Op 6 november 2018 verscheen Stieg Larssons erfenis van Jan Stocklassa. Zeven leden van de Thriller Club mochten dankzij uitgeverij Hollands Diep dit boek lezen en beoordelen. Dit keer een bijzonder boek, een spannende true crime! 

Op 28 februari 1986 werd de Zweedse premier Olof Palme op straat in Stockholm doodgeschoten. Een moord die tot de dag van vandaag onopgelost is en waarover de meest wilde complottheorieën bestaan. Stieg Larsson, de latere auteur van de wereldberoemde Millennium-trilogie, is overtuigd van de betrokkenheid van extreemrechtse groeperingen en buitenlandse veiligheidsdiensten en begint zelf in het diepste geheim een intensief onderzoek. Hij houdt zijn zoektocht jarenlang vol en doet onthutsende ontdekkingen, maar voor hij de vermoedelijke daders kan aanwijzen overlijdt hij in 2004 plots aan een hartaanval.

In 2014 vindt journalist en documentairemaker Jan Stocklassa in een opslag box twintig kartonnen dozen met daarin Stieg Larssons aantekeningen over de moord. Hij besluit het onderzoek voort te zetten en zet zorgvuldig de puzzelstukjes uit het archief in elkaar. Hij volgt alle aanwijzingen over mogelijke daders en stuit daarbij op nieuwe en overtuigende aanwijzingen naar wie verantwoordelijk is geweest voor de moord op Olof Palme.

Dit boek - bloedstollende true crime, onderzoeksjournalistiek en biografie in één - onthult niet alleen onbekende feiten en nieuwe verdachten in de moord op Palme, maar duikt ook in de wereld van Stieg Larsson, wiens leven en werk opvallende gelijkenissen vertoont met dat van Mikael Blomkvist, de hoofdpersoon in zijn wereldberoemde Millennium-reeks.

Wat vonden wij van dit boek? 

Gert: De Zweedse onderzoeksjournalist Jan Stocklassa heeft met zijn boek Stieg Larssons erfenis een boeiend, interessant en uitstekend geconstrueerd werk afgeleverd. Al vanaf het eerste hoofdstuk is er een journalist aan het woord. Eerst wordt de moord belicht vanuit het onderzoeksperspectief van Stieg Larsson en word je als lezer, vooral door de gedramatiseerde beschrijvingen, meegezogen in de gecompliceerde wereld van een moordonderzoek. Voor de liefhebber hiervan is dat een bijzondere ervaring. In het tweede deel van het verhaal (feitelijk na de dood van Larsson in 2004) neemt Stocklassa het stokje op bekwame wijze van hem over en weet hij nog een aantal interessante aspecten aan het onderzoek toe te voegen. Het enige echte punt van kritiek op dit boek is de misleidende tekst op de cover: er is zonder meer sprake van (bloedstollende) true crime, de beschreven onderzoeksjournalistiek is van een hoog niveau, maar een biografie is dit boek op geen enkele manier. De doelgroep is enkel de lezer die geïnteresseerd is in de feiten rondom de moord op Olof Palme in 1986.

Chantal: Dit boek zit heel goed in elkaar. Het eerste deel geeft weer wat Stieg Larsson heeft gevonden rond de moord op Olof Palme en de rechts-extremisten in Zweden. Het tweede deel geeft weer wat Jan Stocklassa nog heeft ontdekt en zijn interpretatie van het materiaal van Larsson. Om een goed beeld te krijgen van wat er allemaal speelde voor, rond en na de moord op Olof Palme moet je het eerste deel goed begrijpen. Alle touwtjes komen bij elkaar in het tweede deel. Ik vind de opzet van het boek erg goed. Het is zeer begrijpelijk geschreven en ik vind het als een thriller lezen. Ik hou ook erg van true crime. 

Greet: Al meteen na de eerste bladzijdes wilde ik dit boek de maximale score geven. Dat gevoel is niet meer veranderd, ik vond dit boek geweldig! Mijn allereerste true crime is een schot in de roos, daar zit mijn bovengemiddelde interesse voor Zweden vast voor iets tussen. Hoewel, hoe kun je dit boek niet interessant vinden? Je steekt iets op over de Zweedse politiek en begint te begrijpen waarom het onderzoek naar de moord op Olof Palme het grootste ter wereld is. Het boek is schitterend opgebouwd, in het begin bekijk je dingen door de ogen van Larsson, in de tweede helft van het boek is vooral Stocklassa aan het woord, naar het einde toe heb je het gevoel een heuse thriller te lezen. Dat alles in een zeer verzorgde taal en een vlotte schrijfstijl, Stocklassa is een geboren verteller. Las je nooit eerder een true crime en wil je het een keer proberen? Lees dan dit boek, je krijgt er geen spijt van. 

Elly: Stieg Larsson is niet alleen de schrijver van de bekende Millennium-trilogie, hij schreef ook een heel document over de moord op de Zweedse premier Olof Palme op 28 februari 1986. Elk vrij moment schreef hij zijn bevindingen op of ging hij op onderzoek uit. Toen Jan Stocklassa over hetzelfde onderwerp wilde gaan schrijven, stuitte hij op alle documentatie van Stieg en kreeg hij toestemming om deze gegevens te gebruiken voor zijn eigen onderzoek. Het boek is dan ook vooral een verzameling van de bevindingen van Stieg Larsson, aangevuld met de verzamelde interpretaties van Jan Stocklassa. Stieg Larssons erfenis is een interessant boek om te lezen, hoewel het wat moeite kost om door alle feiten heen te komen. Voor mensen die naar feiten en mogelijke daderprofielen willen kijken, is dit een goed boek, maar als thrillerlezer ben ik niet echt op zoek naar true crime, mijn voorkeur gaat uit naar een spannend verhaal dat compleet is. 

Joyce: Wat moet Jan Stocklassa een gelukzalig gevoel hebben gehad toen hij eindelijk in het archief van de meester Stieg Larsson mocht duiken. Hij is erin geslaagd de meester op een voetstuk te zetten en tegelijk een heel boeiend en informatief boek te schrijven. Zo zonde dat Stieg Larsson zo vroeg is overleden, maar Jan Stocklassa heeft zijn onderzoek met ferme hand opgepakt en is tot een aantal interessante aannames genomen in het onderzoek naar de moord op premier Olof Palme. Het is heel interessant om zijn en Stiegs gedachtegang te lezen. Het doet je beseffen hoe ongelooflijk het is dat de moord van ruim dertig jaar geleden nog steeds niet is opgelost. Er zijn zeker 'fouten' gemaakt in de eerste fase van het onderzoek en hopelijk gaat de politie nu iets doen met het speurwerk van Jan Stocklassa. Stieg Larssons erfenis is een heel boeiend boek om te lezen. Jan Stocklassa heeft een mooie vorm voor het boek gevonden met beide oogpunten, stukken uit het archief en nieuw materiaal in allerlei vormen. Het werd geen moment saai. 

Silvia: Laat ik maar meteen beginnen met waarom dit boek niet de volle vijf sterren heeft gekregen, want dit is zeker een potentieel maximum-aantal-sterren-boek. Af en toe verdwaalde ik in het aantal namen dat wordt genoemd en het aantal lijntjes dat wordt gevolgd. Dit was echter ook het enige minpunt. Wat een goed boek. Alles klopt verder. De opbouw, de start met de brief van Larsson, de zaak uit zijn oogpunt en daarna de aanvulling van Stocklassa. Olof Palme was mij alleen bekend van de moord. Ik had geen idee wat voor premier hij was en hoe er naar hem werd gekeken. Dit boek heeft daar volledig verandering in gebracht. Larsson kende ik alleen van de Millennium-trilogie. Wat een enorm journalistieke taak heeft hij verricht door dit dossier op te bouwen! Ook respect voor Stocklassa hoe hij hier verder aan heeft gewerkt. Voor hen, en uiteraard om gerechtigheid te laten zegevieren, hoop ik mee dat de zaak binnen de komende jaren opgelost zal worden. Aan hen heeft dat zeker niet gelegen.

Karina: Het lezen van dit boek heeft me best veel tijd gekost, terwijl er ook momenten waren dat ik er snel doorheen ging. Ik denk dat dit te maken heeft met de wisselende schrijfstijlen die Stocklassa hanteert. Op de momenten dat hij wat geromantiseerd schrijft, is het boek prettig leesbaar en goed te volgen. Op de momenten dat hij meer ingaat op de achtergronden, waarbij overigens gesteld kan worden dat dit boek stoelt op een enorm gedetailleerde research, wordt het moeilijker te volgen en is de hoeveelheid informatie zoveel dat het mij maar moeizaam lukte om de verbanden te leggen. In het eerste deel zijn de stukken die geschreven zijn over de ervaringen van Stieg interessant en nodigen uit om verder te lezen en ook het tweede deel heeft wel vaart tijdens de beschrijvingen van onder andere de undercoveroperatie. Het lijkt er soms op dat de auteur wat moeite had in het scheiden van hoofd- en bijzaken en dat maakt dat het best een lijvig boek is geworden. Ik denk wel dat de fan van true crime met dit boek aan zijn trekken komt

Conclusie: We zijn het erover eens dat dit een heel interessant duimpjesboek was, een zeer informatief boek waaruit we veel hebben geleerd. Te veel informatie voor Elly en Karina weliswaar, waardoor ze het af en toe moeilijk konden volgen. Stieg Larssons erfenis is geen boek dat je even tussendoor leest, wel absoluut de moeite waard. 

Sterren voor Stieg Larssons erfenis: 1 x *****, 4 x **** en 2 x ***

Reading Challenge Categorieën voor dit boek:

#16 Een boek dat in 2018 is verschenen
#23 Een boek dat een verhaal in een verhaal is
#27 Een waargebeurd boek
#34 Een boek met een naam in de titel
#45 Een boek dat zich afspeelt in meerdere tijden
#47 Een boek over een bestaand historisch figuur

Lezen jullie ook wel eens true crime? 

Groetjes,
Chantal, namens de Thriller Club