Een dag na de lezing van Saskia De Coster was er ergens anders in Antwerpen (in de stadsbibliotheek Permeke) een activiteit met de Vlaams-Marokkaanse schrijver Fikry El Azzouzi (1978), afkomstig uit Temse.

Fikry zou daar voorlezen uit zijn ‘trilogie’. Inderdaad trilogie, want zonder dit vooruitzicht gehad te hebben, heeft hij ondertussen drie romans over de jongen Ayoub geschreven en uitgebracht: Het schapenfeest (2010), Drarrie in de nacht (2014) en Alleen zij (2016). Het auditorium van Permeke kan zo’n 80 à 100 mensen aan (of zelfs meer) maar voor deze lezing blijken we maar met weinig te zijn opgedaagd. In plaats van in dit auditorium te blijven, nodigt de schrijver in kwestie dit kleine groepje van fans (?) uit naar de bar daarachter met gezellige zetels en tafels die anders pas open gaat voor een drankje achteraf. Na wat zeteltjes te hebben samen gezet voor 12 toehoorders en 1 schrijver-voorlezer kunnen we ons gezellig samen zetten om naar Fikry te luisteren. Het is wel fijn om zo’n flexibele verteller voor je te hebben natuurlijk.

Zijn werk is sterk geënt op de maatschappij en de omgeving die hij zelf kent: die van de migranten, de discriminatie, de identiteitsvorming van de tweede en derde generatiekinderen van die migrantenstroom, de radicalisering en de ronselarij ten voordele van oorlogen verder weg in het Midden-Oosten, Pakistan, Afghanistan, ….  Al die problematieken krijgen een plaats in zijn werk dat daardoor de vinger legt op zwakke plekken en open wonden in onze maatschappij.

In het eerste boek, Het Schapenfeest, is Ayoub een jongen van een jaar of 11 die door zijn vader wordt meegesleurd om mee een schaap te gaan slachten voor het Offerfeest. Hij wil hier echter niet mee naar toe en wil liever lekker lui in bed blijven liggen of allerlei andere leuke dingen doen met zijn vrienden. Hij probeert verschillende strategieën uit om niet mee te hoeven gaan die heel humoristisch in dit boek uit de doeken worden gedaan. Als hij dan toch in de wei belandt met het schaap, begint het schaap tegen hem te praten, dat zich in tegenstelling met hem, wél wil offeren voor de goede zaak. Ik heb dit boek zelf nog niet gelezen, en hoewel de schrijver zelf toegeeft dat dit boek nog niet zo diep gaat als zijn volgende, trekt de humor in de fragmenten die hij voorleest, me toch wel aan. Zowel in dit boek als in het derde zitten er enkele magisch-surrealistische elementen in. Eén vrouw uit de groep trekt de parallel met haar vroegere jeugd die toen katholiek gekleurd was, en waarin je als kind in een katholiek gezin bijvoorbeeld ook verplicht werd om catechese te volgen.

Het tweede boek, Drarrie in de nacht, is gebaseerd op een verhaal van een goede vriend van Fikry die op zeer korte tijd geronseld en geradicaliseerd werd door een gekende ronselaar die heel charismatisch kon zijn/was. Deze vriend van hem is vertrokken naar Pakistan, in een tijd dat er nog geen sprake was van de oorlog in Syrië, en is daarna door zijn vroegere vrienden hier niet meer terug gezien. Het doet me wel wat zo’n verhaal rechtstreeks te horen van iemand die er zo direct bij betrokken was. In dit boek is Ayoub 16 of 17 en leeft hij in de nacht, soms met een paar vrienden maar ook zeker geïsoleerd van de maatschappij, en zijn ze gekend als ‘drarrie’, Europese straattaal voor ‘maat’ of ‘jongen’, die samen de straat optrekken. Eén van zijn vrienden is de Vlaamse Kevin, die de beste moslim wil zijn, en als Karim wil aangesproken worden. Die Kevin/Karim doet er alles aan om gerespecteerd te worden door de omgeving waarin hij toevallig is opgegroeid en zijn vrienden in heeft gevonden, maar zelfs zijn vrienden vinden hem te hevig in alles wat hij doet. Het is ook hij die later in het boek door een voorbij komende ronselaar zal worden opgezocht. Hoe dat afloopt, moet je in het boek zelf lezen uiteraard. Eén van de fragmenten die Fikry voorleest, gaat net over het moment dat Kevin officieel bij de gemeente zijn naam naar Karim wilt laten veranderen en dit door de ambtenaar in kwestie maar slecht wordt opgenomen. Dit is de enige roman van de drie die ik al gelezen heb, en die ik heel relevant en actueel vond, en met een scherpe pen beschreven.

Het derde boek en vervolg hierop kwam vorig jaar uit, namelijk Alleen zij en gaat over Ayoub als twintigjarige afwasser in een restaurant, dat echter wordt beschreven vanuit het oogpunt van de eigenaresse, Eva, die verliefd op hem wordt en niet weet wat te doen met deze verliefdheid. Voor het eerst komen verliefdheid en echte relaties met vrouwen in de leefwereld van Ayoub terecht. Hoe Eva en hij hier mee om gaan, komen we in dit boek te weten waardoor dit net nog wat hoger op mijn lange Nog te lezen lijst staat dan het eerste boek over de 11-jarige jongen. Voor Fikry was het een nieuwe ervaring om het verhaal te schrijven vanuit het standpunt van een vrouw. Aan ons om te weten te komen of hij dit goed gedaan heeft. De fragmenten die hij voorlas, spraken in ieder geval al voor hem!   

Naast deze drie romans heeft Fikry El Azzouzi nog heel wat andere dingen geschreven natuurlijk. Naast zijn proza is hij vooral ook een toneelschrijver, en is hij nu actueel met het stuk Malcolm X, gemaakt in 2016 en dat nu on tour is. Voor Reizen Jihad, een toneelstuk gebaseerd op de inhoud van Drarrie in de nacht, won hij in 2015 de Arkprijs van het Vrije Woord. Sinds 2012 schrijft hij ook een wekelijkse column in de Vlaamse krant De Morgen.