In 2017 verschenen twee boeken met een verwijzing naar de Black Lives Matter Movement die beide een bestseller werden: The Hate U Give van Angie Thomas en Dear Martin van Nic Stone. De auteurs blijken qua inspiratiebron veel overeenkomst te vertonen. Het thema van beide boeken is daardoor identiek, maar de uitwerking verschilt sterk.

Door: Onno

Nic Stone is de dochter van een gepensioneerde politieagent. Ze groeit op in Norcross. Eind november 2012 krijgt ze het idee om een boek te schrijven nadat de 17-jarige Jordan Davis is neergeschoten door de 47-jarige blanke Michael David Dunn in Jacksonville in de staat Florida. Dunn vond dat Davis en zijn drie vrienden te luide muziek produceerden.

Op 26 februari loopt de eveneens 17-jarige Trayvon Martin op straat nadat hij in een supermarkt in Arizona wat gekocht heeft. In deze buurt hebben verschillende overvallen plaatsgevonden. George Zimmerman, lid van de buurtbeveiliging, ziet Martin en meldt dit bij de politie van Sanford. Even later volgt een woordenwisseling tussen Martin en Zimmerman. Daarop schiet Zimmerman Martin dood. Een half jaar later, in de zomer van 2013 wordt George Zimmerman vrijgesproken. Als reactie op politiegeweld tegen Afro-Amerikanen wordt de Black Lives Matter Movement opgericht.

De voorgeschiedenis van Angie Thomas is enigszins vergelijkbaar. Ze groeit op tussen de armen in de overwegend zwarte Georgetown-wijk in Jackson in de staat Mississippi. Wanneer ze als zesjarige in het plaatselijke park loopt, raken twee rivaliserende drugsdealers verwikkkeld in een vuurgevecht. Angie komt er gelukkig ongeschonden uit. Dit voorval wordt de start van haar carrière als schrijver. Hetzelfde jaar schrijft ze haar eerste verhaal. Meer dan 10 jaar later, wanneer ze nog steeds in dezelfde buurt in Georgetown woont en aan een overwegend blanke universiteit in Jackson studeert, krijgt ze inspiratie voor het schrijven van The Hate U Give. Dit gebeurt als in 2009 de 22-jarige, ongewapende zwarte Oscar Grant door de politie wordt aangehouden en vervolgens in de rug wordt geschoten. Dit kost Grant het leven. Deze gebeurtenis is later verfilmd met als titel Fruitvale Station.

The Hate U Give

In 2009 bestaat de eerste opzet voor The Hate U Give uit korte verhalen voor haar schrijfcursus aan de Belhaven University, waar ze in 2011 op creatief schrijven afstudeert. Elke week moet ze enkele korte verhalen ter becommentariëring inleveren. Haar professor, Howard Bahr, die in verschillende creatieve schrijfcursussen onderwijst, doet haar de suggestie de verhalen tot een roman om te vormen.

Eerdere pogingen om haar werk gepubliceerd te krijgen, zijn op niets uitgelopen: een kinderboek dat ze schrijft, krijgt 50 afwijzingen. Deze keer pakt ze het anders aan. Ze benadert de non-profitorganisatie 'We Need Diverse Books'. Dit is een 'grassroots'-organisatie die pleit voor diversiteit in kinderliteratuur. Eén van de manieren waarop ze dat doet, is door de Walter Dean Myers-beurs toe te kennen aan opkomende auteurs, die nog geen gepubliceerd werk hebben. Nu heeft ze succes. Ze wint in 2015 een Walter Dean Myers-beurs. Dit zorgt ervoor dat The Hate U Give uitgroeit tot een veelgeprezen debuutroman waarvoor 13 New Yorkse uitgeverijen strijden om de publicatierechten.

The Hate U Give vertelt het verhaal van Starr, een 16-jarig zwart meisje dat in een arme, overwegend zwarte wijk woont, maar naar een overwegend blanke school gaat in een welvarende voorstad. Haar ouders brengen hun kinderen naar een kamer die ze het 'hol' noemen, niet alleen om naar basketbalwedstrijden te kijken, maar ook om ze te beschermen tegen geweervuur dat vaak op straat te horen is. Op een avond rijden Starr en haar jeugdvriend Khalil van een feestje terug naar huis wanneer ze door de politie worden aangehouden. Khalil, die ongewapend is, wordt gemaand uit de auto te komen, en een politieman - die later zal beweren dat hij de haarborstel in de auto heeft aangezien voor een geweer - schiet Khalil dood. Starr, de enige die weet wat er gebeurd is, is bang om als getuige op te treden. De zwarte gemeenschap is uiteraard kwaad, terwijl de pers en de politie Khalil als een crimineel afschilderen. Uiteindelijk werkt Starr mee, waarna haar vertrouwen uiteindelijk wordt geschonden. Ze evolueert tot een jonge zwarte vrouw die zich bewust is van het onrecht van een systeem dat de levens van arme zwarte mensen minder waard acht, waardoor blanke agenten hen blijkbaar ongestraft mogen neerschieten.

Angie Thomas schrijft het verhaal vanuit het perspectief van een zwart meisje dat met politiegeweld te maken krijgt. Toen Trayvon Martin om het leven werd gebracht, was de laatste persoon met wie hij sprak Rachel Jeantel. Bij het proces over George Zimmerman trad Rachel als getuige op. Dit leidde tot meer discussie over de manier waarop ze zichzelf presenteerde dan over haar verklaringen. Angie Thomas was daar boos over. Overigens benadrukt de schrijfster dat haar boek geen anti-politieboek is. Uncle Carlos, Starrs oom die een belangrijk persoon in het boek is, is een uitstekende agent; Angie Thomas vond het belangrijk om zo'n belangrijk karakter in het verhaal te hebben.

Als lezer leef je helemaal mee met Starr en je voelt de verontwaardiging over het ongegronde optreden van de politie. Het verhaal bevat niet alleen drama, maar ook liefde tussen Starr en een blanke jongen. Heel knap weet de schrijfster de gevoelens van de zo van elkaar verschillende gemeenschappen van zwart en blank te beschrijven. Het is dus niet vreemd dat dit boek al bijna een jaar hoog in de top 10 van de New York Times Best Seller List genoteerd staat.

The Hate U Give van Angie Thomas is een prachtig, aangrijpend boek met een provocerende titel. Deze is ontleend aan interviews met de overleden rapper Tupac Shakur, die ooit zei dat Thug Life - de naam van zijn groep en zijn studioalbum - stond voor de zin: "The Hate U Give Little Infants Fucks Everybody, T-H-U-G-L-I-F-E. Meaning what society gives us as youth, it bites them in the ass when we wild out. Get it?”

In een interview met Cosmo zegt Angie Thomas hierover:

“When we were trying to figure out a title for the book, I came across a YouTube clip of him discussing THUG LIFE. […] When I saw him explain what it means, it hit me that that’s not just in my book, but that’s what we see in society. When these unarmed black people lose their lives, the hate they’ve been given screws us all. We see it in the form of anger and we see it in the form of riots. So when I saw that in the video, it was like a sign.”

Inmiddels zijn de filmrechten verkocht aan Fox 2000, Temple Hill Productions en State Street Productions. Temple Hill staat bekend als het productiebedrijf achter de films van John Green. George Tillman Jr., vooral bekend van "Soul Food", "Barbershop" en "Notorious", is de regisseur, het script is van Audrey Wells en Tina Mabry. Amandla Stenberg speelt de rol van Starr Carter..

Nu werkt Angie Thomas aan haar tweede Young Adult-roman. Het is geen vervolg, maar meer een spin-off van The Hate U Give. Het speelt zich af in dezelfde buurt na de gebeurtenissen in haar vorige boek. Alleen een paar minder belangrijke personages uit het eerste boek komen opnieuw in dit boek voor.

Dear Martin

Vanuit de blanke gemeenschap wordt de suggestie gewekt dat Martin Luther King zich zou verzetten tegen de Black Lives Matter-beweging en de geweldloze protesten die daarmee verband houden. Dit roept bij Nic Stone de vraag op: "Wat zou King zeggen en doen, wanneer hij nog leefde en getuige zou zijn van wat er in ons land gebeurt?".

Op het moment dat Jordan Davis in 2012 werd gedood, had Nic Stone een zoon van 5 maanden oud. Nu is ze 32 en moeder van twee jongens, een van 16 maanden en een van 5 jaar. Bij het schrijven van Dear Martin had ze haar jongens in gedachten, en vooral wanneer ze schrijft uit het perspectief van Justyce. De 17-jarige Justyce (Jus) McAllister zit op de exclusieve particuliere school Braselton Prep met voornamelijk blanke leerlingen. Hij zit op school in het debatteam, heeft prima cijfers en heeft zich aangemeld voor Yale. Wanneer hij op een avond zijn dronken ex-vriendin in de auto probeert te zetten om haar naar huis te brengen, wordt hij door politie-agent Castillo gearresteerd. Jus realiseert zich dat na de schietpartijen door agenten op onschuldige zwarte tieners dit opnieuw een geval van discriminatie is. Hij vraagt zich af wat Martin Luther King gedaan zou hebben en schrijft een eerste brief aan hem met als aanhef 'Dear Martin'. Hij hoopt hiermee dat dit hem kan helpen omgaan met angst en verwarring. Allerlei verwikkelingen volgen. Ze leiden tot nog een tiental brieven aan “Dear Martin”. Het grootste deel van het verhaal vertelt de schrijfster in het derde persoonsperspectief, waarbij Jus en zijn klasgenoten in hun laatste schooljaar gevolgd worden.

Nic Stone koos bewust gekozen voor de hoofdpersoon Jus, een 17-jarige Afro-Amerikaanse jongen in het midden van zijn laatste jaar op de middelbare school. Trayvon Martin was zeventien. Jordan Davis ook zeventien en Mike Brown was achttien en stierf acht dagen nadat hij van de middelbare school kwam. Nog niet lang geleden, op 29 april 2017 is Jordan Edwards, een 15-jarige Afro-Amerikaanse jongen, doodgeschoten door politieagent Roy Oliver in Balch Springs, Texas. Jordan werd in het achterhoofd geschoten toen hij voor in een auto naast de bestuurder zat en van een feestje kwam. Hij was ongewapend. Jordan was een leerling die hoge cijfers haalde en geliefd was bij zijn klasgenoten. Nic Stone benadrukt dat deze jongens voor hun dood gewone jongens waren die wakker worden, eten, drinken, naar school gaan, huiswerk maken, videogames spelen, uitgaan met vrienden, het niet eens zijn met hun ouders, omgaan met moeilijke mensen, studeren, verliefd worden, hun muziek te hard zetten, zo hun gehoor verpesten en ga zo maar door.

The Virgin Suicides van Jeffrey Eugenides heeft Nic Stone geïnspireerd bij de creatie van haar personages. Het is een boek waarvan ze de personages begreep. Op zich wonderlijk, want dit boek gaat over vijf blanke meisjes in een blanke wereld, over vijf zussen die allen in de loop van een jaar zelfmoord plegen. Nic: “It’s super morbid, and it’s really dark”. Als je zestien bent, je vol angst zit en je door je ouders in bescherming genomen wilt worden, maar je dit niet wilt toegeven, dan begrijp je dit boek. Ze was een tiener en dacht: “I get this book and it gets me.” Het is een verhaal over de coming of age. Het opende haar ogen voor de mogelijkheid om fictie over tieners te schrijven. Dat deed ze met Dear Martin.

Nic Stone, wiens mentor Jodi Picoult was, is nu een roman aan het schrijven over een klein zwart jongetje dat een road trip maakt met zijn witte grootmoeder, maar de roadtrip is niet wat hij denkt dat het is. Verder komt er over enige tijd een trilogie met novellen uit. Die gaan over drie vrienden, twee meisjes en een jongen, die worstelen met seksualiteit, romantiek en vriendschap. De meisjes proberen te ontdekken hoe zij over elkaar denken.

Welk boek moet volgens jou iedereen lezen?

Dit artikel is gebaseerd op interviews met Nic Stone en Angie Thomas gepubliceerd door The New York Magazine The Cut, The Guardian, Clarion Ledger, ajc.com, Fangirlish, lifeliteraturelaughter.com, The Winged Pen, Pick My YA en Writer's Digest.

De banner is afkomstig van de website van de Black Lives Matter Movement.

De foto van Angie Thomas is gemaakt door Anissa Hidouk.

De foto van Nic Stone is afkomstig van de website van Nic Stone.