Begin maart begonnen we aan onze reis door Frankrijk, maar daaraan komt, zoals eigenlijk aan alles, nu een eind. We hebben jullie grote delen van het land laten zien, maar eveneens laten kennismaken met verschillende plaatsen en auteurs. Vandaag zetten we een man in het zonnetje die al even voorbijgekomen is. Samen met hem vertrekken we naar een exotische locatie: het Caribische Haïti. In dit land speelt namelijk het grootste deel van Verdoemd, de nieuwste thriller van Jérôme Loubry, zich af.

Greet en Kees, twee van de drie kroegbazen van het Thriller Café, wilden de reis naar Haïti sowieso maken, maar natuurlijk vroegen we onze volgers wie met ons mee wilde gaan. Negen van hen zagen dit wel zitten en zo kwam het dat we met z’n elven in het vliegtuig zijn gestapt om de reis naar voodooland te ondernemen. Vonden wij dit een geslaagde of niet geslaagde trip? Dat valt te lezen in dit duimpjesverslag.

Over de auteur

Jérôme Loubry, die beschouwd wordt als een van de meest veelbelovende Franse misdaadauteurs, is in 1976 in de in centraal Frankrijk liggende gemeente Saint-Amand-Montrond geboren. Na zijn opleiding werkte hij als restaurantmanager, onder andere in Engeland en Zwitserland. Op zijn negende wist hij echter al dat hij wilde schrijven en daar begon hij vijf jaar later mee. In 2017 debuteerde hij met de niet in het Nederlands vertaalde roman Les Chiens de Détroit, die in datzelfde jaar met de Prix Plume Libre D’argent werd beloond. De eerste thriller die hij schreef was Le douzième chapritre (2018), een boek dat evenmin in het Nederlands is uitgebracht. Dat gebeurde wel met Les Refuges, dat in 2020 onder de Nederlandstalige titel Toevluchtsoord is verschenen en dat tevens Loubry's internationale doorbraak was. Zijn tweede vertaalde thriller is Verdoemd (2022), en die speelt zich grotendeels op het Caribische eiland Haïti af.

Het verhaal

In een chique wijk in de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince wordt voor de tweede keer in een week een vermoord echtpaar aangetroffen. Hun verminkte lichamen liggen aan het voeteneinde van het bed. Alles wijst op een rituele moord. In Haïti, waar voodoo een officiële godsdienst is, berichten de kranten dan ook al snel over een voodoo-seriemoordenaar.

Inspecteur Simon Bélage wil van die speculaties niets weten. In zijn ogen is voodoo puur bijgeloof en ligt het motief van de moorden eerder bij de kinderhandel en de corruptie die het land teisteren. Samen met zijn partner Manus en dochter Rachelle gaat hij op onderzoek uit. Hun zoektocht leidt naar een oud weeshuis dat de sinistere bijnaam ‘Het gelukkige graf’ draagt.

Bélage duikt in het verleden van het allang gesloten weeshuis, en ontdekt meer dan hem lief is. Wat heeft zich al die jaren geleden tussen deze muren afgespeeld? En hoeveel mensen zullen daar nu nog de prijs voor moeten betalen?

Haïti in het kort

Haïti (officiële benaming: Republiek Haïti) is, zoals de naam al min of meer aangeeft, een republiek op het westelijke deel van het Caribische eiland Hispaniola en omvat tevens een aantal kleinere eilanden. Het land ligt ten oosten van Cuba en grenst in het oosten aan de Dominicaanse Republiek. Nadat het land door zowel de Spanjaarden als Fransen is gekoloniseerd, werd het in 1804 onafhankelijk. Tussen 1957 en 1986 werd het land geregeerd door de Duvaliers, die er een bijzonder wreed en gewelddadig schrikbewind op nahielden. De huidige (waarnemend) president is Ariel Henry, die, na bemiddeling van de internationale gemeenschap, in 2021 aan de macht kwam. Met zijn ruim elf miljoen inwoners is Haïti een van de armste landen ter wereld en wordt het regelmatig geteisterd door natuurrampen.

Een klein beetje voodoo

Vodou (Engelse benaming is voodoo) is sinds 4 april 2003 een officiële godsdienst op Haïti. De religie is gebaseerd op de West-Afrikaanse vodun, die door de slavernij in dit land, maar ook in andere Caribische landen is terechtgekomen. In de Haïtiaanse voodoo erkent men één God: Bondye of Gran Met. Er zijn echter ook verschillende ‘geestwezens’. Deze loa worden als bemiddelaar tussen God en de mensen beschouwd. Tevens kent men de priester (houngan) en de priesteres (mambo), maar eveneens de bokor, wat beoefenaars van zwarte magie en tovenarij zijn. Tijdens een voodoo-eredienst staan de drummers centraal, want de tanbu (Afrikaanse trom) levert ritmes die tijdens zo’n dienst van groot belang zijn. Naast de oppergod gelooft de voodoo-aanhanger tevens in het bestaan van talloze andere goden en godinnen. Deze entiteiten kunnen in het lichaam van gelovigen wonen en tijdens rituelen, waarbij de gelovigen in trance raken, openbaren ze zich. Een belangrijke taak van voodoo-priesters en -priesteressen is het genezen van zieken, maar er zijn er ook die alleen slechte geesten aanbidden. Dan is er sprake van zwarte magie.

Welke kleur hebben onze duimpjes?

Gea (***): De thema’s in het boek zijn heftig: armoede, bedelen, misdaad, corruptie, voodoo, ‘weeshuizen/adoptie’. Ik vind het knap hoe Loubry dat in meerdere verhaallijnen (1984, 2005 en volgende en 2010) samenbrengt en laat samenkomen in de aanloop naar een van de heftigste aardbevingen ooit op Haïti. De schrijfstijl in de hoofdstukken rond ik-personage Vincent is poëtischer en vloeiender dan in de andere hoofdstukken, maar overal mooi met een rauwe rand. Qua spanning vind ik het boek geen thriller, ik zou het een roman met spannende elementen noemen. Ondanks de vele positieve punten is mijn score middelmatig. Dat heeft ermee te maken dat het boek me niet raakt. Ik zie echt hoe mooi het in elkaar zit, maar de afstand tussen het geschrevene en mij als lezer wordt niet overbrugd.

Denise (*****): De korte hoofdstukken in het verhaal, dat opgebouwd is uit vier delen met een korte, mysterieuze proloog en twee verhaallijnen heeft, maken het lezen aangenaam en doen je verlangen naar de volgende ontwikkelingen. De schrijfstijl is prachtig, vol mooie details, goed uitgezochte woorden en beschrijvingen die je in de sfeer van het eiland doen neerdalen. Je ziet alles voor je, precies als in een film. Het goed doordachte plot zit ingewikkeld in elkaar, maar valt als een puzzel ineen. Ook de personages worden heel goed beschreven. Je krijgt details van bijna elk van hen en je leeft met ze mee. Het boek is indrukwekkend, meeslepend en origineel. Spannend, maar niet zoals die opgebouwd wordt in een thriller. Het is eerder het angstvallig opvolgen van de zoektocht van een speurder die je leidt naar een oplossing. 

Gunther (****): Verdoemd begint met verschillende verhaallijnen waarbij je je afvraagt hoe deze allemaal gaan samenkomen. Uiteindelijk vloeien ze mooi samen en komen tot een bevredigend einde. Vrij vlug had ik door waar dat zou gebeuren, maar de twist op het einde van het verhaal had ik niet zo snel zien aankomen. Goed uitgewerkte hoofdpersonages en een heleboel weetjes over voodoo maken het voor mij af. Spannend en vlot om te lezen, mede door de indeling in vier delen en de korte hoofdstukken. Was het zo goed als Toevluchtsoord, het vorige boek van Jérôme Loubry? Nee, voor mij net niet, maar bij dat boek zat heel veel van de wow-factor in het allerlaatste deel, Verdoemd heeft dat niet.

Lieve (*****): Dit boek is een afwisseling van fictie en non-fictie. Ook zonder kennis van de geschiedenis van Haïti zijn beide gemakkelijk van elkaar te onderscheiden. Wat begint als een thriller ontpopt zich tot een beklijvend verhaal, waarin de corruptie, criminaliteit en omkoping die welig tieren in het land van Papa Doc, aan de kaak gesteld worden. De schrijver is er op een briljante wijze in geslaagd om de fictieve personages te verweven met de mistoestanden van de werkelijkheid in een spannend en aangrijpend verhaal. In korte hoofdstukken met mooie zinnen en onverwachte twists, bouwt de auteur aan een verhaal dat behoorlijk lang na het einde blijft nazinderen.

Cindy (*****): Verdo(e)md, wat een goed boek. Voor mijn gevoel kabbelde het verhaal in het begin een beetje voort. Ik begreep niet helemaal waar het heen ging. Ongeveer halverwege kwam daar verandering in. En hoe! Met een enorme vaart wordt de spanning opgebouwd. Je leert de personages steeds beter kennen en dan pas kan je echt lijntjes gaan trekken tussen de gebeurtenissen. We gaan, mede door de korte hoofdstukjes, snel heen en weer tussen 1984 en 2009/2010. In het begin wat verwarrend, maar dat komt later zeker goed. Het verhaal wordt vanuit meerdere perspectieven verteld en dat komt het zeker ten goede. Ik heb genoten van het verhaal en het ademloos uitgelezen. Door de twee enorme plottwists aan het einde, die ik eens een keer niet zag aankomen, goed voor de volle score.

Jessica (***): Het verhaal is opgedeeld in vier delen. Door de afwisseling in de verschillende verhaallijnen en de korte hoofdstukken is het een prettig boek om te lezen. De personages zijn goed uitgewerkt. Je komt steeds meer te weten over de weeskinderen en de corruptie bij de politie. Voodoo speelt een belangrijke rol in het verhaal, aangezien de moorden van rituele aard lijken te zijn. Naar het einde toe komen de wisselende verhaallijnen netjes bij elkaar. Hoewel het een prettig boek is om te lezen, miste ik de spanning van een thriller. De spanning zit vooral in de broeierige sfeer die de schrijver goed weet neer te zetten.

Mirella (****): Het verhaal is beschreven in een afwijkende stijl en in een actueel jasje gestoken, gemixt met fictie. Het geeft een mooi en interessant decor weer van Haïti en de daar officiële voodoo-godsdienst. Door het lezen van het verhaal wordt de situatie in Haïti bij de lezer weer onder de aandacht gebracht. Hoewel ik het verhaal niet spannend vind, blijf je wel geboeid verder lezen, de afwisseling tussen heden en verleden is fijn beschreven. De ontknoping is daarentegen wel verrassend en spannend, je wordt overdonderd met een gevoel van afgrijzen in combinatie met opluchting. De waardering voor dit boek vind ik dan ook pittig. Het gaat om een thriller, maar ik mis toch wat spanning. Omdat het wel boeiend is, gaat het met de hakken over de sloot naar de door mij gegeven sterren.

Ronny (***): Met de intro wordt meteen een broeierige, gewelddadige sfeer neergezet. Maar wat is het verhaal erachter? Het duurt ongelooflijk lang voordat dat helder wordt. De korte, in de tijd verspringende hoofdstukken helpen daarbij niet mee. Het op het oog leidende thema van Orpheus en Euridice, het Griekse drama waarin de held zijn geliefde wil redden en daarvoor bereid is door de poorten van de hel te gaan, blijkt uiteindelijk dan toch ten dienste te staan van het werkelijke verhaal over de lucratieve handel in de (wees)kinderen van Haïti. Veel interessante, soms overdadig lijkende details worden op knappe wijze ingepast en blijken aan het einde toch een zekere functie te hebben gehad. Het ingewikkelde plot heeft wat voodoo-magie nodig om alles als origami in elkaar te vouwen, maar ondanks dat blijft het als verhaal prima overeind. Verdoemd was een interessante kennismaking met Jérôme Loubry, die zeker een vervolg gaat krijgen.

Gerti (****): Het begin van het verhaal vond ik verwarrend en ik moest best wel wennen aan het woordgebruik en de manier van schrijven (ik heb het boek in het Frans gelezen). Na een paar hoofdstukken zat ik helemaal in het verhaal; mede door de korte hoofdstukken, de wisselende perspectieven en de afwisseling tussen de twee tijdslijnen. Door het verleden worden de gruwelijkheden in het weeshuis duidelijk en wordt stilaan duidelijk waar dit in combinatie met de corruptie toe kan leiden. Loubry heeft een fijne manier om zijn hoofdpersonages op een realistische manier te omschrijven, waardoor je elk van hen makkelijk kan visualiseren. Het einde is goed uitgewerkt en een waardige afsluiter van dit hartverscheurende verhaal.

Greet (****): Een aantal dingen zorgen ervoor dat Verdoemd geen dertien-in-een-dozijnthriller is. Niet alleen weet de auteur de realiteit – de dictatuur van Baby Doc en de aardbeving van 2010 – zeer vernuftig te verknopen met zijn fictieve verhaal, hij heeft ook Orpheus en Eurydice – een van de bekendste mythische liefdesgeschiedenissen uit de wereldliteratuur – een duidelijke rol gegeven. De personages zijn talrijk en geven kleur aan het verhaal. De wisselende perspectieven dragen bij aan het leesplezier. De manier waarop Loubry bepaalde misstanden aanklaagt, de wijze waarop hij schrijft over wat voodoo betekent, roept bewondering op. Hij verstaat de kunst om zeer beeldend te schrijven en de sfeer tot in de puntjes neer te zetten. Het doet je vergeten dat de spanning in deze thriller lange tijd ondermaats is en pas naar het einde toe crescendo gaat. 

Kees (***): Beeldend, dat is een van de eerste dingen die je tijdens het lezen opvalt. Je ziet de ellende en armoede, maar ook de schrijnende omstandigheden voor je. De voodoo, een religie op Haïti en dat dit in dit boek verwerkt is, is interessant, boeiend en lichtelijk mysterieus. Veel spanning heeft het verhaal echter niet, een enkele situatie uitgezonderd. Daarnaast was te verwachten wie de dader was en er waren nog een paar dingen die ik zag aankomen. Loubry heeft een fijne en eigentijdse schrijfstijl en het verhaal speelt zich in een behoorlijk tempo af. Het boek vond ik absoluut niet slecht, maar of het wel een thriller is…

Conclusie

Iedereen is het er eigenlijk wel over eens dat Loubry met Verdoemd een goed boek heeft geschreven, maar, zoals uit een paar meningen blijkt, vindt niet iedereen het een thriller. Dat komt vooral omdat de echte spanning ontbreekt. De voodoo, de religie die in het verhaal verwerkt is, wordt over het algemeen als interessant ervaren. Uiteindelijk resulteert dit alles in vier oranje en zeven groene duimpjes.

Heb jij Verdoemd al gelezen en zo ja, wat vond je ervan? Of, als dat niet zo is, ben je van plan het te gaan lezen?