Aan wat denk jij als je het woord ‘poëzie’ hoort? Een rijmend (kinder)gedichtje? Shakespeare? Een verzameling van woorden die vaak zo onlogisch is, dat je niet eens de moeite meer doet om achter de betekenis te komen? Poëzie heeft vaak niet zo’n grote aantrekkingskracht en af en toe hetzelfde imago als kunst. - ‘Is dat poëzie? Dat kan ik ook.’ - Kan je dat? Wij zetten alles wat je moet weten even op een rijtje.

Door: Dorien en Lotte

Allereerst: wanneer is een tekst nu eigenlijk poëzie? Volgens Wikipedia is dit de definitie van poëzie: ‘Poëzie of dichtkunst (van het Griekse 'poiesis'/ποίησις: maken, scheppen, vormen) is een vorm van uit versregels opgebouwde literatuur die de esthetische en ritmische eigenschappen van taal zoals metrum en geluidssymboliek benut om betekenissen te genereren ter aanvulling, vervanging of ondermijning van de prozaïsche, ogenschijnlijke betekenis.’ Aha? Te theoretisch voor jou? Amerikaans dichter en toneelschrijver Robert Frost geeft je geen ongelijk. Volgens hem is poëzie iets ondoorgrondelijk en het enige antwoord dat hij wil geven wanneer je hem naar een definitie vraagt, is: ‘Poetry is the kind of thing poets write.’

Ook andere dichters kunnen ons niet helpen bij de vraag wat poëzie is.

Thomas Carlyle: ‘Muzikaal denken.’

W. H. Auden: ‘De duidelijke uitdrukking van onduidelijke gevoelens.’

Emily Dickinson: ‘Als ik een boek lees en het maakt mijn hele lichaam zo koud dat geen vuur in staat is om het ooit nog op te warmen, dan weet ik dat het poëzie is. Als ik me fysiek voel alsof het bovenste deel van mijn hoofd weggenomen is, dan weet ik dat het poëzie is. Dit zijn de enige manieren die ik ken om erachter te komen. Is er wel een andere manier?’

Als we geen goede definitie kunnen vinden, kunnen we misschien proberen om via de vormkenmerken een klare kijk op poëzie te krijgen.

Poëzie maakt vaak gebruik van taalvormen die je in de spreektaal niet hoort. Hierdoor ontstaan nieuwe interpretatie- en klankmogelijkheden en wordt de opmerkzaamheid van de lezer geprikkeld. De opbouw van een gedicht is vaak in strofen.

Een kleine opsomming van de stijlmiddelen die vooral met klank spelen: assonantie (klinkerrijm: bomen-rozen), alliteratie (medeklinkerrijm: hoge hoed), herhaling, onomatopee (klanknabootsing), rijm en ritme.

Er zijn ook stijlmiddelen die vooral de betekenis betreffen. Ambiguïteit (dubbelzinnige interpretatie is mogelijk), symboliek, ironie, contrast en parallellie zijn voorbeelden van stijlfiguren die een alternatieve interpretatiemogelijkheid scheppen. Beeldspraak, vergelijkingen en metonymie (naamsverwisseling) suggereren dan weer verbanden.

Er bestaan ook versvormen waarbij de vorm van het gedicht aan regels onderworpen is, denk maar aan het (Shakespeare-)sonnet.

Light Filters In: Poems

En dan zijn we nog niet eens begonnen over Engelstalige poëzie. Want ja, we blijven natuurlijk wel de Readers. Waar poëzie voor velen al intimiderend is vanwege de diepere betekenis en soms cryptische omschrijvingen, maakt de dichtkunst in een andere taal dan de taal waarmee je bent opgegroeid, vaak helemaal een beangstigende indruk op sommigen. Daarom doken wij eens in het genre ‘YA poetry.’ Het mooie van poëzie en rijm, in de Engelse taal, maar dan zonder al die moeilijke woorden en ingewikkeld taalgebruik. Een mooie (eerste) stap in Engelse poëzie.

Van Hebban mochten wij Light Filters In: poems lezen van Caroline Kaufman. De schrijfster begon op haar dertiende gedichten te publiceren op instagram om met haar depressie om te gaan. Dat deed ze onder de naam @poeticpoison. Dit boekje is het eerste dat ze publiceert. Het volgt haar tijdens haar donkerste dagen en terwijl ze haar depressie overwint. Het is eerlijk, soms ruw en heel emotioneel.

Ons verdict?

Dorien: Hoewel je zou verwachten dat het bij YA allemaal wat rechtlijnig zou zijn; recht toe recht aan waarbij de diepgang mist is niets minder waar in deze bundel. Kaufman geeft zichzelf echt bloot in deze bundel. Dit maakt niet elk gedicht even makkelijk om te lezen en zal ook niet iedereen met elk gedicht zich even goed kunnen identificeren. Maar idereen is puber geweest, en de pubertijd is nou eenmaal geen makkelijke periode, dus daarom denk ik dat iedereen wel iets zal herkennen uit de bundel. Kaufman schrijft rauw en eerlijk. Je krijgt in deze bundel echt een inkijkje in haar hoofd en hart.

Lotte: Light Filters In is een klein gedichtenbundeltje dat grote gevoelens oproept. Caroline Kaufman geeft een eerlijke kijk op hoe ze met zichzelf geworsteld heeft en dat doet ze met heel mooie gedichtjes. In haar voorwoord schrijft Kaufman dat niet iedereen zich in alle stukjes zal herkennen, maar dat is ook niet nodig. Ook al heb je je nog nooit zoals zij in een bepaald gedicht gevoeld, de openheid van de schrijfster zorgt ervoor dat je wel sowieso met haar meevoelt.

Las jij wel eens gedichtenbundels? Heb je ook al eens gedichten in een andere taal (proberen) lezen? Laat het ons hieronder weten.