Laten we de Thriller Tiendaagse aftrappen met het boek dat volgens auteur Ken Follett “the first modern thriller” is. Neem even een moment om te bedenken over welk boek hij het zou kunnen hebben. Heb je een titel in gedachten? Lees verder om erachter te komen of je het bij het goede eind hebt.

Door Lieke

(Banner afbeelding van manne68 via Pixabay)

Tijdens de achtste editie van de Thriller Tiendaagse – van 17 t/m 26 februari – zullen de Readers een hele reeks aan thrillers gewijde artikelen publiceren op onze Spot. Alvast veel nagelbijtend leesplezier!

Spionnen bespioneren

Oké, wie heeft The Riddle of the Sands van Erskine Childers geraden? Geef jezelf een welverdiend schouderklopje.

Deze in 1903 voor het eerst verschenen spionageroman was destijds enorm populair, maar is tegenwoordig vrij onbekend. Het boek begint met een Britse ambtenaar van buitenlandse zaken, Charles Carruthers, die zich verveelt. Hij mag bijna met verlof en heeft niets te doen. Daarom gaat hij in op de uitnodiging van een oude schoolvriend, Arthur Davies, om samen te gaan zeilen bij de Wadden. Het is helaas allemaal een stuk minder luxe en ontspannend dan Carruthers het zich had voorgesteld en Davies heeft nog een onaangename verrassing voor hem: hij vermoedt dat de Duitsers van plan zijn om Engeland binnen te vallen vanaf het water. Niet openlijk met grote marineschepen vanuit de open zee, maar heimelijk met zeiljachten en –boten door de kleine kanalen van de Wadden.

Klassieke ‘casual racism’

Zoals bij zoveel romans uit de vroege twintigste eeuw, zitten er een aantal overduidelijke en heel ongemakkelijke antisemitische en racistische passages in The Riddle of the Sands. Terwijl Carruthers benodigdheden voor de reis aanschaft, formuleert hij deze beschrijving:

I was referred to a villainous den in a back street […] where a dirty and bejewelled Hebrew chaffered with me.

Het personage Davies komt met deze uitspraak:

“By Jove! we want a man like this Kaiser, who doesn’t wait to be kicked, but works like a nigger for his country, and sees ahead.”

Het vreemde aan dit soort opmerkingen in oude boeken is dat ze negen van de tien keer van de helden afkomstig zijn, volkomen nonchalant en natuurlijk opgeschreven worden, en dat ze verder vaak totaal niets met het verhaal te maken hebben. Klassieke ‘casual racism’.

Een avontuurlijk leven

(Afbeelding Ierse vlag van Pete Linforth via Pixabay)

De auteur van "the first modern thriller" maakte een hoop mee in zijn leven. Robert Erskine Childers (1870-1922) is geboren in Ierland en studeerde rechten aan Cambridge. Hij ging de politiek in en besteedde zijn vrije tijd aan zeilen. In 1914 – ten tijde van de Eerste Wereldoorlog - werd hem een positie aangeboden door de inlichtingendienst van de Royal Navy en kreeg hij de opdracht om een strategie op te stellen voor een invasie van Duitsland via de Wadden. Het plot van The Riddle of the Sands, maar dan andersom. Ondertussen raakte hij steeds meer betrokken bij de Ierse onafhankelijkheidstrijd. In zijn jacht ‘Asgard’ smokkelde hij wapens naar Dublin die later gebruikt werden bij de mislukte Paasopstand van 1916. Hierna keerde hij terug naar het graafschap waar hij geboren was en stelde hij zich verkiesbaar als kandidaat van de nationalistische politieke partij Sinn Féin. Tijdens de Ierse Burgeroorlog (1922-1923) schaarde hij zich aan de kant van de IRA en in november 1922 werd hij ter dood veroordeeld voor het dragen van een vuurwapen zonder vergunning. Hij schudde de hand van elk lid van het vuurpeloton voordat hij geëxecuteerd werd. Zijn zoon werd later president van Ierland.

Ouderwetse vs. moderne thriller

De tijden zijn veranderd in de eeuw die is verstreken sinds de publicatie van The Riddle of the Sands, want weinig hedendaagse auteurs, lezers of uitgeverijen zullen dit boek classificeren als ‘thriller’. Er zit simpelweg te weinig bloedstollende spanning in het plot om dat label nu nog te verdienen. Voor de adrenaline-junkies, oftewel de pure thriller-lezers, is de onderhuidse spanning in deze meer bedachtzame spionageroman hoogstwaarschijnlijk veel te tam. Voor liefhebbers van detectives is dit echter wel een interessant verhaal vanwege het wederzijdse wantrouwen tussen de Engelsen en de Duitsers, het kat-en-muis-spel tussen de spionnen en de vraag wie wel en wie niet betrokken is bij het complot. Er zit zelfs een romantisch subplotje in het boek!

Het boek is dus zeker de moeite waard voor de wat meer geduldige misdaadlezer. Plus, hoe vaak krijg je de kans om een oorspronkelijk Engelstalige spionageroman te lezen die zich zo dicht bij de Nederlandse kust afspeelt?

Met welke thriller trap jij de Thriller Tiendaagse af?