Wat voorafging

In Op pad met Jack Reacher schreef ik over mijn leesuitdaging met de boeken van Lee Child. Het eindigde met het voornemen om nog zo’n uitdaging te organiseren, maar met welke serie? De voorwaarden waren dat ze minstens zes delen bevatte, in zijn geheel beschikbaar was via de Vlaamse digitale bib, en natuurlijk dat het om een thrillerserie ging. Ik had zelf al een paar kanshebbers gevonden, en dankzij reacties van lezers, kwamen er daar nog een aantal bij. Ik beloofde uiteraard om iedereen op de hoogte te houden. Bij deze.

-- door Marvin --

Tips die niet werden weerhouden

Vooraleer hierover verder uit te wijden, even iets over het werkwoord weerhouden. Ik herinner me namelijk dat hierover ooit een grappig misverstand ontstond omdat dat in de context zoals het hier staat in Nederland het tegengestelde betekent dan in Vlaanderen. Nederlanders die dit lezen dienen “wel” en “niet” in deze en volgende titel om te wisselen. 

Zo, en nu iedereen mee is, eerst iets over het beleid van de digitale bibliotheek (die in Vlaanderen via het cloudLibrary platform werkt). In mijn ideale wereld is het zo dat wanneer een bibliotheek ervoor kiest een bepaalde serie aan te bieden, ze er dan ook voor zorgt dat alle delen beschikbaar komen. Diegenen die verantwoordelijk zijn voor het aankoopbeleid, leven helaas in een andere ideale wereld. En zo komt het dat van sommige series met meer dan 20 delen, er drie, vier, misschien zelfs tien willekeurige delen beschikbaar zijn, en de rest niet. Meerdere potentieel goede tips vielen op die manier af, en ik hoop dat ik deze in de toekomst nog wel een keer op kan pikken. Van de vroegste boeken van een aantal al langer lopende series zijn nooit e-boeken verschenen, wat natuurlijk ook niet helpt.

Een enkele tip viel af omdat ik in principe een papierlezer ben en sommige tips helemaal niet als e-boek wil lezen. Ik zie ze in mijn hoofd namelijk al in de boekenkast staan. Heel goede tips, wil dat zeggen, maar ze passen daarom niet binnen de ‘Na Jack Reacher’-uitdaging. En hé, enkele tips stonden natuurlijk gewoon al jarenlang in onze boekenkast.

Resten nog enkele afvallers omdat de serie me niet aansprak, en zo hield ik uiteindelijk zeven kanshebbers over die ik allemaal besloot te proberen. Drie ervan las ik nog in december, vier gingen in januari voor de bijl.

Voor ik de boeken bespreek die ik las, wil ik nog even alle tipgevers bedanken. Ook al selecteerde ik niet alle tips, en vond ik het ene boek uiteindelijk beter dan het andere, iedere tip was waardevol en werd geapprecieerd. Nooit eerder leerde ik op amper een maand tijd zoveel nieuwe series kennen.

Tips die wel werden weerhouden

De zeven kanshebbers in kwestie zijn series die cloudLibrary (nagenoeg) compleet aanbiedt. Een enkel ontbrekend boek heb ik genegeerd, daar is nog wel een mouw aan te passen als de serie echt de moeite waard is. Hieronder mijn zeven leesverslagen. Laat je niet misleiden door de soms lagere score. Ik ben heel streng geweest en heb voor werkelijk alles wat maar ietsje minder was of minder bij me paste, (halve) sterren afgetrokken. Ik wil op deze plaats al verklappen dat ik aan het eind van de rit vaststelde dat ik geen enkel boek heb gelezen dat slecht was.

Val McDermid – serie: Tony Hilton en Carol Jordan – eerste boek: De sirene

Dit boek las ik uit op 20 december 2024.

De cover zegt dat het een jubileumeditie is ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van iets. Wat dat iets is, kom ik via het boek zelf niet te weten. Ook zou er een voorwoord van Lee Child in het boek staan. Gelet op waar deze leesuitdaging vandaan komt, vond ik dat wel geinig. Alleen, een voorwoord is in het boek niet te vinden. Tijdens het lezen merk ik bovendien dat er woorden gespeld zijn zoals gangbaar tot voor de spellingshervorming van 1995. En dan besef ik: de uitgeverij heeft wel de laatste cover gebruikt voor het e-boek, maar de inhoud zelf is gemaakt van de oude editie. Hoewel ik het boek uitleende en er dus niet voor hoefde te betalen, voel ik me toch bekocht door de uitgeverij.

Het eerste boek werd door McDermid in 1994 geschreven en dat merk je. Er wordt gebruikgemaakt van 3,5” diskettes en hoewel de computer al aanwezig is bij de politie, wordt op een gegeven ogenblik een politieverslag met een typemachine uitgetypt. Het misdaadverhaal houdt wel stand, maar de details niet meer altijd. Ook het gegeven dat daderprofilering nieuw is en nog door veel politiemensen als onzin wordt afgedaan, is sterk achterhaald.

Een ding in boeken (en films) waar ik totaal niet van hou zijn seksscènes. Leve de kracht van de suggestie! In dit boek komen behoorlijk wat expliciete beschrijvingen van zulke scènes voor, en daar knapte ik op af. Komt daar nog bij dat het woord sex, in deze sinds 1995 foutieve spelling, heel vaak in het boek staat en ik zodoende keer op keer herinnerd werd aan de lakse houding van uitgeverijen t.a.v. e-boeken. Ik ben er wel benieuwd naar hoe het met het papieren boek gesteld is. Als iemand die jubileumeditie in bezit heeft, hoop ik dat die eens wil kijken naar hoe seks in het boek gespeld is.

Seriepersonages Tony Hilton en Carol Jordan leren elkaar in dit boek voor het eerst kennen, en ik vond hun interactie niet zo overtuigend. Het gaat al heel snel over hun wederzijdse aantrekkingskracht, wat niet erg geloofwaardig is, en hun dialogen zijn heel langdradig. Hiltons daderprofilering gaat gepaard met veel uitleg, soms wat herhalend ook, en de auteur neemt daarbij maar al te graag lijstjes in het boek op. Puntje 1 dit, puntje 2 dat, enz. Behoorlijk saai bij momenten omdat de lezer dat allemaal al weet door wat voorafging en vooral verder wil met het verhaal.

Wat mij betreft kwam de klik met de personages (hoofd- en neven-) nooit echt. Na tweederde in het boek vroeg ik me af en toe nog wel eens af wie deze of gene persoon nu ook weer was. Ze bleven niet aan me kleven. Rond dit punt begon mijn interesse voor het boek dan ook snel af te nemen. Het liet zich vlot lezen, maar toch voelde ik niet waarom de serie het zo goed doet. I.v.m. hoofdinspecteur Tom Cross is ook een los eindje onopgelost blijven hangen, en dat stoorde me. Ik denk niet dat dit de serie gaat worden waarmee ik de leesuitdaging aanga. Ik hield het op een zuinige 2½ sterren.

Peter Robinson – serie: Alan Banks – eerste boek: Stille blik

Dit boek las ik uit op 26 december 2024.

Ik leende het boek alvast uit toen ik nog maar pas aan De sirene van Val McDermid begonnen was. Zodra dat boek uit was, wilde ik niet plots vaststellen dat het al door iemand anders uitgeleend was en een hele tijd niet beschikbaar.

Dit eerste boek met Alan Banks is nog ouder dan De sirene. Het werd in 1987 geschreven. Je weet dus dat je je even moet instellen op een wereld zonder mobiele telefoon, zonder veel forensische wetenschap, en vermoedelijk ook zonder computer. Maar uit ervaring weet ik dat dit soort boeken geregeld heel goede verhalen bevat. Zonder moderne snufjes om de lezer een rad voor de ogen te draaien, moet de auteur wel met een goed verhaal komen om te blijven boeien. Ik was dus bij voorbaat benieuwd. Ik stelde vast dat het boek minder ouderwets overkwam dan De sirene. Ook een profiler hier, maar in dit geval vindt iedereen het normaal dat zij ingeroepen wordt om te helpen. Er wordt een keer wat verwonderd gedaan over de nieuwigheid van de computer, maar veel wordt daar niet over gerept. Verder ontdekte ik meerdere parallellen tussen Stille blik en De sirene, zoals bijvoorbeeld de snel te berde gebrachte aantrekkingskracht tussen het hoofdpersonage en de profiler.

Het boek is in zijn geheel minder spannend dan De sirene, en de personages kleefden ook nog niet aan me nadat het uit was. Ik zie er echter meer potentieel in dan in de serie van McDermid. Aan het eind komt alles netjes bij elkaar en is Banks toch al een personage van vlees en bloed geworden. Ik wilde nog schrijven dat deze serie mooi op tv zou passen omdat het zo’n typische Britse speurdersserie was, maar even googelen leerde me dat die serie gewoon al gemaakt is. Ik ben geen tv-kijker, dus het is niet zo verwonderlijk dat dat me ontgaan is. Wat het boek betreft hou ik het bij 3 sterren. Toen ik de sterren invoerde, zag ik dat een meerderheid van de lezers mijn mening in ieder geval deelt.

Gregg Hurwitz – serie: Orphan X – eerste boek: Orphan X

Dit boek las ik uit op 29 december 2024. Ik had gepland om deze “voor-uitdaging” in januari aan te vangen, maar stel vast dat ik in december al drie series uitprobeerde. Vooroplopen met het uitlezen van boeken, welke boekenliefhebber wordt daar nu niet blij van?

Bij het lezen van de eerste pagina’s van dit boek heb ik voor het eerst het gevoel dat ik iets in handen heb dat een beetje richting de Jack Reachers gaat. Ook hoofdpersonage Evan Smoak is een beetje een eenzaat die wat waakt over zijn privacy en waar een waas van geheimzinnigheid omheen hangt. Reacher is na 27 delen niet echt een geheimzinnig persoon meer, maar was dat wel degelijk bij de start van de serie. Smoak vecht ook tegen onrecht, maar heeft meer kaas van technologie gegeten dan Reacher. Hoe dan ook komt het boek niet zo traag op gang als de voorgaande twee. Razendsnel komt meer in de buurt ...

Het gevoel is nooit weggegaan. Het boek zit vol actie, is spannend, en het hoofdpersonage is geen dom Schwarzenegger-type maar heeft een verleden, een brein en emoties. Het is een waardige opvolger van de Jack Reacher-serie, en is zelfs spannender. Dit is de eerste serie waarvan ik overtuigd zeg dat ik ze in zijn geheel zal gaan lezen. Het eerste boek krijgt meteen 5 sterren.

Tess Gerritsen – serie: Rizzoli & Isles – eerste boek: De chirurg

Dit boek las ik uit op 3 januari 2025. Het was meteen het eerste uitgelezen boek van 2025. Hoewel het de start is van de serie met Rizzoli & Isles, had dit boek beter Rizzoli & Moore geheten want van Isles is in het boek helemaal geen sprake. Het is daarom lastig de serie te beoordelen want ik weet nog helemaal niet of de wisselwerking tussen Jane Rizzoli en Maura Isles me zal aanspreken. Ik moet van deze serie minstens nog het tweede boek lezen voor ik hier iets over kan zeggen. Gelukkig las ik in het verleden al een standalone van Gerritsen en vond ik dat boek niet tegenvallen, dus een straf is het niet te weten dat ik nog minstens één boek van haar zal lezen.

Het boek werd vertaald in 2002, en wat me altijd opvalt als ik vertaalde boeken lees uit die periode of ouder, is hoeveel minder ik me erger aan de vertaling. Er wordt opvallend weinig Engels gebruikt; vertalers hadden toen blijkbaar nog een woordenschat die naam waardig. Ook vind je nog niet dat irritante politiek correcte Nederlands in het boek terug waarbij woorden worden gecensureerd en vervangen door iets wat de lading niet dekt of zelfs leest als een regelrechte taalfout. Vertalingen van de laatste jaren lees ik eigenlijk om bovenstaande redenen helemaal niet meer zo graag en daarom vond ik het echt fijn om nog gewoon “mijn” Nederlands te lezen. (Niet dat Nederlands ooit van mij is want net als bij de meeste Vlamingen is het Standaardnederlands een aangeleerde taal die ik alleen als schrijftaal gebruik.) Dat alleen al is een extra reden om ook de volgende vertaling (door dezelfde vertaler) te willen lezen.

Maar wat vond ik nu van het boek? Wel, ik vond het goed. Een boeiend misdaadverhaal, geen al te flauwe personages hoewel Rizzoli amper veel meer is dan een onsympathiek nevenpersonage en het echte hoofdpersonage, rechercheur Thomas Moore, wel een tikkeltje mannelijker had mogen zijn. Gerritsen wil iets te vaak vertellen hoe Moore rekening houdt met de vrouwen om hem heen en laat hem daar ook voortdurend naar handelen. De auteur kan dat allemaal wel fijn vinden in het echte leven, maar er zit weinig vuurwerk in zo’n personage. Een thriller moet het hebben van conflicten en die heb je met Moore niet. Grappig genoeg wordt op internet door sommige lezers geklaagd dat Moore weer zo’n typisch mannelijke onderzoeker is. Ik weet niet of wij wel hetzelfde boek gelezen hebben :-) Maar goed, het blijft een prima verhaal, 4 sterren waard, dus ik lees zeker nog dat tweede deel om mij een oordeel van de echte Rizzoli & Isles te vormen.

Ian Rankin – serie: John Rebus – eerste boek: Kat en muis

Dit boek las ik uit op 9 januari 2025.

Net als het boek van Peter Robinson is Kat en muis verschenen in 1987. In een voorwoord schrijft Ian Rankin zelfs dat hij het boek nog ongeveer twee jaar eerder begon te schrijven, en dat het niet zoveel deed. Weinig verkoop, weinig recensies. Dat veranderde met de volgende delen. Ik neem aan dat Rankin gewoon mettertijd een betere schrijver werd, want echt heel goed geschreven vond ik het boek niet. De dialogen verlopen stroef en zijn soms weinig spontaan of realistisch. De verhaallijn lijkt wat vreemde sprongen te maken met gebeurtenissen die plots aanwezig zijn zonder dat ze echt werden ingeleid. De emoties van de personages zijn overdreven. Ze brullen plots, of ze zijn plots witheet van woede, wat je ook terugvindt in verhaaltjes die door onervaren schrijvers geschreven zijn bij schrijfwedstrijden. Soms is ook het omgekeerde waar. Een zoon wordt vermoord, of een dochter ontvoerd door een seriekindermoordenaar, en de vaders in kwestie reageren er amper op en blijven functioneren. Welke vader van vlees en bloed stort niet in als dit zijn kind overkomt? Tenslotte zijn de hoofdstukken doorgaans erg kort en er staat nooit heel veel in. Het voelt allemaal erg dunnetjes en amateuristisch.

John Rebus is een hoofdpersonage met een verleden. Hij is brigadier bij Moordzaken in Edinburgh maar zat daarvoor in het leger bij de SAS, de Special Air Service. Hij is gescheiden en heeft een elfjarige dochter, en in zijn appartement is een slaapkamer die zij gebruikte maar die nu niet meer gebruikt wordt en altijd op slot zit. Ook heeft hij een broer die succesvol is als illusionist en waarmee hij niet zo’n hecht contact heeft. Er zitten dus wel wat elementen in die een diepere en langdurige uitwerking van het hoofdpersonage mogelijk maken, maar in dit eerste boek is het toch nog vooral een kwestie van het speelveld opstellen. Het weinige dat we over Rebus te weten komen, wordt ergens in de loop van het boek in één lange sessie vrijgegeven.

Rebus verwijst geregeld naar God en leest zelfs in de Bijbel. In heb een hekel aan alles wat met godsdienst te maken heeft. Dat zijn in boeken afknappers voor me. Ik geloof dat de boeken populair zijn geworden met een reden, maar dit eerste boek kon mij niet overtuigen. Misschien probeer ik nog wel een keer een tweede boek, maar niet meteen. Dit wordt niet de serie waarmee ik mijn nieuwe uitdaging aanga. Een zuinige 2½ sterren.

James Patterson – serie: Alex Cross – eerste boek: Slaap kindje, slaap

Dit boek las ik uit op 15 januari 2025.

Het duurde even voor ik in het verhaal kwam. De auteur gooit het ene nieuwe personage na het andere naar de lezer. Zoals altijd bij nieuwe series moet je de personages nog leren kennen, maar de auteur helpt niet bepaald door zoveel tegelijk naar de lezer te gooien. Niets blijft hangen. Bovendien werkt Patterson me bij aanvang met zijn dialogen een beetje op de zenuwen. Alex Cross en zijn nauwste collega zijn zwart, en Patterson probeert de personages dan ook stereotiep zwart te laten praten. De “brothers” zijn niet uit de lucht, en in vertaling wordt dat “broeder”, wat wel heel gekunsteld overkomt. Aantrekkelijk is het allesbehalve.

Het moet dus allemaal een beetje inzinken en dat duurt toch al snel meer dan een derde van het totale boek. Pas daarna begint Alex Cross tot leven te komen en krijgen de personages wat grip op me. Patterson vertelt het verhaal in de ik-persoon, maar het lijkt allemaal te veel alsof er verslag wordt gedaan. Er zit weinig ziel in wat verteld wordt, het wordt sec beschreven. Cross is weduwnaar en daarom als enige ouder verantwoordelijk voor de opvoeding van zijn kinderen, van wie hij zegt veel te houden. Maar ook hier merk je geen gevoel, want Cross is altijd op pad en laat de opvoeding ervan over aan zijn grootmoeder. Zelfs zijn kersverse relatie met Jezzie Flanagan wordt beschreven alsof het een ooggetuigenverslag is.

De plot springt vaak verder in de tijd zonder dat dat echt concreet wordt aangegeven en zonder dat dat impact heeft op het oplossen van de misdaad, alsof er niets gebeurde in dit tussentijd. Een tweede misdaad wordt zelfs helemaal niet opgelost. De auteur leidt die aan het begin van het boek in, en laat later doodleuk weten dat ze opgelost is. Je reinste tijdverlies!

Ik heb het boek vlot uitgelezen, maar het heeft me niets gedaan. De technische documentatie die ik voor het werk moet doornemen, lees ik op dezelfde manier. Ik zocht een tijdje naar een goede manier om te verwoorden hoe het allemaal op mij overkomt, tot ik Lieke Roovers hier het volgende over Patterson zag schrijven: zijn boeken zijn meer outlines van een plot dan echte boeken, naar mijn mening. En dat verwoordt precies wat ik bedoel.

Opnieuw een zuinige 2½ sterren want ik verwacht meer persoonlijke verbondenheid bij een serie waarmee ik de volgende zoveel maanden van mijn leven zal doorbrengen.

Patricia Cornwell – serie: Kay Scarpetta – eerste boek: Fataal weekend

Dit boek las ik uit op 17 januari 2025, amper een maand na de start van dit leesavontuur.

Ook dit boek is niet heel recent meer. Het dateert van 1990, en er wordt al eens in gecomputerd met hetzij gedateerde computertermen (opnieuw diskettes :-) ), hetzij computertermen die de auteur niet helemaal correct heeft. Helaas weet ik heel veel van computers af en dus vallen fouten me meteen op. Gelukkig is er ook heel wat forensische wetenschap waar ik niets vanaf weet en waarvan ik heel naïef doe alsof het allemaal klopt wat de auteur schrijft. Het een compenseert het ander, al kan ik er niet aan voorbijgaan dat de forensische wetenschap ondertussen al veel verder staat en dat zelfs een leek als ik dat merkt. Karin Slaughter is schatplichtig aan Cornwell in de zin dat deze forensische thriller Slaughter heeft laten inzien dat schrijven van vergelijkbare boeken was wat zij met haar leven wilde gaan doen. En Slaughter merkt op dat Cornwell met de forensische kennis van dat ogenblik een goed boek heeft geschreven, zelfs al loopt het ondertussen flink achter. Dat je een boek moet lezen tegen de achtergrond van het ogenblik waarop het geschreven is, is waar, maar zelfs dan heb ik er nog een en ander over te zeggen.

De lezer wordt meteen in het verhaal gegooid, en dat op een goede manier. Niet zoals bij Patterson, maar met een behapbaar aantal personages zodat het geen 100 pagina’s duurt voor het verhaal wat vat op je krijgt. Dat is alvast een pluspunt. De nevenpersonages vind ik helaas niet bepaald boeiend, en dat zonder uitzondering. Cornwell lijkt haar zinnen te hebben gezet op hoofdpersonage Kay Scarpetta, en de rest werd vergeten. Ik beeldde me op een gegeven ogenblik een toneelvoorstelling in waarbij één acteur een rol speelt en de andere acteurs werden vervangen door kartonnen figuren met eenzelfde cassettebandje (want 1990 :-) ) erbij geplaatst om de nodige standaardzinnetjes uit te spuwen af en toe. Zo worden heel wat personages heel makkelijk rood, en is het aantal rokers hemeltergend. Als anti-roker stoorde ik me daar flink aan. In 1990 bestond niet 90% van mijn vriendenkring uit rokers (veeleer omgekeerd) maar in dit boek lijkt dat wel zo te zijn. Over de manier waarop Scarpetta een hoogbegaafde tienjarige heeft vormgegeven, wil ik het al helemaal niet hebben.

Het neemt niet weg dat er wel wat boeiends gebeurt in het boek. Er is een serieverkrachter en -moordenaar aan het werk en bovendien wordt Scarpetta gesaboteerd bij haar onderzoek waarbij uiteraard gesuggereerd wordt dat de boosdoener zich binnen de intieme kring van Scarpetta bevindt. Er zit daarom ook wel de nodige spanning in het boek dat zich vlot laat lezen. Ik kan alleen maar vaststellen dat ik er geen moeite mee had om verder te lezen, en dat ik na een onderbreking zelfs met plezier doorging, al bleek de ontknoping teleurstellend. Ik vond het boek 3½ sterren waard, niet voldoende om van de serie mijn nieuwe ‘Na Jack Reacher’-uitdaging te maken, maar ik denk wel dat ik in de nabije toekomst nog boeken van de serie lees.

Het verdict

Het is denk ik wel heel duidelijk dat de Evan Smoak-serie van Gregg Hurwitz me heel enthousiast maakte, en dat Rizzoli & Isles van Tess Gerritsen een goede tweede is geworden, hoewel die serie me aanvankelijk wat afstootte door de promotie van de tv-serie, waarvan het steriele voorkomen van de twee actrices me niet aanspreekt. Jack Reacher laat ik opvolgen door Evan Smoak. Van de negen verschenen delen bezit onze eBib er momenteel zeven, netjes op volgorde. Maar ook van de Jack Reacher-serie ontbreken de laatste twee delen nog, dus ik leef op hoop en kan ondertussen weer een maandje of zes verder.

Ik hoor natuurlijk graag van jullie waar jullie het wel, dan niet, mee eens zijn in mijn beoordelingen. En ondertussen komen er ook nog wat Vlaamse thrillers op me af. Nomineerden jullie al de thrillers die Joke en ik volgens jullie samen moeten lezen? Indien niet, het kan hier nog tot op de dag dat Hebban de longlist voor de Hebban Thriller prijs bekendmaakt.