Deze week staat in het kader van het (betere?) boek.

Ik heb Blindelings van Kris Van Steenberge volledig kunnen uitlezen deze week!  Daarnaast heb ik enkele activiteiten bijgewoond met zijn collega’s Jeroen Olyslaegers die zijn nieuwe boek Wil lanceert, Marek Šindelka, met een tournée rond zijn Anna in kaart gebracht en Aleksandr Skorobogatov die mee deed aan een pop-up leesclub rond zijn Sergeant Bertrand. En bovendien zitten er de komende weken nog enkele leuke activiteiten aan te komen! Heerlijk... 

Eerste activiteit:  Wolstraat 7 met Jeroen Olyslaegers, schrijver van WIL  

Wolstraat 7 is een driemaandelijkse activiteit die al langer plaats vindt in de ondergrondse gewelven van de Antwerpse boekhandel bij uitstek, De Groene Waterman.  Toegegeven, het was een eerste keer dat ik er naar toe ging en het opgekomen publiek zal die van grote publiekstrekkers niet direct evenaren of niet de leeftijd hebben van de fans van pakweg auteur, danser en televisiester Ish (je weet maar nooit natuurlijk).

De schrijver om wie het mij te doen was, en door de mij onbekende maar blijkbaar al jaren meedraaiende, ervaren journalist Lieven Bax, werd geïnterviewd was Jeroen Olyslaegers.  Op 31 augustus had Olyslaegers al succes met een druk bezochte boeklancering van Wil in De Roma waar ik jammer genoeg niet bij kon zijn.

Nu werd het gelukkig ook een diepgravend gesprek over zijn motieven voor en voorstelling van zijn boek. Het gaat ten eerste over hulpagent Wilfried Wils die eigenlijk liever dichter wil worden, maar vooral ook over de stad Antwerpen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog.  Jaren later vertelt hij zijn verhaal aan één van zijn nakomelingen.  Eén van zijn Antwerpse routes zit in het stuk dat Olyslaegers nu voorlas – op z’n Antwerps ! -  en dat maakte het voor mij heerlijk om naar te luisteren!

Het wordt bewierookt in allerlei media als een boek dat naast Hugo Claus en Louis Paul Boon kan staan.  Enkele aanbevelingen: een grootse roman, een ‘oorlogsroman waarin niemand de dans ontspringt’, een ‘koek op u bakkes’, over  "tweezakkerij", vervolging en eigenbelang, en het dient als reflectie over waarmee we vandaag bezig zijn. Door een nieuwe schrijver die u een ‘geweten schopt’, enz...  Tja,  dat belooft al vast!

De Antwerpenaar Jeroen Olyslaegers schijft columns, theaterteksten en proza en is zeer aanwezig op sociale media met zijn verontwaardiging over hoe het er in onze maatschappij vandaag aan toe gaat. Zijn twee vorige romans WIJ  (2009), over nationalisme,  en WINST (2012), over strevers en verlies, zou je samen met dit boek als een soort trilogie kunnen beschouwen over de grote maatschappelijke thema’s van vandaag. In 2014 ontving hij de Arkprijs van het Vrije Woord en hij was een van de initiatiefnemers van de Geefpleinen in Antwerpen. 

Een voorstellingsfilmpje van Wil met Jan Decleir.

Tweede activiteit: Boekvoorstelling Anna in kaart gebracht met Marek Šindelka

Een tweede keer in dezelfde week ging ik naar De Groene Waterman, maar nu mochten we in de ruime boekenwinkel zelf plaats nemen. De kassa was ook nog open wat slim gezien was, want zo heb ik terzelfdertijd nog wat extra's kunnen mee nemen! Het boek Anna in kaart gebracht staat namelijk al elektronisch op mijn e-reader te blinken.  (*-*) 

Michaël Vandenbril, dichter, redacteur en oprichter van tal van Antwerpse literaire poëzie-initiatieven (nu ik hem even op zoek, verdient die volgens mij zijn eigen blog) interviewde hem.

Uit een korte voorstelling bleek dat Šindelka op 15-jarige leeftijd al begon met schrijven, eerst met een dagboek en later met gedichten. Hij ging ook korte verhalen schrijven maar is toch voornamelijk een dichter. Hij beziet zichzelf eigenlijk ook wel als een dichter die proza schrijft. Hij heeft filosofie gestudeerd en dit merk je ook in zijn teksten. Hier volgt wat ik van het boek heb opgepikt zonder het al te lezen! 

Anna... is een soort verhalenbundel waarin Anna wordt beschreven vanuit verschillende personages.  Alle verhalen zijn verbonden met Anna maar dit blijkt niet altijd heel duidelijk te zijn. Šindelka wilde dan ook een karakter creëren dat als het ware onzichtbaar was. Enkel op het einde komt Anna als actief karakter aan bod. Het boek wordt aangeprezen als zeer leesbaar maar zou ook veel ideeën aanraken en zeer filosofisch zijn. Vandenbril las hierbij een eerste stukje over schoonheid (‘beauty’) voor, wat leidde tot de vraag of er schoonheid nodig is om inzicht te verwerven. Schoonheid zou volgens  Šindelka in het hart van artistieke uitvindingen staan. Teveel schoonheid kan echter ook snel kitsch worden of ook misbruikt. Nog enkele thema’s zijn het comfortabel zijn met het eigen lichaam, vaderschap en een reflectie over verhalen vertellen (‘storytelling’): een schrijver komt aan het woord die het niet op heeft met verhalen, maar altijd wel verhalen aan het vertellen is. En wat is een verhaal? Een verhaal heeft een begin en een einde, en in het echte leven is dit nooit het geval. Ook de taal komt aan bod, of wat het gevolg van taal kan zijn, zoals dat het als instrument kan worden gebruikt om te verdelen in plaats van te communiceren.

Kijkt Šindelka op naar grote Tsjechische schrijvers die wij kennen, zoals Milan Kundera en voormalig president Václav Havel? Hij kijkt wel op naar Milan Kundera, hoewel Kundera een ietwat vreemde relatie heeft met de Tsjechen zelf of misschien andersom. Hij heeft namelijk een heel aantal boeken in het Frans geschreven (sinds 1989 volgens Wikipedia), die nooit naar het Tsjechisch vertaald waren, waardoor de Tsjechen soms zelf niet weten wat hij allemaal geschreven heeft.

Šindelka krijgt nu veel succes in het buitenland en wordt nu veel vertaald. Is dit ook belangrijk voor hem? Dit is zeer belangrijk voor hem. Boeken zijn uiteindelijk een oud instrument voor communicatie. Nadien leest hij zelf een fragment voor in het Tsjechisch, en neemt Vandenbril de vertaling in het Nederlands voor zijn rekening.

Op een eigen vraag toen het moment hiervoor aanbrak, over hoe hij aan de slag ging met de verschillende verhalen, en hoe zijn schrijfprocédé eruit zag, antwoordde hij nog dat dit inderdaad moeilijk is en helemaal niet evident. Hij komt altijd aanzetten met andere versies, denkt aan een idee en maakt er dan toch uiteindelijk een ander verhaal van dan eerst gedacht. Hij werkt wel met een synopsis om zijn boek te kunnen schrijven.

En of hij voor zijn vele lezers aan een nieuw boek bezig is? Dat was hij inderdaad, namelijk een verhaal over een jongen die op zoek gaat naar zijn broer, in Europa rondwaart maar zelfs niet weet waar hij is, zonder functionerende GSM, enz. Het gaat over een realistisch verhaal waarvan je een kaart zou kunnen maken in je geest, en die helemaal mee kan volgen. Wordt dus zeker vervolgd!

Derde activiteit:  Pop-up Leesclub over Sergeant Bertrand van en met Aleksandr Skorobogatov

Op vrijdagavond  heb ik nog een goed gesprek gehad met een vriendin die ik al lang niet meer gezien had, en  ben ik achteraf naar een pop up leesclub geweest in Gent, met de in Antwerpen wonende Wit-Russische schrijver Aleksandr Skorobogatov. Het opzet is goed, en misschien heb ik wat gemist omdat ik vroeger moest vertrekken dan de anderen, maar ik hoopte dat er nog wat dieper in het boek zou worden ingegaan dan wat ik heb gehoord ter plaatse om eerlijk te zijn. Het bleek ook over een groepje te gaan dat al langer samen komt met elkaar en dat dus wel wat vreemd aanvoelt als je daar maar eenmaal op komt dagen. Dus zal ik het in de toekomst misschien toch maar houden bij mijn eigen bieb. Het ontstaansverhaal van het boek Sergeant Bertrand was trouwens een ietwat gedetailleerde herhaling voor mij van wat ik al gehoord had in Antwerpen in bib Permeke, en waarover ik al vertelde op deze blog.