Ook mijn wereld werd kleiner dit jaar, hoeveel boeken ik ook las. Door de lockdowns en het thuiswerken zag ik maanden na elkaar amper mijn collega’s en andere mensen onderweg. Ik hoorde minder van kennissen en andere bekenden. Dat wéégt als je alleenstaande bent. In ‘het kopke’ maalde het dikwijls enkel maar rond mezelf omdat ik maar weinig hoorde van anderen, ook al is dit wat kortzichtig. Dit jaar was inderdaad een rotjaar. Ik moet eerlijk toegeven dat de moeilijke momenten waarschijnlijk de bovenhand hebben gekregen, ook al waren er zeker ook opgewekte en betere momenten. Ik ben zeker niet de enige met deze gevoelens, teleonthaal en andere psychologische bijstandsdiensten hebben enorm veel oproepen gehad, ook deze hulpverleners hebben zich uit de naad gewerkt dit jaar.

Digitalisering en Bart Moeyaert x4

Hoe ik contact hield en me probeerde te ontspannen? Ik leerde op grotere schaal dan ooit videoconferenties, webinars en livestreams kennen, zowel op professioneel vlak als voor ontspanningsdoeleinden. Die middelen hebben voor- en nadelen. Het vervangt je echte live contact niet met je werkplek waar je normaal gezien elke dag komt, aan de andere kant kan je je collega’s toch blijven zien, en ook gasten van overal ter wereld uitnodigen en zelf inbellen voor of uitgesteld kijken naar lezingen van overal ter wereld. Zo volgde ik zelf enkele literaire livestreams, eventueel uitgesteld, uit Nederland, Engeland, Zweden en Oostenrijk naast enkele uit Vlaanderen. Met als grootste gemene deler: Bart Moeyaert! Haha, hier moet ik toch even met mezelf lachen. ;-) Ik heb dit jaar 3 digitale lezingen en op het nippertje 1 live voorstelling met hem (in mijn eigenste lokale bibliotheek, tonnen dank aan de mensen daar) mogen beluisteren/meemaken. Je bent fan of niet, ook in moeilijkere tijden… Ook op het nippertje was ik dit jaar  in de zomer bij één live boekvoorstelling in de tuin van het Antwerpse Begijnhof, rond De kus van Dabrowski van Chris Van Camp en één in Hoboken, Antwerpen van De advocaat en de zeiler, de duo-roman van Kris Van Steenberge en Geert Briers, telkens samen met mijn boekenvriendin Katrien. Die laatste rots in de branding kwam trouwens ook ter hulp op andere moeilijkere momenten. Ook aan een aantal andere Hebbanisten heb ik veel gehad, waarvoor dank! 

Mijn belangrijkste boekenmoment van dit jaar, een keuze als eerste uitdaging.

Ik ben géén Hebban-recensent, -teamlid, of -ambassadeur meer sinds dit jaar. Ik heb me te vaak teleurgesteld gevoeld achter de schermen. Ik heb bijna een jaar lang Hebban-recensies geschreven waar ik geen gevoel in kon leggen, over boeken die me totaal niet raakten en waar ik geen klik mee had. Pas op: boeken die het verdienden, probeerde ik wel eerlijk te beoordelen, ook al had ik er uiteindelijk niet zo veel mee. En ook: Vlaanderen bestaat minder en minder op Hebban. Er zijn heel wat minder recensieboeken en leesclubs met Vlaamse boeken die aangeboden worden bv. Ik blijf natuurlijk wél verderdoen met mijn lezersrecensies en mijn eigen blog hier tot nader order! Maar nu combineer ik dit ook al een tijdje met de lokale boekenpromotiesite Antwerpen Leest en de website met een hart voor auteurs en vertalers De Leesclub Van Alles. Daar vind ik opnieuw toffe uitdagingen in ook! 

Mijn boekhandels met anonieme winkeliers die ik niet allemaal even goed ken.

Mijn portemonnee trek ik in ‘normale tijden’ vooral in drie boekhandels van de vijf onafhankelijke in Antwerpen open, toch voor papieren boeken. Twee daarvan bezoek ik voornamelijk voor hun core-activiteiten, zijnde de boeken, met name Cronopio, vlakbij mijn werk, met een exquise aanbod Nederlands- Engels- en Spaanstalige literatuur met een grote ‘L’, en De Groene Waterman, een boekhandel in Vlaanderen met een heel lange en woelige geschiedenis, die je in de Wolstraat terugvindt, samen met enkele andere antiquariaten, met een geweldig breed aanbod van de nieuwste romans en andere minder gemakkelijk te vinden titels over internationale politiek, economie, filosofie, actualiteit, ook poëzie...
Cronopio is best een flinke zaak op de Kasteelpleinstraat die ook een koffiebar herbergt, en waar je van lekkere dingen kan genieten. Daar ook vlakbij is de derde in het rijtje, de kleine boekhandel-koffiebar Buchbar in de Scheldestraat, een aantal jaar geleden overgenomen door VRT-radiostem Annelies Moons en Stoomboot-zanger en songwriter Niels Boutsen, die overigens zelf weer naar overnemers op zoek waren, of zelfs nog zijn. Dat ben ik even kwijt…  De bar is übergezellig, en je kan er in betere tijden ook van heerlijke taarten en patisserie proeven samen met een lekkere warme of koele drank. (Ze schakelden over op take-away, nu ook weer.) In ieder geval zijn dit bekende ‘uitbaters’, waardoor ik hen wel even met naam durf te vernoemen. De andere boekhandelaren laat ik rustig in alle anonimiteit hun uitstekende werk verderzetten. Vooral De Groene Waterman heb ik dit jaar proberen te ondersteunen met een aantal uitgebreide bestellingen, ook via de post. Bij Cronopio heb ik eerlijk gezegd niet veel gekocht dit jaar omdat ik simpelweg bijna niet op kantoor was.
Verder weg in Brussel maar ook op Facebook laat Passa Porta regelmatig van zich spreken over de nieuwste boeken, brengt ze stemmen van over heel de wereld in het voetlicht en doet het het multiculturele Brussel alle eer aan, door o.a. Rob van Essen en Lize Spit samen te brengen. ;-) Heb ik onlangs mogen horen op de radio… Ook het culturele huis DeBuren, een 'Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat', in Brussel organiseert regelmatig initiatieven, die de samenwerking tussen de Vlaamse en de Nederlandse letteren bevorderen, waaronder een aantal interessante lezingen dit jaar. 

Heb ik mezelf voldoende uitgedaagd?

Lijstjes heb ik niet afgevinkt. Ik heb alvast het record aan schrijftijd gebroken dit jaar, zeker weten. Al was het maar voor dit stuk, maar ook voor mijn recensies en andere stukken hoor. Dus bij het schrijven daag ik me al meestal uit. Zelfs al ben ik er uiteindelijk niet altijd 100% tevreden mee. Het schijnt wel dat ik een pietje precies ben, en misschien zelfs wat perfectionistisch...

Gelukkig brachten boeken me ook dit jaar het nodige escapisme, een blik op de buitenwereld, of een dosis empathie voor anderen in écht penibele omstandigheden. Ik blijf mezelf uitdagingen opleggen wat boeken betreft, niet zozeer meer door het aantal, maar door het genre, de dikte (lengte), de vorm, de taal of de moeilijkheidsgraad om boeken te doorgronden. Zo ben ik het ook weer van plan in het nieuwe jaar. Daarvan getuigen zeker ook nog wat boeken die ik in november en december heb gelezen. Dat lijstje zal ik jullie laten lezen binnen enkele dagen...