Enkele weken terug al (15 mei) ging ik met een vriendin naar een boekvoorstelling in zaal De Roma in Antwerpen over deze 2 boeken/-jes. De Roma ligt in district Borgerhout aan de Turnhoutsebaan, één van de meest gemengde wijken van Antwerpen, een stad van 170 nationaliteiten, die daarmee in de top van de meest multiculturele steden ter wereld hoort. Het publiek was voor deze avond gemiddeld gezien ook kleurrijker dan voor de meer gewone 'muziekoptredens' die hier regelmatig op het programma staan, om eerlijk te zijn. 

De avond was een samenwerking van uitgeverij De Bezige Bij, de Federatie van de Marokkaanse Verenigingen, en de jongerenorganisatie Uit De Marge/CMGJ. Fatma Taspinar, VRT-journaliste, leidde en modereerde de avond waarop Mohamed El Bachiri en David Van Reybrouck waren uitgenodigd met als 'voorprogramma' de jongeren van de vereniging Uit De Marge/CMGJ. 

De aanslagen van 22 maart veranderden onze samenleving en zijn bepalend voor de toekomst van jonge mensen. Uit De Marge/CMGJ geeft jongeren een stem in het debat en pleit voor meer dialoog met de jongere generaties, in al hun diversiteit. Ikrame Kastit, één van de nieuwe coördinatoren van deze organisatie, toonde een filmpje van enkele straatinterviews met jongeren uit allerlei culturen en haalde ze nadien tevens op het podium om hen te interviewen over wat zij voelen na de aanslagen en hoe zij werden behandeld door hun omgeving. Sommige getuigenissen van hen waren de moeite, andere tieners brachten op zich niet zoveel bij voor de toehoorders omdat bleek dat dit optreden al indrukwekkend genoeg was voor hen, waarvoor uiteraard alle begrip. Het initiatief is in ieder geval zeer sterk en haalt uit jongeren het beste van hen. Rondom mij werd er redelijk wat afgegiecheld en becommentarieerd op hun vrienden die vooraan stonden trouwens. Petje af voor de filmmakers en die jongeren die vooraan stonden toch! Hun boodschap en kernwoord van hun bijdragen: hoop op de toekomst. Ook al konden mijn vriendin en ik soms niet anders dan toch wat cynische bemerkingen te maken tegenover zo'n jeugdig geweld. Op deze manier kwam die vriendin naast mij vanwege enkele opmerkingen nog op een ietwat assertieve manier in contact met een meisje dat haar hierover aansprak. Ik had er niet zozeer iets mee te maken, maar goed hieraan was toch dat zulk een aanvaring toch bleek tot wat meer wederzijds begrip en zelfkennis te kunnen leiden. Ik kijk bovendien ook naar mezelf, want ik kan dit zeker ook nog gebruiken. Sterk vond ik zeker ook de uithaal naar een meewerkend tijdschrift waarvan de cover van die week net geen genade vond in de ogen van deze jongeren vanwege verkeerde beeldvorming volgens hen. Een beetje hilarisch maar ook knap om dit zo naar voor te brengen, volgens mij! 

Een jihad van liefde

Mohamed El Bachiri, moslim, Molenbekenaar en weduwnaar van Loubna, die omkwam bij de aanslagen in de Brusselse metro op 22 maart is bekend geworden in Vlaanderen en Nederland met zijn oproep voor 'Een jihad van liefde' in resp. de tv-programma's De Afspraak en De Wereld draait door. Dit filmpje zien jullie hieronder.

David Van Reybrouck was zo geraakt door zijn getuigenis dat hij zich aanbood bij El Bachiri om zijn bestaande teksten op papier uit te werken tot Een jihad van liefde. Deze persoonlijke getuigenis is in een mum van tijd heel snel in Nederland en Vlaanderen uit de deur gegaan omdat het heel veel mensen naar de keel greep. De opgeschreven teksten bevatten zowel persoonlijke herinneringen van El Bachiri aan zijn vrouw als hoe hij probeert om te gaan met zijn immense verlies. Het is indrukwekkend te lezen hoe hij haat niet beantwoordt met haat, zelfs niet tegenover de terroristen die zijn vrouw mee de dood injoegen. Het boekje deed mij de haren echt overeind komen van ontroering. El Bachiri is Franstalig en daardoor ligt zijn actieve kennis van het Nederlands eerder moeilijk. Hij stond er echter op om een stukje uit zijn boek zelf voor te lezen, maar dit bracht eigenlijk geen meerwaarde voor de toehoorders, hoe goed deze inspanning ook was bedoeld. Van Reybrouck tolkte voor hem en bracht ook zijn eigen inbreng naar voren in het totstandkomen van dit ontroerend verhaal. De oorspronkelijke versie van deze tekst werd in het Frans geschreven, maar vertaald en opnieuw herwerkt door Van Reybrouck.

Het Envoi uit deze tekst van 72 p. (e-book):

Als ik niet had meegemaakt wat ik heb meegemaakt
Als niemand me ooit het woord had gegeven
Als niemand me ooit de kans had gegeven om te spreken

Had je nooit gehoord wat ik te zeggen heb.

Ik, metrobestuurder,
Was een moslim zoals zovelen,
Die je niet hoort,
Die je niet ziet

Maar die o zo talrijk zijn. 

De papieren uitgave van dit boek was op 31/5 nog steeds beschikbaar tegen een vrijwillige bijdrage in de Roma voor diegenen die daar naar optredens gaan kijken (tot de voorraad strekt).

Vrede kun je leren

Als je gaat zoeken op Wikipedia, merk je dat David Van Reybrouck in àlle lagen van de bevolking vrienden en collega's heeft. Thomas de Marchant et d'Ansembourg is namelijk een Belgische graaf. Niet dat hij niet heeft gewerkt voor zijn geld uiteraard en zijn titel dateert wel van zeer vroege tijden. Hij is een voormalig Belgische advocaat die na 15 jaar juridische ervaringen en bijscholing psychotherapeut is geworden. Hij was al vroeg geïnteresseerd in de theorieën rond geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg. Onbekend voor mij en de meesten hier waarschijnlijk heeft hij al wel wat Franstalige bestseller boeken rond dat onderwerp op de markt gebracht. Zijn bibliografie vind je hier op Wikipedia terug.

Een oproep tot geweldloze communicatie en meditatie is eigenlijk Vrede kun je leren. Het boekje van 61 p. (e-book) bestaat uit drie delen die duidelijk een proces inhouden:

1. Het vreedzame individu
2. Een samenleving van vreedzame individuen
3. De vreedzame samenleving

Het is een weerslag van gesprekken van de twee auteurs waardoor de tekst een mengvorm is geworden van de typische passieve weergave van een non-fictieboek met dialogen tussen aanhalingstekens van afwisselend d'Ansembourg en Van Reybrouck, waar je wel even aan moet wennen. De boodschap is wel duidelijk: om in een samenleving in vrede te leven, moeten mensen veel meer zichzelf leren kennen, rust vinden en hun geest gezond houden en moeten tussen mensen conflicten niet uit de weg gegaan maar geweldloos en met diplomatie opgelost worden. Enkele sprekende getuigenissen van trainingen rond meditatie of "mindfulness" en geweldloze communicatie tot in het Britse parlement toe, leveren wetenschappelijk onderbouwde bewijzen dat dit écht de moeite is om in te investeren. Een oproep voor ieder van ons om elke dag 10 minuten rust te vinden en jezelf beter te leren kennen, lijkt mij echt ook niet zo'n luxe te zijn in onze huidige samenleving. Daarnaar leven is natuurlijk iets anders, en velen beschouwen dit nog als onnodige verbeuzeling van de tijd.

Zullen de auteurs met deze oproep wat potten kunnen breken? De tijd zal het leren...