Op 23 oktober werd de shortlist bekendgemaakt voor de NS Publieksprijs 2019. Daarover kan je hier alles lezen. De shortlist wordt samengesteld op basis van de verkoopcijfers. De zes bestverkochte literatuurboeken komen in aanmerking waarbij de periode 1 juli 2018 tot 30 juni 2019 voor dit jaar bekeken wordt. De boeken in kwestie moeten oorspronkelijk geschreven zijn in het Nederlands. Geen vertalingen dus. Als categorieën komen alleen fictie en factie in aanmerking. Fictie, dat betekent voornamelijk romans en poëzie, en factie dat zijn verhalende romans die op ware gebeurtenissen gebaseerd zijn.

-- door Marvin -- (en Joke deed de bannermagie)

Nederlands onderonsje

De NS Publieksprijs is een Nederlands onderonsje. Niet dat Vlamingen niet genomineerd kunnen worden. Het tegendeel is waar want Griet Op de Beeck, uitgegroeid tot een publiekslieveling in Nederland, haalde al driemaal de shortlist met evenveel boeken. Ook Erwin Mortier haalde de shortlist al een keer. En je kan als Vlaming ook gewoon een stem uitbrengen. Maar de verkiezing wordt in Vlaanderen niet gepromoot, en de kans op een jaar lang gratis reizen met de trein in Nederland, tja, daar hebben de meeste Vlamingen natuurlijk niet zoveel aan. En hoewel stemmen mag, is het misschien niet eens mogelijk om die prijs te winnen zonder Nederlands adres. Hoe dan ook, dit jaar zijn de genomineerden in ieder geval allemaal Nederlanders, dus supporteren voor een landgenoot is er niet bij.

Wat met de Vlaamse schrijvers?

Uit nieuwsgierigheid ben ik de verkoopcijfers voor dezelfde periode voor Vlaanderen gaan uitpluizen. Ik heb de 52 wekelijkse top 100’s gedownload en ben beginnen schrappen. Alles van jeugd eruit, alle non-fictie eruit, alle kook- en help-jezelf-boeken eruit. Oh ja, ook veel strips geschrapt, want die staan ook gewoon in die top 100. Tenslotte al het vertaalde werk eruit. Normaal moeten ook alle thrillers eruit, maar die heb ik bewust laten staan. Waarom? Dat komt zo dadelijk, even geduld.

In ieder geval, als je schrapt zoals ik deed, hou je voor elke week slechts een klein aantal boeken over. Het kleinste aantal dat ik overhield, was … 1. Echt, een hele top 100 en daarin vind je dan slechts één boek terug dat literatuur of thriller is van eigen bodem. In dit geval was Lize Spit de gelukkige met Het smelt. Het hoogste aantal was 11. Meestal lag het aantal op 4 of 5. Nagenoeg altijd Vlamingen, maar een handvol Nederlandse schrijvers wist zich toch goed te handhaven. Wat Griet Op de Beeck voor Nederland is, is Ilja Leonard Pfeijffer overduidelijk voor Vlaanderen. Maar ook Tommy Wieringa doet het bij ons goed. Op 52 weken tijd wisten uiteindelijk 67 boeken die voldeden aan de criteria, de top 100 te halen.

Ik heb de cijfers nu toch ...

... dus zou het stom zijn daar niets mee te doen. Met wat ik ontdekt heb door de cijfers van een heel jaar te bestuderen, kan ik makkelijk een artikel vullen met weetjes. Dat ga ik ook doen. Maar eerst wil ik wat anders proberen. Ik had het al laten vallen in het Vlaams Café: een Alternatieve Vlaamse Publieksprijs. Laten we de shortlist op basis van verkoopcijfers er eens bij nemen en een eigen stem uitbrengen om te zien wat dat oplevert. Wel dit: ik heb net even in mijn portemonnee gekeken. Het vakje waarin de eurobriefjes horen is helemaal leeg. Prijzengeld wordt dan ook nul komma nul. Het is allemaal voor de lol. Neem dit niet te serieus.

Om tot een shortlist te komen, heb ik die 67 boeken punten gegeven op basis van hun positie in de top 100. Die top 100 vermeldt immers geen verkoopaantallen dus ik moest wat anders. Misschien is aan die aantallen wel te komen, maar gelet op het prijzengeld, vond ik dat niet meteen de moeite waard. :-) Elk boek kreeg punten die bepaald werden door de positie. De eerste plaats leverde steeds 100 punten op, de honderdste plaats 1. Ik deed dit natuurlijk niet met de hand, maar op een rekenblad en met de ingewikkelde formule: punten = 101 – positie. Zoals je ziet, daar is lang en grondig over nagedacht! ;-) Helemaal op het eind was het dan nog alleen een kwestie van alle punten bij elkaar optellen en de lijst van boeken sorteren.

De shortlists

Opdat iedereen onbevooroordeeld kan stemmen, deel ik de resultaten van mijn berekening nog niet mee. Dat doe ik later, als onderdeel van de weetjes. Hieronder plaats ik alleen de shortlists met de genomineerden in willekeurige volgorde en dit zowel voor fictie, als voor thriller. We maken er dus meteen twee prijzen van. Met onze prijzenpot kunnen we het ons permitteren.

Ik heb voor de shortlists alleen Vlaamse schrijvers gekozen. Voor de thrillers maakt dat niet uit want Nederlandse schrijvers komen daar niet aan te pas. Esther Verhoef is de enige die in Vlaanderen de top 100 gehaald heeft maar zij scoort niet hoog genoeg voor een shortlistnominatie. Voor de fictie ligt dat anders. Maar liefst drie Nederlandse schrijvers haalden die top 6 wél en heb ik dus verwijderd. Maar misschien vind je dat helemaal niet eerlijk want ze hebben wel goed verkocht in Vlaanderen. Voor wie al klaarzit om beledigd te gaan hashtaggen heb ik daarom goed nieuws: ik heb ze opgenomen als reserve. Alternatief mag je deze boeken dus in je persoonlijk hitparade opnemen als je vindt dat ze daar horen. Bedenkt echter wel dat die gasten onderhand al zoveel prijzen en nominaties gewonnen hebben, dat ze het vast helemaal niet fijn meer vinden als je hen kiest. ;-)

Dan nu, le moment suprême, met tromgeroffel.

In de categorie fictie zijn genomineerd:

     Louis Van Dievel – De onderpastoor
     Dimitri Verhulst – De pruimenpluk
     Dimitri Casteleyn – Het feest
     Koen Peeters – Kamer in Oostende
     Thuis – 7: Ontspoord
     Saskia De Coster – Nachtouders
     Lieve Joris – Terug naar Neerpelt

Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te zien dat er geen 6, maar 7 boeken in de lijst staan. Dat heeft natuurlijk te maken met Ontspoord. Boeken op basis van een soap, ik vind het maar niks. Wie wil zoiets kopen? (Ik begrijp al niet dat mensen hun tv aanzetten voor zoiets.) Maar, het verkocht nu eenmaal goed genoeg om de top 6 te halen, dus ik plaats het erbij en je kan erop stemmen. Om het leed enigszins te verzachten, heb ik ook het nummer 7 opgevist. Ik herhaal nog even dat de boeken in willekeurige volgorde staan.

De reservelijst met Nederlanders die qua verkoopcijfers de top 6 haalden:

     Tommy Wieringa – De heilige Rita
     Ilja Leonard Pfeijffer – Grand Hotel Europa
     Peter Buwalda – Otmars zonen

In de categorie thrillers zijn genomineerd:

     Toni Coppers – De Genezer
     Jo Claes – Een tragisch verhaal
     Toni Coppers – Het vergeten meisje
     Luc Deflo – Levend speelgoed
     Pieter Aspe – Van In episode 1
     Luc Deflo – Verdorven

De regels van het stemmen

Stel op basis van de shortlist een persoonlijke hitparade samen voor elk van beide categorieën, of voor slechts één als je dat wenst. Jouw nummer één krijgt 6 punten, jouw nummer twee krijgt er 5, enz. Je hitparade hoeft geen zes boeken te bevatten. Heb je twee boeken van de shortlist gelezen en wil je alleen die twee een volgorde geven, dan kan dat. Die krijgen dan respectievelijk 6 en 5 punten en de rest niets. Zes is in ieder geval het maximum, ook bij fictie waar je eventueel een Nederlandse schrijver mag plaatsen (maar vergeet dus niet dat ze dat helemaal niet fijn vinden). Stuur vervolgens je lijst of lijsten naar vlaamsepublieksprijs@gmail.com, samen met je Hebbannaam. E-mail is niet fancy en volgens onze kinderen vreselijk ouderwets, maar het werkt wel. En zo blijft je stemming geheim en spannend voor iedereen. Ik beloof plechtig dat ik jullie e-mailadressen niet zal delen, verkopen, en ... (bla bla bla).

Stemmen voor de NS Publieksprijs kan tot en met 20 november. Laten we dus maar gewoon hetzelfde doen.

Zeg het voort

Omdat het helemaal niet spannend is als iedereen zijn stem in een reactie onder dit artikel plaatst, heb ik het bovenstaande e-mailadres aangemaakt. Maar wat interactie is altijd fijn natuurlijk, dus een reactie onder dit artikel waarin je meldt dat je gestemd hebt, of waarin je hierover wat anders kwijt wil, mag altijd. Je volgers zien die reacties en dat overtuigt hen hopelijk om zelf eveneens te stemmen. De 97.365 stemmen die de NS Publieksprijs vorig jaar haalde, zullen wij nipt niet halen denk ik, maar met enige mond-tot-mondreclame moet het toch lukken enkele tientallen stemmers te overtuigen aan deze alternatieve en vooral ludieke verkiezing deel te nemen. Alvast dank aan iedereen die meestemt.