Een paar weken geleden vroeg Marianne Vogel ons of iemand in onze groep ervoor voelt om haar nieuwste thriller Brecht gaat voor recht te lezen en te bespreken. We plaatsten een oproep in ons kletscafé en Gea Kuipers, een van onze vele stamgasten, wilde het boek wel lezen en er haar mening over geven. Het is trouwens het vijfde deel van een serie met de particulier onderzoekers Sofie Bank en Frits Arends. Het voorgaande deel Geest & Beest hebben we op 5 januari 2019 in een duorecensie besproken.

Wie is Marianne Vogel?

Marianne is geboren in Rotterdam en na haar eindexamen heeft ze een paar jaar in Parijs en Berlijn gewoond. Niet veel later begon ze aan een studie Duitse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Leiden en deed tevens een lerarenopleiding en een studie wijsbegeerte. Nog weer later promoveerde ze tot doctor in de letterkunde aan diezelfde universiteit. Vervolgens werkte ze als neerlandicus aan verschillende Duitse universiteiten en onderzocht ze de Nederlandse en Duitse literatuur en cultuur. Aan de Universiteit van Maastricht promoveerde ze tot doctor in de Algemene Wetenschappen en heeft ze ruim vijf jaar als germanist aan de Rijksuniversiteit Groningen gewerkt. In 2006 startte het bedrijf De Bosvogel Coaching, waar ze nog steeds coach en gastdocent is.

Hoewel ze diverse wetenschappelijke publicaties heeft geschreven en ook een aantal heeft vertaald, begon ze op aanraden van haar man en een vriend van hen relatief laat met het schrijven van literaire thrillers. Ze adviseerden haar dit omdat ze veel met thrillers heeft: ze leest ze en bekijkt ze op televisie, waarbij haar commentaar niet altijd achterwege bleef. Het idee vond ze op dat moment nogal absurd, maar het zaadje was toch geplant. Dit alles leidde ertoe dat ze in 2012 debuteerde met Gedeelde stad, geheelde stad, het eerste deel van de Berlijn-reeks.

De serie

Het decor van de thrillers uit de reeks is Berlijn en de plots draaien om thema’s uit de Duitse geschiedenis, politiek en cultuur. De belangrijkste en terugkerende personages zijn Sofie Bank en Frits Arends, beiden gepromoveerd historicus en werkzaam als particulier onderzoeker bij het recherchebureau Brill. Zowel zakelijk als privé vormen ze een koppel.

1. Gedeelde stad, geheelde stad (2012)
2. In de schaduw van Marlene Dietrich (2014)
3. Communistengoud en kerstengelen (2016)
4. Geest & Beest (2018)
5. Brecht gaat voor recht (2021)

Brecht gaat voor recht

Partners Sofie Bank en Frits Arends zijn net op vakantie in Berlijn, de geboortestad van Sofie, als ze van hun directeur Hadewieg van particulier recherchebureau Brill het verzoek krijgen om naar het Spreetheater te gaan. De hoofdrolspeler van de nieuwe uitvoering van de Dreigroschenoper van Bertolt Brecht is een paar dagen voor het theaterstuk in première gaat overleden. Hadewieg is er alles aan gelegen om te weten of de Duitse première al dan niet doorgaat, omdat anders de Nederlandse première door Rederijkerskamer Concordia in gevaar komt. Al snel blijkt dat het geen natuurlijke dood is, maar dat de acteur vermoord is. Bank en Arends krijgen nu de officiële opdracht om de zaak zo snel mogelijk op te lossen. Ze worden daarbij niet alleen geconfronteerd met de intriges binnen het Spreetheater, maar ook met het Stasi-verleden van Sofies vader.

Wat vond Gea van het boek?

Het onderzoeksduo Sofie Bank en Frits Arends gaat in Brecht gaat voor recht op zoek naar de moordenaar van Martin Bodenfeld, die de hoofdrol zou spelen in de Dreigroschenoper van Bertolt Brecht. Hun baas Hadewieg heeft persoonlijke redenen voor deze opdracht. Haar zus is namelijk lid van de Rederijkerskamer Concordia, die het stuk een week na de Duitse première wil opvoeren. Dat kan alleen doorgang vinden als de première in Duitsland daadwerkelijk doorgaat. Bank en Arends komen terecht in een theaterwereld vol leugens en bedrog, waarin moeilijk te ontdekken valt wie er oprecht is of een rol speelt.

Een tweede verhaallijn in het boek gaat over de Stasi-achtergrond van Sofies vader. Deze lijn is een rode draad die begon in het derde boek Communistengoud en kerstengelen, maar is prima te volgen zonder eerdere boeken te hebben gelezen. Net zoals de opdracht van Hadewieg niet echt professioneel is, komen ook Bank en Arends niet als doorgewinterde onderzoekers over, eerder wat amateuristisch. Dat maakt het verhaal licht en toegankelijk om te lezen, maar zorgt evenmin voor veel spanning. Af en toe is er een spanningsboogje, dat echter niet tot een climax leidt. Voor een thriller is dat te weinig, het boek past beter in de categorie ‘whodunit’.

Het verhaal wordt verteld vanuit Sofie (ik-personage) – met uitzondering van de eerste hoofdstukken van de vier bedrijven waarin het boek is opgedeeld – en speelt zich binnen vijf dagen af. Er gebeurt veel in die korte periode en daardoor komt het soms wat rommelig, onafgemaakt over. Vogel heeft bovendien de neiging te veel te willen uitleggen, net zoals ze te veel herhaalt en benadrukt, bijvoorbeeld door telkens de functie van een personage te benoemen, of de huidskleur. Brecht gaat voor recht is prima als standalone te lezen. De auteur geeft gedurende het verhaal voldoende achtergrondinformatie over Sofie Bank en Frits Arends. Opvallend is dat ze in de proloog en het nawoord gebruikmaakt van het vervreemdingseffect (ostranenie), een effect dat Brecht ook gebruikte in zijn Dreigroschenoper.

Waardering: drie sterren 

Heb jij al een boek van Marianne Vogel gelezen of ben je van plan dit te gaan doen? We zijn hier wel benieuwd naar.

Tot slot bedanken we Marianne Vogel en Uitgeverij Aspekt voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.