In het Thriller Café is natuurlijk ook plaats voor lekker ouderwetse detectives. Geen boeken vol actie, geweld of (psychologische) spanning, wel verhalen waarin het er allemaal iets trager aan toegaat en waar nog ouderwets naar de dader van een misdrijf gespeurd wordt. Net als de voorbije vier jaar staat de maand september in het teken van detectives. Onze Zuster Fidelma Challenge heeft een verschroeiende start genomen en vorige week lag het dolle detectivewerk van Magritte en Georgette onder het vergrootglas. Vandaag besteden we aandacht aan de beroemdste detective ter wereld: Sherlock Holmes, een creatie van Arthur Conan Doyle.

De auteur

Arthur Conan Doyle is op 22 mei 1859 in het Schotse Edinburgh geboren (overleden op 7 mei 1930 in Crowborough) en volgde aan de plaatselijke universiteit een medicijnenstudie. Nadat hij zijn opleiding had afgrond, werd hij scheepsarts op een reis naar West-Afrika en hierna begon hij een eigen praktijk in het Engelse Plymouth. Later specialiseerde hij zich in de oogheelkunde, zette hij in Londen een praktijk op als oogarts, hoewel hij maar weinig patiënten heeft behandeld. Als beginnend arts was hij al begonnen met schrijven en in 1887 debuteerde hij met A study in scarlet (Een studie in rood), waarin de wereldberoemd geworden privédetective Sherlock Holmes voor het eerst zijn opwachting maakte. Uiteindelijk schreef Doyle zesenvijftig korte verhalen met de speurder en zijn assistent Dr. Watson en maar vier volledige romans, waarvan zijn debuut er een van was. Behalve de detectives schreef hij ook historische romans, sciencefiction, toneelstukken, poëzie en non-fictie.

De detective

Sherlock Holmes is een fictieve detective en uitgegroeid tot een van de bekendste personages ter wereld. Over zijn leven van voor de verhalen is niet veel bekend, maar aangenomen wordt dat hij rond 1954 geboren is. In ieder geval zien velen de zesde januari als zijn verjaardag. Een van de succesfactoren van Holmes is zijn bovengemiddelde intelligentie (hij heeft een IQ van 190), maar ook zijn vermogen om onbelangrijk lijkende details te betrekken bij het oplossen van een misdaad draagt daar aan bij.

In Een studie in rood wordt wel iets over Holmes’ achtergrond verteld, want aanvankelijk is hij een onafhankelijke scheikundestudent met een veelheid aan interesses, waaronder vioolspelen en pijproken. Hij is, zo blijkt uit een ander vroeg verhaal (The Gloria Scott) dat hij detective is geworden omdat de vader van een vriend hem complimenteerde met zijn deductievaardigheid. Over zijn familie wordt niet zo heel veel verteld, behalve dat zijn ouders rijk zijn, hij een oudere broer heeft (Mycroft), die overigens in drie verhalen voorkomt. Daarnaast heeft hij eveneens een zus, Enola, maar zij wordt verder nergens genoemd.

Het grootste deel van zijn carrière als detective brengt Holmes door met zijn goede vriend dr. John Watson. Laatstgenoemde is tevens de rechterhand van de detective, maar speelt zo goed als geen rol bij het oplossen van de mysteries. Beide mannen wonen in een door hospita Mrs. Hudson verhuurd appartement aan Baker Street 221B, totdat Watson in 1887 in het huwelijk treedt. Na het overlijden van zijn vrouw trekt de arts weer bij Holmes in.

In totaal is Holmes drieëntwintig jaar lang werkzaam als detective en in 1903 gaat hij definitief met pensioen en trekt hij zich terug in Sussex Downs, waar hij als imker aan de slag gaat. Toch kruipt zijn bloed waar het niet gaan kan, want zo nu en dan houdt hij zich nog bezig met wat speurwerkzaamheden. Over de overlijdensdatum van Holmes is niets bekend. Doyle liet hem in Zwitserland nog wel om het leven komen in een gevecht met zijn aartsvijand professor Moriarty, toen beiden in een kloof van de Reichenbachwaterval vielen. Onder druk van lezers blies de auteur de detective in 1901 nieuw leven in, totdat hij twee jaar later écht genoeg van Holmes had.

De romans

• Een studie in rood (1887)
• Het teken van de vier (1890)
• De hond van de Baskervilles (1902)
• De vallei der verschrikking (1915)

De bundels

• De avonturen van Sherlock Holmes (1892)
• De memoires van Sherlock Holmes (1894)
• De terugkeer van Sherlock Holmes (1905)
• Zijn laatste buiging (1917)
• De dossiers van Sherlock Holmes (1927)

Film en televisie

Er is eigenlijk geen enkel fictief menselijk personage dat meer tot de verbeelding spreekt dan Sherlock Holmes. Niet voor niets is hij het meest verfilmd – er zijn bijna tweehonderd films over zijn avonturen gemaakt en eveneens veel verschillende televisieseries. De eerste film (Sherlock Holmes Baffled) is al in 1900 geproduceerd, maar duurt slechts dertig seconden. Zelfs nu, ondertussen meer dan een eeuw later, komt er nog geen eind aan de verfilmingen van de beroemde speurder.

De Britse acteur Basil Rathbone heeft de rol van de detective het meest gespeeld. Een van de succesvolste series over Holmes startte in 2010 en hierin werden de detective en zijn assistent Watson in de hedendaagse wereld geplaatst. De hoofdrol was weggelegd voor Benedict Cumberbatch, die hiervoor vier keer een Emmy Award heeft gewonnen. Behalve in films en televisieseries die gebaseerd zijn op de verhalen van Conan Doyle komt Holmes ook voor in films en series die niet uitgaan van het werk van de auteur.

Enkele Holmes-weetjes

• Aanvankelijk wilde Conan Doyle de detective Sherrinford noemen, maar hij kwam uiteindelijk op die gedachte terug. Mogelijk omdat twee cricketspelers uit Nottingham Sherwin en Shacklock heetten en de auteur een groot liefhebber van deze sport was.
• De Amerikaanse misdaadserie Elementary (2012-2019) is een eigentijdse versie van de Sherlock Holmes-verhalen.
• In het verhaal The Bruce-Partington Plans wordt Holmes door koningin Victoria, die fan van hem is, uitgenodigd en als erkenning voor zijn diensten ontvangt hij een smaragden dasspeld.
• Een nog jonge Arthur Conan Doyle speelt een rol in het jeugdboek Het onwaarschijnlijke verhaal van Baskerville Hall.
• In de derde historische thriller van Oliver Pötzsch, De moord in de crypte, is er een prominente rol voor de Britse auteur weggelegd. 
• Basil Holmuis, de beroemde muizendetective uit de Disney tekenfilm De Speurneuzen uit 1986 en uit de Donald Duck, woont in Baker Street, onder de woning van Sherlock Holmes.
• Het is mogelijk om in Londen een twee uur durende Sherlock Holmes Walking Tour te maken. Je komt dan langs beroemde locaties uit de verhalen, films en tv-series.
• Op 31 januari 2018 nam We Love Crime, zoals het Thriller Café toen nog heette, jullie mee op 'crime tour'. De eerste bestemming was het Londen van Sherlock Holmes.

De Holmes-ervaring van Kees

Om eerlijk te zijn heb ik nog nooit een boek of verhaal over de grote speurder gelezen. Natuurlijk ken ik hem wel en heb ik hem altijd al gekend. Alleen het lezen is er dus nooit van gekomen, zo goed als zeker omdat de eigenlijke verhalen nogal oud zijn en er telkens andere boeken op mijn pad kwamen. Dat wil niet zeggen dat Holmes volledig aan me voorbij is gegaan, zeker niet. De televisieserie Holmes, die ruim tien jaar geleden op televisie te zien was en waarin Benedict Cumberbatch de hoofdrol speelde, heb ik destijds met veel plezier gevolgd. Wat een goede serie vond ik dit, en hoe de acteur in de huid van Holmes kroop vond ik echt geweldig. Ongeveer in diezelfde periode was Elementary ook op de Nederlandse (en Vlaamse misschien ook wel) televisie te zien. Van deze serie heb ik ook aardig wat afleveringen gezien, maar omdat de zendgemachtigde ze van het ene op andere moment niet meer uitzond, kwam daar een gedwongen eind aan. Wat ik er van gezien heb, heb ik wel met plezier gekeken, ondanks dat ik er niet door van mijn sokken werd geblazen. En dan is Basil Holmuis er ook nog, wiens belevenissen af en toe in de Donald Duck staan. Zijn speurmuisactiviteiten sla ik uiteraard dan niet over.

Wat heb jij met Sherlock Holmes? Ken je zijn verhalen, heb je de tv-serie gevolgd, of is er iets anders wat je over hem wilt delen?