De spanning stijgt… over een paar dagen is het zover! Dan wordt de winnaar van de Women’s Prize for Fiction 2018 bekendgemaakt. Vandaag bespreken we twee boeken: The Mermaid and Mrs. Hancock en Sing, Unburied, Sing.

 Door Inge en Lieke

Het artikel over een andere genomineerde, The Idiot van Elif Batuman, kun je hier vinden. En hier kun je terecht als je benieuwd bent naar de volledige shortlist.

The Mermaid and Mrs. Hancock

Dit is een smakelijke historische roman. The Mermaid and Mrs. Hancock speelt zich af in het Londen van het eind van de achttiende eeuw. Zeg maar de tijd van net vóór de Franse Revolutie. Het boek is schitterend uitgevoerd en Imogen Hermes Gowar schrijft in een mooie stijl die erg doet denken aan die periode. Het is het verhaal van de eenvoudige en betrouwbare reder Hancock en de verleidelijke maar naïeve courtisane Angelica. Het is ook het verhaal van ontdekkingsreizen over zee, onmetelijke rijkdommen en diepe armoede, in een tijd waarin je als vrouw economisch niet zelfstandig kon zijn. De keuze tussen prostitutie en het huwelijk was een lastige, maar het was de keuze tussen overgeleverd zijn aan alle mannen die voor je betalen, of slechts één. Angelica, mooi maar op zichzelf aangewezen na het overlijden van haar rijke minnaar, trouwt met Mr. Hancock maar blijft ook zichzelf. Een belangrijke rol in dit verhaal is voor de meerminnen.

Boekenpraat

Inge: Wat zijn jouw gedachten of vragen over de twee meerminnen in dit boek?

Lieke: De eerste zeemeermin, het lijk van een zee gedrocht, is redelijk rechttoe rechtaan. Het enige fantastische eraan is dat het bewijs levert voor het bestaan van zeemeerminnen. Het is als het fossiel van een dinosaurus: vrijwel ontdaan van mysterie en in het veld van de wetenschap geplaatst. De tweede zeemeermin is een heel ander verhaal. Het begint al bij haar perspectief. Het is een mengelmoesje van alwetende verteller, de gedachten van deze ene zeemeermin en heel het zeemeerminnen-ras. Dat gezamenlijke vind ik erg interessant. Ook de bijna emotieloze wijze waarop ze hun eigen gedrag en hun effect op mannen verwoorden, is apart. Het mooiste – en best gevonden – onderdeel van deze zeemeermin, vind ik dat het Hermes Gowar ervoor waakt om het wezen in een vaste vorm te gieten. Hierdoor verliest de zeemeermin niets van de mystiek die haar omringt. Aan het einde is haar enorme invloed angstaanjagend en toch blijft het schepsel een ondoorgrondelijk raadsel. Dat is heel knap gedaan.

Lieke: Personages doen af en toe behoorlijk feministische uitspraken, wat vind jij daarvan: anachronistisch of juist passend binnen het voornamelijk vrouwelijke milieu waarin Angelica zich beweegt?

Inge: Grappig dat je dit vraagt. Ik had de uitspraken niet zozeer als feministisch bekeken, maar ik vind ze vooral realistisch en getuigen van gezond verstand. Angelica en haar vriendin Bel zijn allebei door de wol geverfd door hun jaren in het bordeel en met hun rijke beschermers. In het begin van het verhaal is Angelica verontwaardigd als Nel besluit met haar minnaar, een Lord, te gaan trouwen.

‘You do not remember what you used to say? “Never shall I be a wife, .... , for that is a life of servitude, and servitude I do denounce.” ’

En Bel riposteert:

‘I have tried all other kinds of prostitution, why not this? ‘Tis simply the best contract I ever saw drawn up, and its terms are for life.’

Vrijheid is fijn, maar als je de dertig begint te naderen, moet je aan je toekomst gaan denken, nietwaar? Het is een vrouwelijk milieu, maar deze vrouwen leven allemaal van een vorm van prostitutie en ze noemen de dingen bij de naam. Passend dus, en een mooi uitgangspunt voor het verdere verhaal, waarin Angelica zichzelf zal verrassen.

Sing, Unburied, Sing

Dit is een heel ander verhaal. Sing, Unburied, Sing van Jesmyn Ward is een beklemmende road trip door het diepe zuiden van de Verenigde Staten. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Jojo, een 13-jarige jongen van gemengde afkomst, zijn moeder Leonie en Richie. Leonie neemt Jojo en zijn kleine zusje Kayla mee als ze haar witte vriend Michael, de vader van de kinderen, gaat ophalen uit Parchman, de beruchte staatsgevangenis in Mississippi. Daar voegt Richie zich bij hen, de geest van een jongen die samen met de opa van Jojo vroeger in Parchman heeft gezeten. Opa heeft een goede band met Jojo maar heeft hem nooit het hele verhaal kunnen vertellen wat daar toen gebeurd is. De stemmen van deze drie generaties brengen de echo’s van het verleden in verband met het heden. Racisme, geweld, rouw en trauma hebben een andere vorm gekregen, maar wat is er echt veranderd? En kunnen de geesten van toen hun greep op het heden loslaten en hun rust vinden? Dit alles wordt verteld in een prachtige eenvoudige en poëtische taal. Echt een boek dat je na lezing blijft bezighouden.

Boekenpraat

Lieke: Jij bent volgens mij niet zo'n liefhebber van fantasy of supernatural elementen in boeken, toch? Wat vind jij van het fantastische aspect in de vorm van een geest in dit boek? En is het ook echt een fantastisch element of meer een bepaalde manier/truc om een deel van het verhaal te vertellen?

Inge: Ach ja, ik roep wel vaker dat fantasy niet mijn kopje thee is, maar het afgelopen jaar heb ik me tot mijn eigen verbazing laten meenemen en overtuigen door King en Murakami. Knappe schrijver die dat voor elkaar krijgt, maar ook Jesmyn Ward heeft me helemaal geboeid. Alsof ze je meeneemt in een droom, wat je alleen maar kunt laten gebeuren. De geesten van het verleden, het is natuurlijk metaforisch maar in die zin is goede literatuur zelf één grote metafoor. Vanaf het begin van het boek was ik zo onder de indruk van de geweldige sfeertekening door Ward, dat de geest van Richie er naadloos bij leek te passen.

Individuele scores van de Readers jury:

The Mermaid and Mrs. Hancock

Lieke: De weelderige beschrijvingen die golf na golf over je worden uitgestort, zijn werkelijk waanzinnig goed, maar op den duur verdrink je bijna in de overvloed aan descriptie. Het overheerst, naar mijn smaak. Uiteindelijk is de roman dus een tikkeltje te machtig en ligt het iets te zwaar op mijn leesmaag. Vier sterren!

Inge: Van die beschrijvingen hield ik wel, je ziet het echt voor je, maar je kunt het inderdaad too much gaan vinden. Voor mij waren het enkele losse eindjes die maken dat ik het geen vijf, maar vier sterren geef.

Sing, Unburied Sing

Lieke: Ik heb het boek (nog!) niet gelezen, maar dat ga ik zeker doen.

Inge: De sfeer van het diepe zuiden en de complexe relaties vroeger en nu zijn razend knap neergezet in eenvoudige maar beeldende taal. Vijf sterren voor mij. Van deze drie boeken is dit voorlopig mijn favoriet.

Lieke: Voor mij is het The Idiot die vijf sterren kreeg.

Heb jij al een of meer van de genomineerde boeken, of misschien zelfs de gehele shortlist gelezen? Welk boek is jouw favoriet?