Grimdark fantasy is een nog vrij onbekend subgenre voor de vele liefhebbers van (fantasy)boeken. Het is er wel altijd geweest, maar het gluurde ergens vanuit de schaduw naar ons. Het genre komt nu vanonder de rotsen vandaan om met ons kennis te maken. Het is het klaar om aan onze Wil-ik-lezen-lijsten toegevoegd te worden! Kruip diep onder de wollen dekens of zet jezelf op een veilige warme plek bij de haard, want dit deel van de fantasy laat je aderen koud worden en je fantasie ontnuchteren. Een mooiere tijd van het jaar om eraan te beginnen, kunnen we ons niet wensen.

Grimdark? Nog nooit van gehoord!

Dat kan kloppen, dit subgenre behoort nog niet tot de bekendsten, het siddert onder de oppervlakten met een kleine hoeveelheid aan trouwe fans. Na het zien of lezen van George R.R. Martin’s Red Wedding is het genre echter meer in de belangstelling komen te staan. Gaat er al een belletje rinkelen over wat er zoal bij komt kijken?

Je gooit wat epische fantasy à la Tolkien in een blender, pepert het met ellendige, gewelddadige of bloederige scènes,  mixt er gehavende en imperfecte hoofdpersonages door en je krijgt een boek waarin leven overleven betekent.

Martijn Lindeboom schrijft in zijn boek Hoe schrijf je fantasy en sciencefiction? er het volgende over: "Grimdark ligt dicht tegen duistere en ook epische fantasy aan. Het is een vrij nieuw subgenre, met dystopische thema’s, veel oorlog, geweld en verraad, een duistere sfeer, en personages die allemaal een slechte kant hebben (en lang niet allemaal een goede kant). Deze verhalen spelen doorgaans in een alternatieve wereld waar het recht van de sterkste geldt en magie geen grote invloed heeft. Voorbeelden ervan zijn de boeken van Joe Abercrombie, Mark Lawrence en George R.R. Martin".

Wat is dan precies het verschil met horror, dark fantasy of epische fantasy? Duistere fantasy (dark fantasy) is een combinatie van fantasy en horror, zoals we kennen uit de verhalen van Edgar Allan Poe en H.P. Lovecraft. De sfeer is duister en neerslachtig, en er wordt afschuw en angst opgeroepen. De Elric van Melniboné-verhalen van Michael Moorcock zijn hier een goed voorbeeld van, net als de Donkere toren-reeks van Stephen King en Weefwereld van Clive Barker, al hellen deze auteurs richting horror.

De nadruk bij Grimdark ligt niet op het “horror”gedeelte, de personages (al dan niet toegetakeld) hebben het zwaar en juist dat zware gedeelte wil de schrijver naar voren laten komen met al zijn goede en slechte kanten. De nadruk ligt op overleven in uiterst moeilijke omstandigheden met het meest slechtgedeelde kaartendek. De setting is dan vaak weer parallel aan de epische fantasylokaties, maar zijn veel realistischer. Er is ellende, deal with it. Nog wat typische elementen: Middeleeuwse omstandigheden, ridders, kou en sneeuw, gevechten en vooral strijd op alle denkbare manieren. Grimdark fantasy zou ook wel kort en bondig samengevat kunnen worden als: Europa in tijden van de Pest.

Waarom zouden we Grimdarkfantasy moeten lezen?

Hebban-lezer Hoid en fan van dit genre omschrijft het als volgt: "De verhalen hebben realistische personages die net als wij worstelen met morele vraagstukken. De karakters zijn gedreven. In plaats van het in de klassieke fantasy duidelijke onderscheid tussen goed en kwaad (en de manier waarop het verhaal en de personages zich daardoor ontwikkelen), is er in het Grimdarkgenre weinig zwart/wit. Het gaat daardoor voornamelijk om het WAAROM en daarna pas om het HOE en dat maakt dat het zich meer in de werkelijkheid bevindt. Het geweld, grof taalgebruik, seks en de sarcastische humor waar het genre om bekend staat zijn niet het doel op zich, maar meer de hulpmiddelen om gewoon hele goede verhalen te vertellen over personages waar je je ondanks al hun tekortkomingen toch mee identificeert en van gaat houden".    

Hoid schreef voor ons een top 10 met must-reads uit het Grimdarkgenre:

1 Eerste Wet Trilogie - Joe Abercrombie Lord Grimdark heeft het stokje van Cook en Martin overgenomen en daarna de lat voor iedereen hoger gelegd. Nog steeds de nr 1!

2 Bloodsounder’s Arc - Jeff Salyards De perfecte combinatie van huurlingen, verdwenen goden, geheugenheksen en pratende wapens.

3 Red queens war -  Mark Lawrence  “I’m a liar and a cheat and a coward, but I will never, ever, let a friend down. Unless of course not letting them down requires honesty, fair play or bravery “

4 Land fit for heroes , Richard K. Morgan Science fantasy noir: gewelddadig, grof, grimmig, grappig, oriGineel, geweldig.

5 Skullsworn - Brian Staveley De zoektocht van een priesteres om de liefde van haar leven te vinden en hem daarna te offeren aan haar god.

6 De donkere broederschap - Luke Skull  Sword and sorcery grimdark zoals het hoort.

7 De Kronieken van Locke Lamora- Scott Lynch Oceans 11 x de drie musketiers + een snufje Robbie de hand (uit Legenden van de Oorlog van de grote scheuring)

8  Draconis memoria - Anthony Ryan Draken-steampunk-grimdark.

9 Het lied van ijs en vuur - George R.R. Martin Politieke grimdark.

10 The Crimson Empire - Alex Marshall Vergane glorie en creatief gebruik van insecten.

Wil je nog meer over Grimdark lezen, kijk dan ook eens naar het eerder geschreven artikel over Het grote niets na Game of Thrones. Lees je ook Grimdark, laat ons dan weten welke boeken jij het beste vindt.