ik gewoon niet zo'n fan van Gaiman. Ik vond Norse Mythology ontzettend gaaf, maar heb me bijvoorbeeld door Coraline en American Gods heen moeten worstelen en bij allebei op een gegeven moment de moed maar opgegeven.

Lieke: Ik trek er een ster af vanwege Richard. Hij is geen slap persoon, maar wel heel lang een slap personage. Gelukkig zijn de rest van de karakters en de wereld waarin ze zich bewegen erg interessant. Dan kom ik uit op vier sterren.

Demi: Van mij krijgt het boek ook vier sterren. Ik vond het een tof boek met een interessant concept, maar wat mij betreft had het boek dikker mogen zijn. Ik had graag meer over London Below willen weten en de mensen die erin wonen. Richard vond ik ook een beetje té sullig in het begin, maar zijn ontwikkeling in het boek is heel goed uitgewerkt en ik ben blij met de persoon die hij op het eind van het boek is geworden. Een leuk boek dus, maar het kan niet tippen aan Gaimans American Gods.

Ik googelde ‘Neverwhere’ en zag toen dat er ook een radioserie van dit boek is geweest, met o.a. Benedict Cumberbatch als de Angel Islington en James McAvoy als Richard. Normaal luister ik nooit naar de radio, maar dit lijkt me leuk om eens te beluisteren!

Conclusie:

Met twee viersterrenwaarderingen en een driesterrenwaardering komen we uit op een respectabel gemiddelde van 3,7 sterren. De wereld van London Below en de bevolking zijn interessant, maar een tikkeltje te mysterieus naar onze smaak.

Heb jij Neverwhere gelezen? Hoe is het boek jou bevallen?